Śląsk w polityce Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego

Zjednoczone Królestwo Polskie (łac. Regnum Poloniae, ukr. Королівство Польське) – państwo polskie w okresie od 20 stycznia 1320 do 4 marca 1386, czyli za panowania dwóch ostatnich Piastów i Andegawenów. Administracyjnie dzieliło się na prowincje i województwa, lub ziemie. Było położone w rejonie Wyżyn Polskich i Ukraińskich na terytorium współczesnej Polski i Ukrainy. Głównymi rzekami były: Wisła, Warta, Wieprz, Narew i Dniestr. Graniczyło z: Czechami (poprzez wasalne księstwa śląskie), Węgrami, Księstwem Halicko-Wołyńskim (do 1340), Litwą, Mazowszem (od 1351 lenno Polski), Płockiem (od 1386 lenno Polski), Państwem Krzyżackim. W 1370 osiągnęło maksymalny zasięg terytorialny 270 000 km² i liczyło wówczas około 2,5 mln mieszańców.
MaciekWielki
Posty: 171
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 18 mar 2011, 17:39

Śląsk w polityce Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego

Post autor: MaciekWielki »

Sytuacja na Śląsku w początkach XIV wieku wyglądała zupełnie inaczej niż w pozostałych księstwach piastowskich, gdyż księstwa śląskie ulegały dalszym podziałom i nic w tej dzielnicy nie zapowiadało tendencji zjednoczeniowych. Na Dolnym i środkowym Śląsku powstały dwa księstwa, świdnickie i głogowskie, zaś w południowej części na Śląsku Górnym, następowało dalsze rozdrobnienie istniejących księstw.

W 1280 roku posiadłości Władysława opolskiego zostały podzielone między synów, w ten sposób, że Mieszko otrzymał Księstwo Cieszyńskie, Kazimierz Księstwo Bytomskie, Bolesław Księstwo Opolskie i Przemko Księstwo Raciborskie. Taka polityka śląskich Piastów, którzy prowadzili politykę rozdrabniania ziem Śląska, powodowała, że władcy tych księstewek byli niezdolni do samodzielnej polityki zagranicznej, a ponadto brak siły militarnej powodował, że nie mogli być niezależni wobec swych sąsiadów. Właśnie w tej sytuacji władcy czescy wykorzystując słabość książąt śląskich, próbowali uzyskać wpływy na Śląsku, co też się stało w 1291 roku, kiedy Wacław II doszedł do porozumienia z książętami Bolkiem opolskim i Mieszkiem cieszyńskim. Taka sytuacja spowodowała, że Wacław II mógł ingerować w wewnętrzne sprawy Polski, a ponadto niejednokrotnie książęta śląscy brali udział w wyprawach wojennych przeciwko Polsce.

Początek XIV wieku to okres szczytowego rozdrobnienia feudalnego na Śląsku, podział księstw na mniejsze w wyniku dużej liczby potomków męskich spowodowało, że na początku XIV wieku istniało 17 małych księstewek. Ich władcy formalnie podkreślający swą niezależność od innych książąt piastowskich, nie uznający, podobnie jak inni polscy książęta władzy księcia krakowskiego, uzależniali się w dużej mierze od innych władców, lawirując między polskimi książętami a Czechami, reprezentującymi wtedy znacznie większą siłę niż Polska.

Celem artykułu (podzielonego na kilka części) jest ukazanie polityki dwóch ostatnich Piastów na tronie polskim wobec Śląska, gdyż kiedy w 1320 roku Władysław Łokietek dokonał koronacji na króla Polski zmieniła się sytuacja międzynarodowa Królestwa Polskiego. Nie było już przecież kilku dzielnic, w których rządzili władcy według swego uznania, prowadząc politykę wrogą wobec swych sąsiadów niejednokrotnie szukając poparcia poza granicami, co powodowało mieszanie się obcych państwa w wewnętrzne sprawy Polski.

