Góruje nad Bytomiem – Historia Szybu Krystyna i KWK „Szombierki”

Wiedza o lokalnych wydarzeniach, bohaterach, całej przeszłości regionu i jego miejscu w wydarzeniach o szerszym zasięgu terytorialnym. Powstanie miasta, historia miast, lokacje i akty lokacyjne. Wiedza o społeczności lokalnej, złożoności struktury społecznej i kulturowej różnorodności.
MaciekWielki
Posty: 171
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 18 mar 2011, 17:39

Góruje nad Bytomiem – Historia Szybu Krystyna i KWK „Szombierki”

Post autor: MaciekWielki »

Szyb „Krystyna” nieistniejącej już Kopalni Węgla Kamiennego „Szombierki” jest jednym z najbardziej charakterystycznych elementów panoramy Bytomia. Wyciągowa wieża szybu „Krystyna” na 57 metrów wysokości. Była to wówczas pierwsza na Górnym Śląsku wieża basztowa z elektrycznymi maszynami wyciągowymi, umieszczonymi na głowicy. Jej modernistyczna elewacja, wyłożono czerwonym klinkierem, wyglądem przypomina górniczy młot. W jej górnej części na wysokości ok. 40,6 metrów umieszczono dwie maszyny wyciągowe o mocy” 2700 KM oraz 2400 KM. Wyprodukowane je w Hucie „Donnersmarck” w Zabrzu. Kopalnia zlikwidowana została w 1997 roku, a większość jej infrastruktury rozebrana w 2001 roku. Pozostała po niej wieża wyciągowa szybu „Krystyna”, która obecnie pozostaje w rękach prywatnych.

Historia KWK „Szombierki” wiąże się z nadaniem w 1854 roku koncernowi Schaffgotschów („Gräfflich Schaffgotsche Werke”) pola górniczego Hohenzollern. W latach 1869 – 1873 jako własność hrabiny Joanny von Schaffgotsch, zostały tam wydrążone dwa szyby: „Hohenzollern” – „Ewa” oraz „Kaiser Wilhelm” „Krystyna” nowej kopalni „Hohenzollern”. Kopalnia rozpoczęła produkcja już w 1873 roku. W latach 1888 – 1890 wydrążono trzeci szyb „Kaiser Friedrich” – „Teresa”, kopalnia posiadała również szyb „Germander” – „Janina” z 1894 roku oraz „Sommer” – „Jadwiga” z 1904 roku.

Od roku 1882 do podziału Górnego Śląska w 1922 roku połączona była ze starszą od siebie (eksploatowaną od lat czterdziestych XIX wieku) kopalnią „Paulus” w Orzegowie. Właścicielem kopalni „Paulus – Hohenzollern” od 1906 roku była spółka Gräflich Schaffgotschsche Werke G.m.b.H. (Zakłady Hrabiostwa Schaffgotschów Sp. z o.o.). „Hohenzollern” uchodziła za jedną z najnowocześniej wyposażonych kopalń pruskich, jak również górnośląskich, szczególnie pod względem przeróbki mechanicznej, elektryfikacji i transportu. Już w 1882 roku oświetlono ją żarówkami elektrycznymi, a w roku następnym uruchomiono w niej (po raz pierwszy w Europie) podziemny elektrowóz. W roku 1900 roczne wydobycie węgla sięgało blisko 750 tysięcy ton, a zatrudniano niecałe półtora tysiąca pracowników.

Po podziale Górnego Śląska w wyniku decyzji Ligi Narodów, czego następstwem były wcześniejsze powstania śląskie, kopalnia „Paulus” – „Paweł” znalazła się po stronie polskiej, zaś późniejsze kopalnia „Szombierki” pozostała przy nazwie „Hohenzollern”. W okresie międzywojennym trwała ciągła modernizacja kopalni. W kwietniu 1929 roku ukończono wznoszenie zabudowanej wieży wyciągowej szybu „Krystyna”, a cztery lata później w szybie tym ruszyła maszyna wyciągowa o największej w Europie mocy 3264 KM. W 1938 roku w kopalni wydobyto ponad 2 miliony ton węgla.

W 1970 roku kopalnię „Szombierki” połączono z kopalnią „Karol” w Orzegowie, zaś w 1993 roku z KWK „Centrum” w Bytomiu. Po 1996 rozpoczęto proces likwidacji kopalni, po której pozostała charakterystyczna dla panoramy Bytomia – wieża wyciągowa szybu „Krystyna” z 1929 roku.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Historia lokalna”