Celtowie na ziemiach polskich

Pierwsze na ziemiach polskich ślady wczesnego człowieka (gatunek Homo erectus) odkryto na Dolnym Śląsku w okolicy Trzebnicy oraz w Rusku koło Strzegomia. Homo erectus przywędrował z Afryki do południowo-zachodniej Europy już 1,2 miliona lat temu, a najwcześniejsze znaleziska w środkowej Europie (m. in. na Ukrainie zakarpackiej) datowane są począwszy od ok. 800 tys. lat temu. Narzędzia kamienne z Trzebnicy (choppery i należące do tradycji mikrolitycznej) pochodzą przypuszczalnie sprzed ok. 500 tys. lat z okresu interstadiału ferdynandowskiego, z kolei te z Ruska – sprzed ok. 440-370 tys. lat z czasów interglacjału mazowieckiego, jako że zasiedlenie ziem polskich przez Homo erectus uzależnione było od periodycznych ociepleń. Znalezione na lokacji w Trzebnicy kości ssaków kopytnych i ości ryb świadczą o mięsożerności tego gatunku człowieka.
Husarz
Posty: 803
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 31 paź 2010, 04:37

Celtowie na ziemiach polskich

Post autor: Husarz »

Czy wiecie coś szerzej o znaleziskach po Celtach na terenie Polski? Celtami interesuje się od niedawna. Jakie polecacie książki, strony internetowe (oprócz Asterixa).
Artur Rogóż
Administrator
Posty: 4635
Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
Kontakt:

Re: Celtowie na ziemiach polskich

Post autor: Artur Rogóż »

Wbrew opiniom niektórych badaczy, ślady kultury celtyckiej na ziemiach polskich to nie tylko wpływy kulturowe, ale również osadnictwo celtyckie. Występuje ono w trzech regionach - na Śląsku Środkowym, w południowej części Górnego Śląska oraz w okolicach Krakowa.

Pierwsze ślady Celtów odkryte zostały na terenie Śląska. Pochodzą z okresu IV - II w. p.n.e i poświadczone są przede wszystkim przez znaleziska grobowe (około 30 stanowisk). Były to początkowo płaskie cmentarzyska szkieletowe, jednak znaleziono również (bardzo nieliczne) groby podwójne, kryjące szczątki mężczyzny i kobiety.

W grobach męskich występują zestawy broni składające się z miecza, jednego lub dwóch grotów włóczni oraz tarczy, częściej spotykanej na tym obszarze niż na innych terenach zajętych przez kulturę lateńską. Militariom towarzyszą części żelaznych pasów, części stroju i ozdoby (pojedyncze na ogół zapinki i bransolety) oraz naczynia gliniane. Pochówki kobiet oznaczają się wększą liczbą zapinek oraz innych ozdób, przede wszystkim naszyjników, nagolenników i bransolet z żelaza i brązu.

Oprócz znalezisk grobowych ślady osadnictwa celtyckiego są nieliczne. Reprezentują je przede wszystkim luźno znajdowane fragmenty ceramiki, a także złote i srebrne monety. Dość powszechnie ze sztuką celtycką wiązane są również kamienne figury odkryte w rejonie góry Ślęży. Pięć obiektów znajdujących się na stokach lub u podnóża góry przedstawia niedźwiedzia, dzika oraz tzw. "pannę z rybą", "mnicha" i "grzyb". Wszystkie oznaczono znakiem ukośnego krzyża. Za celtyckim pochodzeniem rzeźb przemawiają głównie analogie do przedstawień dzików z terenu Półwyspu Iberyjskiego, jednak określenie chronologii tych zabytków jak i domniemanego związku z celtyckim pochodzeniem możemy opierać jedynie na analizie stylistycznej.

Drugi ośrodek kultury celtyckiej istniał w południowej części Górnego Śląska. Najwcześniejsze odkryte tu groby szkieletowe i ciałopalne mogą pochodzić z końca IV wieku p.n.e., największy rozkwit tego ośrodka przypada jednak na II wiek p.n.e. Tutaj przeważającą część znalezisk stanowią ślady osadnictwa, co prawdopodobnie pozostaje w związku z nieznanym dla nas do tej pory obrządkiem pogrzebowym późnego latenu. Najbardziej znaną osadą tego terenu jest duże osiedle w Nowej Cerekwi pod Opolem, położone na wysokim wzgórzu o naturalnych warunkach obronnych, uważane za oppidum (nowsze badania nie potwierdziły jednak tego przypuszczenia). Odkryto tu kilkadziesiąt słupowych domów i kopułowy piec garncarski. Znaleziono również paciorki i bransolety szklane, a także bransolety z sapropelitu (krystaliczna odmiana węgla) oraz ślady typowej ceramiki celtyckiej, wykonanej z gliny z domieszką grafitu.

Trzecim ośrodkiem osadnictwa celtyckiego były tereny Małopolski - od Krakowa po Nidę i Rabę, oraz obszar nad górnym Sanem. Z uwagi na urodzajne gleby występują tu ślady gospodarki rolniczej. Ponadto elementy typowe dla kultury celtyckiej współwystępują z materiałami charakterystycznymi dla kultury przeworskiej - mieszanka ta określana była jako celto-przeworska grupa kulturowa, obecnie zyskała jednak odrębną nazwę grupy tynieckiej.

Najstarsze ślady pobytu Celtów w zachodniej Małopolsce datowane są na III w. p.n.e., ale stanowią je tylko pojedyncze zabytki. Bogato wyposażone groby wojowników celtyckich, odkryte w Iwanowicach, pochodzą z nieco późniejszego okresu. Po raz kolejny mamy do czynienia z przewagą śladów osadnictwa nad materiałami grobowymi.

Młodszą fazę rozwoju grupy tynieckiej charakteryzują nawiązania do obszarów kulturowych południowej Europy. Rozwój kontaktów mógł wynikać z napływu nowej fali ludności celtyckiej. Tradycje celtyckie istniały nadal w okresie wczesnorzymskim w nowo powstałym środowisku kultury przeworskiej i puchowskiej. Znacznie mniejsza ilość źródeł potwierdzających obecność osadnictwa celtyckiego pochodzi z terenów nad górnym Sanem (osady w Pakoszówce i Sanoku - Białej Górze), z Kotliny Sandomierskiej i Żywieckiej oraz z Kujaw, przez które przebiegał szlak bursztynowy, prawdopodobnie kontrolowany przez Celtów.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Ziemie polskie przed przybyciem Słowian”