Od czasów zjednoczenia Polski, Władysław Łokietek i jego syn Kazimierz Wielki próbują aktywnie działać na rzecz powrotu księstw śląskich do granic Królestwa Polskiego. Śląsk w polityce dwóch ostatnich Piastów odegrał poważną rolę, był on kartą przetargową w stosunkach z Luksemburgami i Zakonem Krzyżackim, co po mistrzowsku wykonał przede wszystkim Kazimierz Wielki, którego poczynania miały na celu odzyskanie Śląska dla Polski.

Pierwsze kontakty jeszcze księcia krakowskiego Władysława Łokietka z książętami śląskimi należy wiązać z małżeństwem córki Łokietka, Kunegundy z księciem świdnickim Bernardem. Można to uznać za pierwszy krok książąt śląskich do nawiązania bliższych stosunków z Krakowem, ponadto w układzie z 27 czerwca 1315 roku Łokietek zawarł sojusz z Dania, Szwecją, Norwegią i Meklemburgią przeciwko Brandenburgii, a jako sojuszników księcia krakowskiego wymieniani są władcy Oświęcimia, Bytomia i Raciborza. Świadczy to o tym, że w chwili, kiedy Łokietek miał coraz większą władzę w poszczególnych dzielnicach i rozpoczął się proces ich jednoczenia, książęta śląscy uznali, że jego poparcie może uchronić niektórych książąt przed agresja ze strony czeskiej. Jednak koronacja Władysława Łokietka stworzyła dla dzielnicowych książąt śląskich zupełnie nową sytuację.

Władców Śląska określano powszechnie mianem książąt polskich, gdyż z Królestwem Polskim łączyła ich wspólna tradycja i gnieźnieńska prowincja kościelna. Jednak ta sytuacja nie sprzyjała integracji dzielnic śląskich z Polską, lecz przeciwnie książęta śląscy nie chcieli uznać wywyższenia Łokietka do rangi króla Polski, gdyż oznaczałoby to dobrowolną rezygnacje z suwerenności. Przynależność do Królestwa Polskiego złożyli w 1319 i 1320 roku Bernard świdnicki, Henryk głogowski, Konrad namysłowski, Przemko głogowski. Książęta ci nie uznawali jednak zwierzchniej władzy Łokietka, w pewnym stopniu czekali, jak dalej potoczą się wypadki. A sytuacja na Śląsku skomplikowała się po śmierci jednego z książąt głogowskich Bolesława oleśnickiego w 1321 roku. Brat Bolesława, Konrad namysłowski zajął ziemię oleśnicką, co spowodowało konflikt z Henrykiem VI wrocławskim. Do sporu wmieszał się Władysław Łokietek, który stanął po stronie Henryka VI. Wkrótce powstała koalicja na czele z Łokietkiem, a weszli do niej Bolko legnicki, Henryk wrocławski, Bolko opolski i miasto Wrocław. Wojska koalicji bez trudu pokonały Konrada, a wkrótce książę wrocławski, kapituła i mieszczanie wrocławscy, a także Bolko opolski i sam Konrad uznali Łokietka za zwierzchnika nad stolicą Śląska, Wrocławiem. Konrad tymczasem podpisał układ z Henrykiem VI i pojął za żonę jego córkę Elżbietę, a także wraz z Bolkiem opolskim w 1323 roku uznali króla polskiego za swego zwierzchnika. Małżeństwo Konrada z Elżbietą spowodowało, że przyszły potomek mógł oddziedziczyć Wrocław, co uderzało bezpośrednio w brata Konrada, Bolka III brzeskiego. Zaczął on szukać poparcia u Łokietka, w wyniku, czego wznowiono wojnę z Konradem oleśnickim. Koalicja Łokietka z Bolkiem III brzeskim i Bolkiem II opolskim szybko zaczęła odnosić sukcesy, udało się nawet odzyskać pewne posiadłości książąt głogowskich w Wielkopolsce. Włączenie się Władysława Łokietka w wojny śląskie zapowiadać mogło wielkie korzyści polityczne dla Królestwa Polskiego, gdyż wobec zaangażowania władcy czeskiego w wewnętrzne walki na terenie Rzeszy, Łokietek był dla części książąt śląskich uważany za liczącego się partnera politycznego. Mógł on odegrać ważną rolę stabilizującą, a w konsekwencji uzyskać znaczne wpływy wśród skłóconych władców Śląska i wystąpić wobec nich jako mediator. Sam konflikt pokazał, że król polski posiada znaczącą siłę militarną, z którą należało się liczyć. Łokietek wystąpił jako arbiter podczas rozmów pokojowych w Krakowie prowadzonych przez Konrada namysłowskiego i Bolesława brzeskiego na mocy którego, Bolesław otrzymał księstwo oleśnickie bez Oleśnicy, która przypadła Konradowi. Przyjmując arbitraż Łokietka, książęta śląscy uznali jego nadrzędną pozycję wśród Piastów, między innymi Henryk Żagański przestał używać tytułu dziedzica Królestwa Polskiego. Król Polski wzmacniał swą pozycję poprzez małżeństwo swej wnuczki Konstancji z Przemkiem głogowskim, a także drugiej wnuczki z Bolkiem II opolskim. Układ z 1323 roku i małżeństwa książąt śląskich z rodziną Władysława Łokietki wzmocniły jego pozycję na Śląsku, ale kiedy Henryk VI przekazał Wrocław pod władze Łokietka, ten idąc za radą swych małopolskich doradców zwrócił go ponownie Henrykowi VI. Powodem nacisków feudałów małopolskich była chęć uniknięcia konfliktu z Bolkiem III brzeskim, a także innymi książętami śląskimi, którzy mieli większe prawa do Wrocławia niż król Polski.
MaciekWielki
Posty: 171
Rejestracja: 18 mar 2011, 17:39

