Rządy namiestnicze królowej Elżbiety

Po śmierci Kazimierza Wielkiego w 1370 r., zgodnie z wcześniejszymi układami z Węgrami z 1339 i 1355 r., tron polski objął Ludwik Węgierski. W 1374 r. wydał on w Koszycach przywilej dla szlachty polskiej, zgodnie z którym w zamian za uznanie praw córek Ludwika do tronu polskiego majątki szlacheckie zwolnione zostały od obciążeń na rzecz państwa, z wyjątkiem poradlnego (danina od gospodarstwa) w wysokości 2 groszy z łanu kmiecego rocznie. Król przyrzekł też nadawać urzędy ziemskie szlachcie z tej ziemi, w której wakuje dany urząd. Szlachta zobowiązana była odtąd do nieodpłatnej służby wojskowej tylko w granicach państwa. Za straty poniesione poza nimi miało być wypłacane jej odszkodowanie. W 1381 r. Ludwik wydał przywilej dla duchowieństwa. Odtąd także powinności podatkowe tego stanu zostały ograniczone do poradlnego w wysokości 2, a w przypadku klasztorów - 4 groszy z łanu chłopskiego rocznie.
MaciekWielki
Posty: 171
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 18 mar 2011, 17:39

Rządy namiestnicze królowej Elżbiety

Post autor: MaciekWielki »

Jak wyglądały?
Warka
Posty: 1570
Rejestracja: 16 paź 2010, 03:38

Re: Rządy namiestnicze królowej Elżbiety

Post autor: Warka »

Władzę w Polsce od początku sprawowała regentka – matka Ludwika, Elżbieta Łokietkówna. Sam król wkrótce po koronacji powrócił na Węgry, zabierając ze sobą polskie insygnia. Elżbieta skupiła się najpierw na opanowaniu sytuacji w buntującej się Wielkopolsce. Podjęła się także restytucji dóbr, które Kazimierz Wielki konfiskował osobom niebędącym w stanie wykazać swoich praw do danej ziemi. Jej polityka miała podłoże czysto polityczne – pozwalała zjednać nowej władzy warstwy szlacheckie. Działania te wiązały się z podstawowym celem zarówno Elżbiety jak i jej syna – zapewnieniem tronu polskiego jednej z trzech córek Ludwika. Sukcesji w ramach dynastii Andegawenów początkowo sprzeciwiało się zarówno duchowieństwo, mieszczaństwo, jak i szlachta. Regentka podjęła stopniowe działania, zjednując sobie poparcie kolejnych miast. Następnie w 1374 Ludwik wydał w Koszycach przywilej szlachcie polskiej. W zamian za m.in. znaczne obniżenie podatku poradlnego i likwidację podatków nadzwyczajnych szlachetnie urodzeni zgodzili się na przekazanie tronu jednej z córek Ludwika. Był to pierwszy w Polsce przywilej generalny obejmujący cały stan szlachecki.
W 1375 Elżbieta zrezygnowała z regencji i powróciła na Węgry. W Polsce na krótko pojawił się król. Podstawowym celem wizyty nie było jednak rozwiązanie problemu regencji, ale stłumienie zamieszek na Rusi Czerwonej, którą Ludwik uważał za odrębne księstwo, gdzie interesy węgierskie nie ustępowały polskim. Przed wyjazdem Ludwik przekazał władzę grupie zaufanych Małopolan. To tymczasowe rozwiązanie budziło powszechny sprzeciw, w związku z czym regencję ponownie podjęła Elżbieta. W Polsce pozostała do 1376, kiedy ponownie wyjechała po rozruchach, do jakich doszło w Krakowie.
Marshal
Posty: 268
Rejestracja: 11 gru 2010, 04:54

Re: Rządy namiestnicze królowej Elżbiety

Post autor: Marshal »

