W latach 1939–1945 przez ziemie II Rzeczypospolitej kilkukrotnie przetaczała się linia frontu. W wyniku działań bojowych społeczeństwo polskie poniosło dotkliwe straty osobowe i materialne, nie były one jednak tak dotkliwe, jak te poniesione podczas długotrwałej okupacji. Jednym z jej zasadniczych c...

Przedwojenne partie i stronnictwa polityczne wkrótce po zakończeniu działań wojennych w 1939 r. przystąpiły do odtwarzania swych struktur organizacyjnych. Z powodu strat personalnych powstałych w wyniku terroru okupanta i emigracji części przywódców, nastąpiła znaczna wymiana władz kierowniczych par...

Podczas II wojny światowej, mieszkańcy krajów okupowanych byli często zmuszani pracować dla okupanta w przemyśle lub na roli. Przymusową pracę tego rodzaju nie można jedak uznać jako kolaborację. Ochotnicza współpraca z okupantem w dziedzinie politycznej lub militarnej, to kwestia zupełnie innego ro...

Pozyskiwanie oraz produkcja uzbrojenia i materiałów wybuchowych przez Armię Krajową to temat fascynujący, lecz dotąd tylko częściowo zbadany. Złożyło się na to wiele czynników, wśród których warto wymienić wyjątkowo głębokie konspirowanie tego typu produkcji – adekwatne do nieprzyjacielskich wysiłkó...

Polskie Państwo Podziemne (PPP) uformowało się ostatecznie wiosną 1944 r., kiedy to 3 maja tegoż roku – w oparciu o dekret Prezydenta RP o tymczasowej organizacji władz na terytorium Rzeczypospolitej – powołano do życia Krajową Radę Ministrów (KRM), na czele której stanął w randze wicepremiera Jan S...

Franklin Delano Roosvelt, Prezydent Stanów Zjednoczonych od marca 1933 do kwietnia 1945 roku, w swej niezwykle długiej kadencji, miał szereg poważnych osiągnięć. Wprowadził nowa umowę socjalną (the New Deal), która dała podstawę amerykańskiemu systemowi pomocy społecznej. Pomogło to Stanom wydźwigną...

Życie kulturalne podbitej Polski zarówno Niemcy, jak i Sowieci potraktowali wyjątkowo brutalnie. Próbowali je sparaliżować, zdławić jego bogate źródła, zniszczyć świadomą narodowo i zdolną do oporu inteligencję. Symbolem terroru niemieckiego wobec nauki polskiej była „Sonderaktion Krakau” z 6 listop...

Z nastaniem okupacji niemieckiej i sowieckiej jesienią 1939 r. przystąpiono do pracy konspiracyjnej nie tylko w dziedzinie politycznej i wojskowej, lecz w każdej dziedzinie życia narodowo-państwowego. Cały wysiłek szedł w kierunku zachowania ducha narodowego. Wśród pierwszych ogólno-narodowych organ...

Jako „Pierwszy Sojusznik” Wielkiej Brytanii, Polska odgrywała rolę w większości aspektów alianckiej strategii wojennej, szczególnie w dziedzinie podziemnych ruchów oporu. Tak więc już od 1940 r. brytyjski SOE (Special Operations Executive – organ wykonawczy specjalnych operacji) weszła w ścisłą wspó...

Podejście Brytyjczyków do Armii Krajowej było od początku przyjazne. Major (później generał brygady) Sir Colin Gubbins, jeden z nielicznych ekspertów partyzanckich [metod walki brytyjskiego] Ministerstwa Wojny, odwiedził Polskę wiosną 1939 r. by potajemnie omówić ze Sztabem Głównym zasady prowadzeni...