Re: Śląsk w polityce Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego

Post autor: MaciekWielki »

Sytuacja na Śląsku nie na długo sprzyjała Łokietkowi, w 1323 roku na tronie brandenburskim osadzono dynastię Wittelsbachów, którzy odnosili się do książąt śląskich niechętnie, uważając, że część ziem po wymarciu rodu Askańczyków została przez książąt śląskich bezprawnie przejęta. W obawie, więc przed cesarzem Ludwikiem Wittelsbachem książęta śląscy oddali się pod opiekę papieża Jana XXII, który prowadził w tym czasie konflikt z Wittelsbachami. Wkrótce także Henryk VI wrocławski zdecydował się oddać w lenno swoje księstwo Ludwikowi Wittelsbachowi, co oznaczało wydziedziczenie brata, Bolesława III brzeskiego. Warte uwagi jest jednak to, że podczas wojny Władysława Łokietka z cesarzem w 1326 roku, Henryk VI stanął po stronie cesarza i posłał oddziały wojskowe przeciwko Łokietkowi, które nie odniosły żadnych sukcesów na pograniczu śląskim, a ponadto w tym samym roku zawarł układ z Zakonem Krzyżackim przeciwko królowi polskiemu. To uwidacznia, jak zmiennymi sojusznikami byli książęta śląscy, którzy szukali zawsze oparcia u tych władców, dzięki którym mogli uzyskać jak największe korzyści dla siebie.

Wojna Polski z Brandenburgią została wykorzystana przez Jana Luksemburczyka, który upomniał się o koronę Polską. Podczas zjazdu w Opawie w dniach 18-19 lutego 1327 roku czterej książęta śląscy m. in. Bolesław niemodliński, Leszek raciborski, Kazimierz cieszyński i Władysław kozielsko-bytomski poddali się pod zwierzchnictwo króla czeskiego. Wojska czeskie, które wkroczyły na Śląsk zatrzymały się w Bytomiu, tutaj hołd Luksemburczykowi złożył Jan oświęcimski, natomiast w Wrocławiu hołd królowi Czech złożyli Henryk VI wrocławski i Bolesław Opolski. W 1329 roku kolejni książęta śląscy złożyli hołd Janowi Luksemburczykowi, we Wrocławiu zrobili to m. in. Jan ścinawski 29 kwietnia 1329 roku, a 9 maja 1329 roku Konrad oleśnicki, Henryk żagański i Bolesław legnicki. Poddanie się książąt śląskich królowi czeskiemu dokonało się w mniejszym lub większym stopniu pod militarnym naciskiem Jana Luksemburczyka, ale byli również książęta, którzy nie ulegli Czechom, m. in. Bolko świdnicki, Konrad jaworski i Przemko głogowski, nie złożyli hołdów lennych, ale kiedy w 1331 roku zmarł Przemko, rządy w Głogowie objął syn księcia świdnickiego Bernard. Jan Luksemburczyk nie godząc się na taki stan rzeczy, uderzył na Głogów i wcielił go do Królestwa Czech.

