Barlinek

[Artur Rogóż]

Dawniej nazwą miasta było Nova Berlyn i Klein Berlin. Przed 1945 rokiem miało niemiecką nazwę Berlinchen.

Nazwa Barlinek została urzędowo wprowadzona rozporządzeniem ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 roku[3]. Wcześniej przez krótki okres powojenny funkcjonowała nazwa Berlinek[4][5], mająca jeszcze przedwojenną tradycję[6].
Historia

Miasto zostało założone przez Brandenburczyków w 1278 roku jako nadgraniczny gród obronny. W połowie XIV wieku Barlinek otrzymał mury obronne z dwoma bramami – Myśliborską (Soldiner Tor) i Młyńską (Mühlentor). Miasto doznawało licznych klęsk żywiołowych, jak zarazy i pożary (te ostatnie aż siedmiokrotnie). Podstawowe zajęcia mieszkańców stanowiły rolnictwo i hodowla bydła.

W latach 1402-1454 należało do państwa krzyżackiego, by ostatecznie powrócić do Brandenburgii. Od tego czasu miasto nieprzerwanie pozostawało pod władzą dynastii Hohenzollernów aż do 1918 r., wchodząc od 1701 r. w skład Prus, a od r. 1871 – Niemiec.

Z rzemiosł poważniej rozwinęło się tkactwo, sukiennictwo, lniarstwo, podupadłe w połowie XIX wieku. Na przełomie XVIII i XIX wieku czynna była tu papiernia. Pomyślna dla rozwoju gospodarczego miasta była druga połowa XIX w. Miasto stało się wówczas znacznym ośrodkiem gospodarczym. Rozwinęły swoją produkcję: garbarnia, fabryka pługów. W 1898 r. Barlinek uzyskał połączenie kolejowe z Choszcznem i Myśliborzem.

31 stycznia 1945 r. miasto zdobyte zostało przez oddziały radzieckie (XII Korpus Pancerny Armii Czerwonej); w wyniku walk oraz umyślnych podpaleń zniszczeniu uległo wówczas ponad 50% zabudowy. W następstwie II wojny światowej miasto znalazło się w granicach Polski. Miejscową ludność która pozostała w mieście przesiedlono za Odrę, a do Barlinka sprowadzono polskich osadników. W rezultacie częściowej, powojennej odbudowy Barlinek stał się uprzemysłowionym miasteczkiem Pomorza Zachodniego.
Zabytki
Pomnik gęsiarki na barlineckim rynku budzi zainteresowanie młodszych i starszych
Współczesny dom pseudoryglowy, nad Jeziorem Barlineckim

* fragmenty murów obronnych z XIV i XV wieku
* kościół gotycki XIII i XIV wieku pw. Niepokalanego Serca NMP (przebudowany w XIX w.)
* domy mieszczańskie z XIX wieku.
* rynek miejski z "Gęsiarką" – fontanną wykonaną w 1912 r. przedstawiającą dziewczynkę z gęsiorem
* kościół pw. św. Bonifacego z 1923 r.
* Młyn Papiernia – była fabryka papieru czerpanego, obecnie muzeum i siedziba Stowarzyszenia na Rzecz Ochrony Dziedzictwa "Młyn Papiernia"
* Plaża Miejska – wybudowana 1927 r. nad Jeziorem Barlineckim w unikalnym na Pomorzu stylu alpejskim
* Szkoła Podstawowa nr 1 w Barlinku im.Tadeusza Kościuszki – została wybudowana jako klasztor, podczas II wojny światowej była szpitalem wojskowym
* Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny, wzniesiona jako kościół ewangelicki w XIX wieku
* hala sportowa, jedna z pierwszych w Niemczech, wzniesiona w początkach XX wieku, obecnie supermarket: http://picasaweb.google.pl/lh/photo/PsM ... directlink
* Pałacyk Cebulowy – przedwojenna willa położona nad Jeziorem Barlineckim, później mieściła się w nim szkoła i Komenda Hufca ZHP Barlinek.