Tajemnica Westerplatte

W dziale tym zamieszczamy wszelkie informacje na temat polskich filmów historycznych.
Artur Rogóż
Administrator
Posty: 4635
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
Kontakt:

Tajemnica Westerplatte

Post autor: Artur Rogóż »

Tajemnica Westerplatte to kontrowersyjny projekt wysokobudżetowego filmu opowiadającego historię obrony Westerplatte. Projekt wywołał ożywioną dyskusję w prasie, gdy pojawiły się opinie, że scenariusz znacząco odbiega od powszechnie przyjętej wizji bohaterskiej obrony Wojskowej Składnicy Tranzytowej, przedstawiając degenerację żołnierzy i konflikty pomiędzy oficerami. Przeciwnicy powstania filmu (lub dotowania go z kasy PISF, a więc państwowych pieniędzy) argumentują, że film zakłamuje historię Polski i szarga pamięć o jej bohaterach. Zwolennicy filmu twierdzą, że nawoływania (nieznających scenariusza) polityków do cofnięcia promesy dofinansowania projektu, wysoko ocenionego przez niezależnych ekspertów, noszą znamiona cenzury prewencyjnej.
Reżyserem i autorem scenariusza jest Paweł Chochlew, absolwent Wydziału Aktorskiego łódzkiej "filmówki"[1]. Jacek Lipski, producent filmu, poinformował, że jego budżet wynosi 14 mln zł, z czego 3,5 mln zł miało pochodzić od Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Twórcy początkowo planowali premierę filmu na 1 września 2009 roku, a więc 70. rocznicę rozpoczęcia bitwy o Westerplatte (uznawanej za początek II wojny światowej w Europie), zdjęcia miały ruszyć we wrześniu 2008 roku. Ze względu na problemy z uzyskaniem dotacji z PISF, a także wycofaniem się z projektu innych sponsorów, producent ocenił, że zdjęcia rozpoczną się najwcześniej wiosną 2009 roku, a planowany termin premiery jest nierealny[2].Ostatecznie film nakręcono jesienią 2010 r., a dokrętki spowodowane przez chorobę Bogusława Lindy nakręcono w marcu 2010. Film został w 90% nakręcony na poradzieckim poligonie pod Wilnem, jedynie przez cztery dni był kręcony w Polsce, m.in.nad morzem.

W rolę majora Sucharskiego wcielił się Bogusław Linda, muzykę skomponował Jan A.P. Kaczmarek, a scenografię przygotował Allan Starski. Głównym tematem filmu ma być konflikt pomiędzy mjr. Sucharskim a jego podwładnym, kpt. Dąbrowskim[3].

Dąbrowski i Sucharski reprezentują w tym filmie dwie różne postawy. Dąbrowski - romantyczną, Sucharski - pozytywistyczną. Dąbrowski chce walczyć o tę dopiero co odzyskaną niepodległość do końca, za wszelką cenę. Sucharski kieruje się rozumem - mając wiedzę o tym, że walka na Westerplatte była beznadziejna, że nie miała perspektyw, chce uchronić swoich ludzi przed niechybną śmiercią.

— Paweł Chochlew
Projekt wzbudził liczne kontrowersje, przede wszystkim ze względu na fragmenty scenariusza pokazujące pijanego obrońcę, który sika na portret marszałka Rydza-Śmigłego, żołnierzy kradnących żywność z magazynów, biegających nago pod ostrzałem Niemców, czy obrońców, którzy "obleśnie liżą pornograficzne karty"[4].
Gdy twórcy zwrócili się do premiera RP o objęcie patronatu nad filmem, kancelaria rządu poprosiła o udostępnienie scenariusza. Został on poddany analizie przez zespół historyków, którzy ocenili projekt bardzo krytycznie. Sławomir Nowak, szef gabinetu premiera, powiedział[5]:

Scenariusz nie ma nic wspólnego z prawdą historyczną. To fikcja literacka, która w dodatku uderza w godność i honor polskich żołnierzy.

— Sławomir Nowak

Wśród autorów analizy krytycznie oceniających projekt znaleźli się m.in. dr Andrzej Drzycimski, autor biografii mjr. Sucharskiego, oraz Mariusz Wójtowicz-Podhorski, pełnomocnik wojewody pomorskiego do spraw rewitalizacji Westerplatte[6]. Ten pierwszy uważa, że scenariusz "bazuje na plotkach, domysłach i jest, co najmniej, bardzo odległy od prawdy historycznej"[4], Wójtowicz-Podhorski ocenia natomiast, że film jest "wulgarnym, ordynarnym, brutalnym atakiem na złotą legendę Westerplatte"[4].