A więc odpadnięcie Śląska od Polski, poddanie się większości śląskich książąt czeskiemu królowi było niezależne od użytego w stosunku do niektórych nacisku, egoistyczna polityka książąt śląskich, zaopatrzonych w swoje wąskie, partykularne interesy, gotowych dla ich osiągnięcia poświęcić nawet własną niezależność doprowadziła do rozstania z Królestwem Polskim na kilka wieków. Nie ulega jednak wątpliwości, że na Śląsku pojawił się w osobie króla czeskiego czynnik stabilizujący. Obcy władca, ignorując patrymonialne pojmanie władzy, wprowadzał prawa feudalne, zapewniające utrzymanie pokoju i porządku. Takiej roli nie potrafił spełnić król polski Władysław Łokietek, dla książąt śląskich to król czeski był partnerem korzystniejszym, król polski uwikłany w konflikty z Wittelsbachami, Zakonem Krzyżackim nie potrafił utrzymać stanu posiadania na Śląsku, jaki wytworzył się w 1323 roku, a jedynymi sojusznikami króla polskiego pozostali Bernard świdnicki, Henryk jaworski i Bolko ziębicki. Próby ponownego oddziaływania Królestwa Polskiego na Śląsk podjął syn Łokietka, Kazimierz Wielki.
MaciekWielki
Posty: 171
Rejestracja: 18 mar 2011, 17:39

Re: Śląsk w polityce Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego

Post autor: MaciekWielki »

Kazimierz Wielki obejmując tron w 1333 roku był zajęty uporządkowaniem spraw wewnątrz kraju, a także wciąż prowadził konflikt z Zakonem Krzyżackim o Pomorze, utracone przez jego ojca. Taką sytuację próbował wykorzystać Jan Luksemburczyk, który dążył do uznania przez Polskę stanu posiadania czeskiego na Śląsku. Podczas spotkania w Trenczynie 24 sierpnia 1335 roku Jan Luksemburczyk chciał wymóc na Kazimierzu Wielkim zrzeczenie się praw do Śląska, w zamian za rezygnację z praw do korony polskiej przez Luksemburgów, za co król czeski miał otrzymać 20 tysięcy kop groszy praskich. Kazimierz Wielki nie zatwierdził powyższych warunków i traktat trenczyński nie wszedł w życie. Tymczasem na Śląsku zachodziły kolejne zmiany niekorzystne dla Polski, bowiem wzmacniały pozycję Czech w tym kraju. W 1335 roku zmarł Henryk VI wrocławski, a jego księstwo przeszło pod panowanie czeskie, wkrótce kolejni książęta zaczęli szukać porozumienia z królem czeskim. W 1336 roku Jan ścinawski w zamian za dożywotnie posiadanie Głogowa oddał Czechom swe księstwo, w tymże roku także Henryk I jaworski obiecał udzielać zbrojnej pomocy Czechom przeciwko Polsce, a ponadto zrzekł się Żytawy i Zgorzelca. W 1337 roku kolejny sojusznik Polski Bolko ziębicki zdecydował się na złożenie hołdu lennego Janowi Luksemburczykowi, co powodowało, że król czeski mógł rozpocząć szereg generalnych reform na Śląsku, w celu podporządkowania sobie całej gospodarki śląskiej polityce czeskiej.

