Brześć Kujawski

Wiedza o lokalnych wydarzeniach, bohaterach, całej przeszłości regionu i jego miejscu w wydarzeniach o szerszym zasięgu terytorialnym. Powstanie miasta, historia miast, lokacje i akty lokacyjne. Wiedza o społeczności lokalnej, złożoności struktury społecznej i kulturowej różnorodności.
Artur Rogóż
Administrator
Posty: 4635
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
Kontakt:

Brześć Kujawski

Post autor: Artur Rogóż »

Ślady osadnictwa z epoki neolitu. Od XIII w. ważny gród obronny, siedziba książąt kujawskich. W 1250 uzyskał prawa miejskie. Brześć kilkunastokrotnie zmieniał w ciągu swych dziejów nazwę i pod tym względem uzyskał chyba pierwsze miejsce w Polsce. Pominąwszy nazwy, których brzmienie usiłowano w dokumentach pogodzić z pisownią łacińską, nazw o polskim brzmieniu i polskiej pisowni, używanych w mowie potocznej ludu, było aż 7: Brzest, Brzeszcze, Brzesko, Breszcze, Brzeczk, Brzeście i wreszcie - Brześć.

Zaczęło się od uroczystego nadania zakonowi krzyżackiemu, jako tymczasowego zaopatrzenia, czterech wsi oraz zamku Dybów. Akt ten, który stał się przyczyną tylu klęsk i nieszczęść, podpisał w Brześciu 23 kwietnia 1228 r. Konrad I książę mazowiecki. Już w roku 1308 wybuchł pierwszy groźny zatarg o Gdańsk i Pomorze pomiędzy Władysławem Łokietkiem a Zakonem. Strony zjeżdżały się w Brześciu kilkakrotnie, nie osiągając jednak porozumienia.

Dnia 10 lutego 1321 r. odczytano w Brześciu wyrok papieski, nakazujący Zakonowi zwrot zagrabionej ziemi pomorskiej. Krzyżacy wyrok ten odrzucili. Odtąd Brześć żył w ciągu blisko 100 lat pod stałą groźbą najazdów zaborczego sąsiada, które powtarzały się kilkakrotnie, nie tylko do czasu bitwy grunwaldzkiej, ale aż po rok 1431, kiedy to Krzyżacy po raz ostatni oblegali Brześć, nie zdobywając go tym razem.

Przez cały okres wojen z zakonem krzyżackim królowie polscy często odwiedzali to miasto bądź to podczas prowadzonych z Krzyżakami walk, bądź też układów. Wojna 13-letnia toczyła się już poza granicami ziemi brzesko-kujawskiej, a do murów Brześcia w okresie następnych 200 lat nie miała już dotrzeć żadna nawałnica wojenna.

Miejsce układów z Krzyżakami w 1311, 1320 i 1435. W latach 1332-1343 miasto znajdowało się w rękach krzyżackich. Ośrodek handlu zbożem w XVI i XVII w., podupadły po wojnach szwedzkich. W czasach I Rzeczypospolitej stolica województwa brzeskiego. W 1793 miasto znalazło się w zaborze pruskim, od 1807 w Księstwie Warszawskim, a od 1815 w Królestwie Polskim. Podczas okupacji hitlerowskiej w mieście znajdowało się getto. Niemcy podczas okupacji zmienili nazwę miasta na Brest-Kujawien (1939-1942), po czym na Brest (Wartheland) (1943-1945).

Obecnie miasto jest ośrodkiem drobnego przemysłu metalowego i materiałów budowlanych . Do kwietnia 2008 działał również przemysł cukrowniczy, jednak we wrześniu 2008 cukrownia w Brześciu Kujawskim została zamknięta.
Zabytki

* gotycki kościół św. Stanisława Biskupa zbudowany po 1332, rozbudowany w XV w., regotycyzowany w 1908 wg proj. T. Pajzderskiego; wewnątrz polichromie J. Makarewicza z lat 1925-1927 i witraże z lat 1908-1911, projektowane przez K. Krzyżanowskiego,
* kościół podominikański z 2 połowy XIV w., przebudowany w latach 1922-1928 z wprowadzeniem elementów neobarokowych,
* pozostałości murów miejskich z XIV w. (wtopione w późniejsze budynki mieszkalne)
* klasycystyczny ratusz z 1824, wg proj. H. Marconiego,
* budynek dawnego więzienia, wzniesiony na miejscu zamku królewskiego Kazimierza Wielkiego z XIV w., rozbudowanego przez Władysława Jagiełłę,
* domy z XIX w.
* zespół budynków cukrowni z końca XIX w.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Historia lokalna”