Andrzej Nowak, redaktor naczelny dwumiesięcznika "Arcana", ocenił scenariusz jako "żałosne popłuczyny po nurcie prześmiewczym reprezentowanym przez Mrożka czy Munka"[7].
W obronie filmu stanęła m.in. część środowiska artystycznego. Filip Bajon, Jacek Bromski, Jan Dworak, Feliks Falk, Robert Gliński, Janusz Głowacki, Agnieszka Holland, Sławomir Idziak, Andrzej Jakimowski, Joanna Kos-Krauze, Krzysztof Krauze. Michał Kwieciński, Maciej Strzembosz i Jerzy Stuhr wystosowali list otwarty do mediów i polityków[8]:

Piszemy ten list w rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych. Jednym z najważniejszych ówczesnych postulatów było zniesienie cenzury prewencyjnej. (...) Trudno nam zrozumieć, że politycy, przyznający się do solidarnościowych korzeni, uważają za stosowne wprowadzać cenzurę prewencyjną metodą faktów dokonanych, korzystając z instytucji państwa. (...) Nawet gdyby doniesienia prasowe o scenariuszu były po części prawdziwe, także wtedy działania urzędników byłyby trudne do zaakceptowania, bo groźne dla demokracji i stanowiące niebezpieczny precedens w cywilizowanym świecie.

— List otwarty do mediów i polityków ws. filmu "Tajemnica Westerplatte" (fragmenty)

Autor scenariusza twierdzi, że kontrowersyjne sceny rzeczywiście istniały we wczesnych wersjach scenariusza, jednak zostały usunięte w kolejnych - jeszcze zanim w mediach rozpętała się burza z ich powodu[9]. Autor odpiera też zarzuty o antypolskość filmu, tłumacząc że jest to "film patriotyczny", który "opowiada o męstwie żołnierzy, o tym, że oni nie chcą się poddawać"[1], a Jan Peszek, odtwarzający rolę ppłk. Sobocińskiego, ocenił, że "scenariusz daje pełny obraz człowieka, ale nie odziera walczących z bohaterstwa"[10].

Po przeczytaniu scenariusza nadal myślałem o żołnierzach jako o bohaterach. Powiedziałbym, że to umocniło nawet takie moje wyobrażenie, ponieważ jakoś mnie to do nich zbliżyło. Kiedy człowiek wyobrazi sobie koszmar tej ekstremalnej i niespodziewanej dla nich zupełnie sytuacji, zadaje sobie pytanie, jak sam by się zachował.

— Jan Peszek

Przypisy

1. ↑ 1,0 1,1 Reżyser: film o Westerplatte nie będzie antypolski, Rzeczpospolita, 28.08.2008
2. ↑ Producent: pokażemy picie wódki, bo tak było, polskatimes.pl, 04.11.2008
3. ↑ Gdańskie Muzeum tłumaczy się ws. "Tajemnicy Westerplatte", onet.pl, 29.08.2008
4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Pijane Westerplatte nie przejdzie, gazeta.pl, 27.08.2008
5. ↑ Eksperci premiera o "Tajemnicy Westerplatte": to film antypolski, Gazeta Wyborcza, 28.08.2008
6. ↑ Obrona Westerplatte, Gazeta Wyborcza, 27.08.2008
7. ↑ Żałosne popłuczyny po Mrożku, Rzeczpospolita, 27.08.2008
8. ↑ List otwarty do mediów i polityków ws. filmu "Tajemnica Westerplatte", Gazeta Wyborcza, 3.09.2008
9. ↑ Film o Westerplatte jednak dostanie dotację od państwa, polskatimes.pl, 04.11.2008
10. ↑ Peszek chwali "Tajemnicę Westerplatte", dziennik.pl, 13.09.2008


Gatunek historyczny
Kraj produkcji Polska Polska
Język polski
Główne role Bogusław Linda
Robert Żołędziewski
Data premiery 1 września 2010
Produkcja
Reżyseria Paweł Chochlew
Jarosław Żamojda
Scenariusz Paweł Chochlew
Muzyka Jan A.P. Kaczmarek
Zdjęcia Arkadiusz Tomiak
Scenografia Allan Starski
Produkcja Robert Żołędziewski
Jacek Lipski
Budżet 14 mln zł
ODPOWIEDZ

Wróć do „Filmy historyczne”