Sprawa przynależności Śląska została całkowicie rozwiązana 9 lutego 1339 roku w Krakowie, gdzie Kazimierz Wielki wystawił dokument, w którym zrzekł się praw do księstw śląskich wymienionych w układzie trenczyński, a więc dokument nie obejmował księstwa ziębickiego, świdnickiego i jaworskiego, a także biskupiego księstwa nysko-otmuchowskiego. Mimo formalnego uznania przejścia prawie całego Śląska pod panowanie czeskie, Kazimierz Wielki nie uważał sprawy za ostatecznie przesądzoną i wciąż prowadził aktywną politykę wobec Śląska. Między innymi użyczył pożyczki Bolkowi brzeskiemu w zamian za zastaw w postaci miast: Byczyny, Kluczborka i Wołczyna. Dalszym przejawem aktywności króla polskiego na Śląsku, było wydanie kupcom świdnickim prawa handlu z Rusią Czerwoną, którą Kazimierz Wielki zdobył w wynik podboju, natomiast zakazał handlu z tą częścią Królestwa Polskiego kupcom wrocławskim. Jednym z najważniejszych osiągnięć Kazimierza Wielkiego w odzyskiwaniu ziem należących do książąt śląskich, a będących lennikami czeskimi była tzw. wojna o Wschowę. Wschowa była ostatnim skrawkiem Wielkopolski w rękach książąt śląskich z linii głogowskiej, panował w nim książę żagański Henryk IV Wierny, ale po jego śmierci władzę objął jego syn Henryk V Żelazny, który nie złożył hołdu lennego Janowi Luksemburczykowi, a ponadto chciał rewindykować Głogów, który od 1331 należał do Czech. Sytuacja była korzystna dla Kazimierza, lokalny konflikt na Śląsku pozwalał włączyć się aktywnie w śląskie rozgrywki, tym bardziej, że miał tu Kazimierz sojuszników w książętach świdnickich. Kazimierz Wielki wykorzystując zaangażowanie księcia żagańskiego w wojnę o Głogów, postanowił pozbawić go resztek posiadłości w Wielkopolsce, jednak przeciwko królowi polskiemu wystąpili Jan ścinawski i Konrad oleśnicki. To spowodowało, że pod wojska polskie starły się pod Oleśnicą z wojskami Konrada, gdzie doznały porażki. Po chwilowym niepowodzeniu wojska polskie zdobyły Wschowę i spaliły Ścinawę to spowodowało, że Henryk Żelazny ugiął się pod przewagą króla polskiego i zgodził się odstąpić Kazimierzowi Wielkiemu Wschowę, która została w 1344 roku wcielona do Polski.

Zajęcie Wschowy przez Kazimierza Wielkiego zachęciło go do dalszej ekspansji na Śląsku, 1 stycznia 1345 roku związał się on sojuszem z Ludwikiem IV Wittelsbachem, co oznaczało ścisłą współpracę w Brandenburgią. Sojusz ten był zawiązany przeciwko Luksemburgom, a do grona jej uczestników zaproszono króla węgierskiego i księcia świdnickiego. Luksemburgowie chcąc znaleźć również sojusznika przeciwko Polsce i Brandenburgii rozpoczęli wspólną wyprawę z Zakonem Krzyżackim przeciwko Litwie. Wykorzystał to Kazimierz Wielki, który uwięził w drodze powrotnej z wojny kandydata do tronu cesarskiego Karola morawskiego, osadzonego w Kaliszu. Karol dzięki pomocy starosty wrocławskiego uciekł z Kalisza na Śląsk, tam jego ojciec Jan rozpoczął gromadzenie środków na wojnę. Już w maju 1345 roku Jan Luksemburczyk rozpoczął działania wojenne, atakując Bolka II świdnickiego, zajął Kamienną Górę i spalił Świdnicę. Kazimierz w myśl układu przyłączył się do wojny, zaatakował on 1 czerwca 1345 roku ziemię raciborską, w wyniku współdziałania z posiłkami litewskimi i węgierskimi zdobył Pszczynę i Rybnik. Jednak wkrótce Jan Luksemburczyk nadszedł z odsieczą oblężonym przez Kazimierza Żorom, co spowodowało, że król Polski musiał cofnąć się pod Kraków, gdzie doszło wkrótce do oblężenia miasta. Sytuacja zmieniła się, gdyż pozostałe wojska polskie i węgierskie rozbiły Czechów pod Będzinem i Lelowem. 6 września 1345 roku w Pyzdrach doszło do zawarcia rozejmu polsko-czeskiego. Wykorzystując przerwę w działaniach wojennych Kazimierz Wielki umacniał swe wpływy na Śląsku, m. in. w 1346 roku wymógł na księciu Władysławie kozielsko-bytomskim, aby nie wpuszczał do grodów wojsk luksemburskich, dopóki nie zostanie zawarty pokój polsko-czeski, wkrótce wojska polskie pojawiły się w księstwie wrocławskim, to spowodowało, że Karol Luksemburczyk jako cesarz i król czeski wydał 7 kwietnia 1348 roku akt inkorporacji Śląska do Czech, co było wobec Polski manifestacją nieugiętego stanowiska Czech wobec Śląska. W odpowiedzi Kazimierz Wielki wznowił działania wojenne w księstwie wrocławskim, które nie przyniosły żadnych rezultatów. W październiku 1348 roku rozpoczęto rokowania pokojowe, które zakończyły się podpisaniem w Namysłowie 22 listopada 1348 roku pokoju na mocy, którego strony zobowiązały się do zachowania przyjaźni i deklarowały współdziałanie. Król czeski miał udzielić poparcia dla starań rewindykacyjnych Kazimierza Wielkiego, ten zaś obiecywał, że w razie odzyskania strat terytorialnych i nabycia przy jego pomocy jakichś dóbr w drodze konfiskaty, wynagrodzi go finansowo.
MaciekWielki
Posty: 171
Rejestracja: 18 mar 2011, 17:39

