„Ludzie ludziom zgotowali ten los…” - Zofia Nałkowska, „Medaliony”
Rachel Roth do dziś przechowuje w domu bezcenną pamiątkę – rodzinne zdjęcie zrobione w warszawskim getcie latem 1941 roku. Po kilkudziesięciu latach od zakończenia wojny zdecydowała się spisać swoją historię będącą jednym z wielu testamentów ofiar Holocaustu. Na wspomnianej fotografii znajduje się kilkanaście osób – przeżyła tylko ona, dziewczynka znajdująca się po prawej stronie. Pozostali zginęli w trakcie nazistowskich prześladowań…
„Kontra” Józefa Mackiewicza niewątpliwie należy do tych książek, które na długo pozostają w pamięci. Mackiewicz pokazuje w niej m.in. tragedię Kozaków, którzy oddali się w ręce Anglików pod jednym warunkiem: nieprzekazywania ich w ręce Sowietów. Za sprawą Mikołaja Krasnowa otrzymaliśmy świadectwo tych wydarzeń, relację od środka kogoś, kto stał się przedmiotem „handlu” pomiędzy Anglikami a Józefem Stalinem. Na podstawie „gentlemen agreement” zginęły tysiące ludzi, którzy złożyli swój los w ręce Anglików.
Książka Stefana Gazeła „Zabić aby żyć” ukazała się na Zachodzie w języku angielskim w końcu lat 50. I odniosła niewątpliwy sukces na rynku anglojęzycznym. Oto pojawił się bohater, który własnoręcznie, z bliska, patrząc swoim wrogom w oczy, zabił około 20 osób. Jak pisze Gazeł, takich ludzi jak on, którzy musieli osobiście twarzą w twarz walczyć o przeżycie i zabijać wrogów było w drugiej wojnie światowej niezwykle mało. Jego wspomnienia są wstrząsającym zapisem walki na śmierć i życie, w której najważniejszym celem było po prostu przeżyć.
1 listopada pamiętamy także o naszych rodakach zabitych w czasie II wojny światowej. Groby Polaków rozsiane są po całym świecie. Autor portalu WarHist.pl odwiedził dwa miejsca pamięci w Berlinie, gdzie w imieniu Ambasady RP złożył wiązanki i zapalił znicze.
Miejsce Pamięci w Plötzensee jest poświęcone ofiarom narodowego socjalizmu pomordowanym w latach 1933-1945. Z kolei na cmentarzu w Reinickendorf znajduje się grób polskich robotników przymusowych zesłanych do III Rzeszy w czasie wojny. Zginęli w trakcie nalotu w 1943 roku.
„Próbowałem żyć, nie potrafię” – napisał tuż przed śmiercią, 16 października 1959 roku, w swoim mieszkaniu w Monachium Zbigniew Blichewicz, ps. „Szczerba”. Oprócz butelki whisky i pustej fiolki po środkach nasennych znaleziono przy nim list adresowany do kolegi, tak jak on kawalera Virtuti Militari, Tadeusza Chciuka „Celta”, a w nim prośbę, aby doprowadził on do wydania jego wspomnień z Powstania Warszawskiego. Tak rozstał się ze światem zapomniany, jeden z największych bohaterów Powstania Warszawskiego, obrońca Starówki, porucznik „Szczerba”.
Drodzy Czytelnicy! Minęło ponad piętnaście lat od momentu, gdy w Internecie ukazał się pierwszy tekst portalu „II wojna światowa”. Piętnaście długich lat, w czasie których portal stał się jednym z najważniejszych polskich serwisów poświęconych historii, wspierającym ważne inicjatywy kulturalne, edukacyjne i społeczne. Dziś zaczynamy nowy rozdział działalności pod adresem WarHist.pl!
Dziękuję za Wasze wsparcie, uwagi, merytoryczną krytykę – bez Was portal nie mógłby istnieć i nigdy by nie powstał! Mam nadzieję, że wciąż będzie dla Was źródłem wielu interesujących lektur.
1940 – uchwałą Komitetu Ministrów dla Spraw Kraju w okupowanej Polsce utworzono system Sądów Kapturowych.
1941 – w nocy z 15 na 16 kwietnia 1941 r. na Morzu Śródziemnym doszło do starcia Brytyjczyków i Włochów w rejonie wysp Querqenna. Bitwa zakończyła się zatopieniem 5 włoskich transportowców oraz 3 niszczycieli. Brytyjczycy stracili niszczyciel „Mohawk”. Niemcy dokonali w tym czasie nalotu na port w Pireusie, zatapiając sześć statków.
1943 – w związku z odkryciem przez Niemców masowych grobów polskich oficerów zamordowanych w rejonie Katynia Rząd RP na Emigracji zwrócił się z prośbą o przeprowadzenie dochodzenia do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża.
1943 – brytyjskie niszczyciele „Pakenham” i „Paladin” zatopiły na Morzu Śródziemnym włoski torpedowiec „Cigno”.
1943 – Amerykanie złamali japoński kod, co umożliwiło im ustalenie trasy przelotu adm. Isoroku Yamamoto i zorganizowanie zasadzki.
1944 – w nocy z 15 na 16 kwietnia 1944 r. oddziały 14. Dywizji Grenadierów SS zamordowały w Chodaczkowie Wielkim kilkuset Polaków. Dokładna liczba ofiar nie została ustalona.
1945 – Armia Czerwona rozpoczęła operację berlińską, której głównym celem było zdobycie stolicy III Rzeszy.
1945 – niemiecki statek transportowy „Goya” został zatopiony przez radzieckie lotnictwo i okręty podwodne na Morzu Bałtyckim. Na jego pokładzie znajdowało się wielu uciekinierów z opuszczanych przez Niemców terytoriów (głównie Prus Wschodnich). Zginęło ponad 5 tys. osób.
1945 – armia jugosłowiańska rozpoczęła operację triesteńską w celu wyzwolenia spod niemieckiej okupacji rejonu Triestu i Rijeki.
1947 – na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz powieszony został były komendant kompleksu Rudolf Höss.
Gdy w październiku 1941 roku ogłoszono im, że najpewniej dojdzie do wojny z USA, Wielką Brytanią, Australią i Holandii, dowódcy japońskiej floty z trudem hamowali zaskoczenie i zaniepokojenie.
Przed amerykańskim desantem na Iwo Jimie z 19 lutego 1945 roku na Pacyfiku miało miejsce starcie powietrzne, w którym japońskie samoloty z Iwo Jimy dały się boleśnie we znaki Amerykanom.