Pierwszą regencję w Polsce Elżbieta zakończyła w 1375 r. W 1376 roku w Polsce na krótki okres pojawia się Ludwik Węgierski. Przekazał on rządy Małopolanom jednak nie umieli oni zapanować nad krajem. Druga regencja Elżbiety rozpoczęła się w 1376 roku. W wyniku zatargu między węgierskim otoczeniem królowej a mieszczanami Krakowa, doszło w mieście do rozruchów. W 1378 r. z związku z wydarzeniami, jakie miały miejsce w Krakowie (pogrom Węgrów i wyjazd oburzonej Elżbiety Łokietkówny z kraju) Ludwik zdecydował się odwołać Władysława Opolczyka z Rusi i mianować go na opróżnione stanowisko wielkorządcy Polski. Na stanowisku tym Władysław nie wytrwał zbyt długo na skutek oporu szlachty polskiej niezadowolonej z zaangażowania księcia w sprawę zapewnienia dziedzictwa po Ludwiku jego córkom, oraz obarczanie go współwiną za oderwanie od Polski na rzecz Węgier Rusi Halickiej. Od 1378 roku trzeci raz regentką została matka Ludwika. W 1380 roku zmarła Elżbieta , podpora rządów Ludwika w Polsce. Po jej śmierci król powierzył rządy namiestnicze w kraju biskupowi krakowskiemu Zawiszy z Kurozwęk. Przy jego boku ustanowiono 4 wielkorządców: Sedziwoja z Szubina wojewodę kaliskiego, Dobiesława z Kurozwęk kasztelana krakowskiego, Domarata z Pierzchna starostę generalnego wielkopolski i kandlerza Jana Radlicę. Rządy ich nie trwały długo i już w 1382 roku namiestnikiem został Zygmunt Luksemburski. 10 września 1382 roku umiera Ludwik Węgierski.
mefisto
Posty: 89
Rejestracja: 14 mar 2011, 04:26

Re: Rządy namiestnicze królowej Elżbiety

Post autor: mefisto »

Polską Ludwik niezbyt się interesował, nie rządził nią osobiście. W jego imieniu rządy namiestnicze w Polsce sprawowała jego matka - Elżbieta, która była siostrą zmarłego Kazimierza. Sam Ludwik wrócił na Węgry i zaabsorbowała go całkowicie sytuacja na Bałkanach.
Artur Rogóż
Administrator
Posty: 4635
Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
Kontakt:

Re: Rządy namiestnicze królowej Elżbiety

Post autor: Artur Rogóż »

Janko z Czarnkowa pisał:
W nieobecności króla, podczas rządów w królestwie polskiem jego ukochanej rodzicielki, imieniem Elżbiety, królowej węgierskiej, działo się jeszcze gorzej niż przed tem, gdyż nie było i nie ma dotąd żadnej tam stałości ani pewności. Bo jeśli kto się uciekał do matki, ona go do syna odsyłała, a syn nawzajem odsyłał do matki, przez co nie mogło być i nie było rzeczywiście końca żadnym sprawom, chyba tylko tym, które jej się podobały [5].
Już to pierwsze zasadę niestałości wykazało, że wszystkich głównych doradców, przy których pomocy nieboszczyk król Kazimierz, brat królowej, sprawami państwa zbawiennie rządził, po kolei i nie bez skwapliwości od siebie oddaliła, innych zaś, których głos u wspomnianego jej brata nie miał żadnej powagi w radzie, za swych doradców przyjęła. I ci radzili jej nie tak, jak tego wymagał ogólny pożytek państwa, ale tak, jak pragnęła ich szalona chciwość; zdania zaś dawniejszych doradców, które zwykli byli dawać i rzeczywiście dawali najrzetelniej, owi doradcy nowi, obgadując ich zaocznie, najbezczelniej odrzucali. Za radą tych niegodziwców, zarówno urzędnicy dworu królewskiego jak i starostowie ziem bardzo się często, z nadzwyczaj wielką stratą dla mieszkańców królestwa, zmieniali.
MaciekWielki
Posty: 171
Rejestracja: 18 mar 2011, 17:39

Re: Rządy namiestnicze królowej Elżbiety

Post autor: MaciekWielki »

Dziękuję za odpowiedź.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Rządy Andegawenów w Polsce”