Re: Śląsk w polityce Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego

Post autor: MaciekWielki »

Polska wyszła z wojny bez nabytków terytorialnych na Śląsku, ponadto w 1350 roku najwierniejszy sojusznik króla polskiego Bolko II świdnicki zawarł z królem czeskim układ, na mocy, którego bratanica Bolka II, Anna miała wyjść za mąż za syna Karola IV, Wacława. Układ tak został skonstruowany, że zabezpieczał interesy Karola na wypadek bezpotomnej śmierci księcia świdnickiego. Jednak w 1351 roku zmarł syn Karola IV, Wacław, a cały układ tracił sens, a sprawa sukcesji świdnickiej pozostała otwarta. Jednak w 1353 roku zmarła żona Karola IV, ten fakt zmieniał sytuację, król czeski postanowił poślubić narzeczoną swego zmarłego syna. Małżeństwo zostało ostatecznie wynegocjowane w Wiedniu w 1353 roku, gdzie ustalono, że po śmierci Bolka II księstwo świdnickie znajdzie się w rękach czeskich. W 1356 roku w Pradze doszło do spotkania Kazimierza Wielkiego z Karolem IV, gdzie król Polski zrzekł się praw do księstw śląskich i w zamian za oddanie Czechom Kluczborka i Byczyny, cesarz uwolnił księstwa mazowieckie od zależności lennej od Królestwa Czeskiego.

Karol IV mimo zrzeczenia się przez Kazimierza Wielkiego praw do księstw śląskich dążył nadal do rozluźnienia więzi łączących Śląsk z Polską, próbował on zerwać istniejącą nadal przynależność diecezji wrocławskiej do polskiej prowincji kościelnej. Jego działania spotkały się z ostrym sprzeciwem i skutecznym oporem ze strony polskiej. Wobec zdecydowanej postawy polskiej, Karol IV w 1360 roku zobowiązał się, że ani on, ani jego następcy nie będą w przyszłości dążyli do zerwania związku biskupstwa wrocławskiego z polską prowincją kościelną. Kazimierz Wielkie w odpowiedzi na działania króla czeskiego Karola IV, w 1364 roku podjął kroki zmierzające do ponownej zmiany sytuacji na Śląsku. 20 kwietnia 1364 roku zwrócił się z prośbą do papieża o zwolnienie go z wszelkich przysiąg, którymi zobowiązał się nie dochodzić swoich praw do „ziem należących od niepamiętnych czasów do królestwa polskiego”. Chodziło Kazimierzowi Wielkiemu zarówno o księstwa śląskie, które poddane zostały królestwu czeskiemu, jak i o Pomorze, które stracił na mocy pokoju kaliskiego w 1343 roku, ponadto niezależnie od tego prowadził również pewne kroki w kierunku rewindykacji niektórych ziem.

