Cedynia

Wiedza o lokalnych wydarzeniach, bohaterach, całej przeszłości regionu i jego miejscu w wydarzeniach o szerszym zasięgu terytorialnym. Powstanie miasta, historia miast, lokacje i akty lokacyjne. Wiedza o społeczności lokalnej, złożoności struktury społecznej i kulturowej różnorodności.
Artur Rogóż
Administrator
Posty: 4635
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
Kontakt:

Cedynia

Post autor: Artur Rogóż »

Już w VII-VI wiek p.n.e. powstało na terenie dzisiejszej Cedyni, obronne osiedle kultury łużyckiej. W IX-XII wieku, w miejscu osiedla powstał gród strzegący przeprawy przez Odrę.

W 972 roku pod grodem Mieszko I i jego brat Czcibor stoczył zwycięską bitwę o ujście Odry z margrabią Hodonem. W XII-XIII wieku Cedynia była siedzibą kasztelanii. W 1252 roku gród zajęli Brandenburczycy, którzy sprowadzili tu misjonarzy, którzy mieli ułatwić germanizację tych terenów. W okolicy wybudowano liczne klasztory, w tym w 1266 roku klasztor Cysterów w Cedyni. Został on uposażony w liczne dobra ziemskie, przez co zyskał duży wpływ na sytuację gospodarczą i ekonomiczną okolicy.

Miejscowość otrzymała w 1299 roku prawa miejskie, a w 1346 roku w Cedyni powstała instytucja sądu. Od 1452 roku burmistrza zaczęła wybierać rada miejska złożona ze starszyzny. Pod koniec XIV wieku margrabiowie stracili zainteresowanie terenami Nowej Marchii i w roku 1402 okolica wraz z miastem została sprzedana Zakonowi krzyżackiemu. Trudna sytuacja finansowa Zakonu spowodowała w 1454 roku odsprzedaż miasta Brandenburgii, w której władzę wówczas sprawował Fryderyk II. Pod wpływem rozwoju ruchów reformatorskich w 1555 roku nastąpiła sekularyzacja zakonu, a ostatnia mniszka opuściła mury klasztoru w 1611 roku. Zabudowę przejęło miasto. Podczas Wojny Trzydziestoletniej Cedynia była zajęta przez Szwedów, a w 1631 roku król szwedzki Gustaw II Adolf wybrał sobie to miasto na swoją siedzibę. W 1637 roku pod miastem rozegrała się bitwa, w wyniku której poważnie ucierpiała zabudowa miasta, a zabudowania klasztorne popadły w ruinę. W 1641 roku król Fryderyk Wilhelm I nakazał przebudować ruiny klasztoru na barokowy pałacyk myśliwski. Koniec XVII wieku był dla miasta tragiczny, ponieważ w 1699 roku zabudowę zniszczył wielki pożar. W 1701 roku Cedynia została zajęta przez Prusaków i znalazła się w prowincji, której stolicą był Frankfurt nad Odrą. W Cedyni ustanowiono sąd okręgowy. W 1850 roku na miejscu części dawnego klasztoru wybudowano siedzibę poczty królewskiej. Wiek XIX przyniósł miastu rozwój przemysłu, wybudowano dużą cegielnię i browar. W 1885 roku Cedynia osiągnęła największą liczbę mieszkańców w swojej historii, miasto zamieszkiwało 1892 mieszkańców. Liczba ta spadła w 1910 roku do 1533 osób, aby w 1939 roku wzrosnąć do 1738. Na niski poziom rozwoju miasta miał fakt, że w pobliżu nie przebiegała żadna linia kolejowa. Dopiero w 1930 roku do Cedyni przedłużono tory wąskotorowej linii z Bad Freienwalde (Oder), trasę w 1944 roku pokonywało 7 składów[3] . W marcu 1940 miasto nawiedziła duża powódź, która poważnie uszkodziła infrastrukturę miejską i linię kolejową. W styczniu 1945 roku rozpoczęły się walki, w wyniku których uszkodzono wszystkie pobliskie mosty drogowe na Odrze, a most kolejowy został zniszczony. W dniu 3 lutego 1945 roku do miasta wkroczyły wojska Armii Czerwonej. Po zakończeniu II Wojny Światowej miasto znalazło się w granicach administracyjnych Polski. Zabudowa była zniszczona w 45%, a miasto po wysiedleniu dotychczasowych mieszkańców było opuszczone. Dopiero w ramach akcji przesiedleńczej do Cedyni trafili osadnicy z rejonów centralnych kraju oraz z dawnych kresów wschodnich. Przez krótki czas używano nazwy Cedno[4][5] (użytą m.in. w pracy Włodzimierza Dzwonkowskiego Prahistorja ziem polskich z 1918 roku[6]), obecną nazwę wprowadzono w 1946 roku[7]. W latach następnych nastąpiła odbudowa zabudowań i infrastruktury miejskiej. W związku ze zmianą granic nie została odbudowana linia kolejowa, tak że dziś nie pozostał po niej żaden ślad. W 1957 roku liczba mieszkańców wynosiła 1040 osób.

W 1972 roku w rocznicę millenium bitwy wybudowano na wzgórzu Czcibora pod Cedynią Pomnik Polskiego Zwycięstwa nad Odrą, zaś w samej Cedyni kilka kolejnych monumentów, między innymi trzy mozaiki. Dwie z nich przestawiają w mocno stereotypowy sposób scenę bitwy, w której Niemcy ukazani są w ciemnych-czarnych odzieniach[8].

Od 1945 r. Cedynia jest najbardziej wysuniętym na zachód miastem Polski, przejmując ten tytuł od Międzychodu (1920-1939), Czeladzi (1793-1795) i Bledzewa (1458-1793).
ODPOWIEDZ

Wróć do „Historia lokalna”