Kolejnym krokiem, którego podjął się Kazimierz Wielki było małżeństwo w 1365 roku z Jadwigą, córką księcia głogowsko-żagańskiego Henryka V Żelaznego. Choć nie brano pod uwagę pretensji Kazimierza do księstwa żagańskiego, jego teść miał trzech synów, ale same polskie wpływy w ważnym księstwie mogły sprawiać Karolowi IV kłopoty w przyszłości. Kiedy zaś w 1368 roku zmarł Bolko II świdnicki, Kazimierz Wielki wysunął swoje pretensje do Byczyny, Kluczborka i Wołczyna. W 1369 roku zawarł traktat z Ludwikiem Węgierskim przeciwko Karolowi IV, ale śmierć Kazimierza Wielkiego 5 listopada 1370 roku zakończyła proces walki o odzyskanie księstw śląskich dla Królestwa Polskiego, ale także i wpływów, mających na celu prowadzenie aktywnej polityki zagranicznej wobec Luksemburgów w oparciu o książąt śląskich. Kolejny władca Polski Ludwik Węgierski nie prowadził już polityki swego poprzednika, w 1372 roku podpisał układ z Karolem IV, na mocy, którego Ludwik rezygnował z praw do Śląska, zaś Karol IV rezygnował z pretensji do panowania w Polsce.

Podsumowując politykę Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego wobec Śląska należy ocenić ją w dwóch aspektach. Po pierwsze Łokietek wstępując na tron w 1320 roku musiał zadbać przede wszystkim o ochronę zjednoczonego Królestwa Polskiego, którego ziemie przez okres ponad 180 lat stanowiły rozdrobnione dzielnicy, w których rządzili książęta piastowscy, niejednokrotnie wrogo do siebie nastawieni. Ponadto trwający konflikt z Zakonem Krzyżackim, Królestwem Czeskim i wciąż istniejące tendencje odśrodkowe powodowały, że Władysław Łokietek miał ograniczone pole manewru wobec Śląska. Jego polityka wobec Śląska była ograniczona do zawierania sojuszy z książętami śląskimi, a jeśli dochodziło już do wojny, król polski nie mógł zaangażować zbyt dużych sił, które mogłyby skutecznie rywalizować z największym rywalem o wpływy na Śląsku, czyli Królestwem Czech. To spowodowało, że w latach 1327-1329 prawie wszyscy książęta śląscy złożyli hołd królowi czeskiemu, który był dla nich lepszym partnerem i opiekunem niż Władysław Łokietek, zajętym w tym czasie konfliktem z Zakonem Krzyżacki i nie mogącym skutecznie przeciwstawić się ekspansji czeskiej na Śląsku. Zgoła inaczej wyglądała sytuacja jego następcy, czyli Kazimierza Wielkiego, który panował już w czasach, gdy Królestwo Polskie było już trwale zjednoczone i mogło być dla sąsiadów ważnym partnerem w walce o powstrzymanie ekspansji Luksemburgów w Europie Środkowej. Taka sytuacja powodowała, że Kazimierz Wielki mógł się czynnie włączyć w sprawy Śląska, poprzez aktywną politykę wobec czeskich Luksemburgów, a także poprzez wykorzystywanie lokalnych konfliktów na Śląsku. Poprzez zawieranie sojuszy z książętami śląskimi, włączenie się w konflikty między nimi, pozwoliło m. in. odzyskać Kazimierzowi Wielkiemu Wschowę czy uwolnić księstwa mazowieckie od zależności lennej od Królestwa Czeskiego w zamian za rezygnacje z części posiadłości na Śląsku.

Przede wszystkim Śląsk w polityce Kazimierza Wielkiego spełniał rolę karty przetargowej wobec Luksemburgów, różnego rodzaju traktaty, układy, zamiany spowodowały, że Kazimierz Wielki dzięki swej aktywnej polityce dążył do uzyskania jak największych nabytków terytorialnych nie tylko na Śląsku, ale również na Mazowszu czy Pomorzu. Jego twarda postawa wobec sąsiadów, pozwoliła odzyskać przynajmniej w części utracone ziemie przez jego przodków, które stały się od czasów Kazimierza Wielkiego integralną częścią Królestwa Polskiego.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Zjednoczone Królestwo”