Jan Ossoliński (kasztelan wiślicki)

Obszerny opis dziejów całości życia oraz dokonań wybitnej postaci.
Artur Rogóż
Administrator
Posty: 4635
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
Kontakt:

Jan Ossoliński (kasztelan wiślicki)

Post autor: Artur Rogóż »

Jan Ossoliński (wł. Jan lub Jaśko z Balic, Goźlic i Ossolina) herbu Topór (zm. 1396) – kasztelan wiślicki, protoplasta rodu Ossolińskich

Rodzina

Był prawdopodobnie synem Jana z Balic, poświadczonego w roku 1366, a bratem Grzegorza i Prokopa[1].
Kariera

* 1387 – świadkuje[2] na dokumencie Władysława Jagiełły wystawionym w Krakowie dla Piotra z Rożnowa,
* 1388 – obejmuje urząd kasztelana wiślickiego po Mikołaju z Bogorii; od tego czasu prawie stale przebywa na dworze królewskim, towarzyszy Jagielle w objazdach kraju,
* 1390 - bierze udział w wyprawie Władysława Jagiełły przeciw księciu litewskiemu Witoldowi (oblężenie Grodna)[3],
* 1392 – przebywa w Łucku,
* 1393 – uczestniczy w wiecu piotrkowskim, testuje przywilej królowej Jadwigi dla Jana z Tarnowa,
* 25 stycznia 1396 - jest wraz z najwyższymi dostojnikami państwowymi świadkiem na dokumentach Władysława Jagiełły dla królowej Jadwigi na mocy których otrzymała ona w wianie ziemie kujawską i ruską oraz 2000 grzywien na żupach bocheńsko-wielickich,
* 1396 – w połowie tego roku dochodzi do sporu o granicę Słupczy i Dwikozów z awanturnikiem Grotem ze Słupczy[4].
Ruiny zamku w Ossolinie zbudowanego w roku 1633 przez Jerzego Ossolińskiego[5]
Podczas tego sporu z rąk awanturnika poniósł śmierć kasztelan Jan Ossoliński. Kasztelanię wiślicką jeszcze tego samego roku objął Piotr Rpiszka
* Przed rokiem 1419 odżyły dawne spory Ossolińskich z awanturniczym Grotem ze Słupczy. Za wyrządzone szkody i podpalenie oskarżyli go synowie Jana Ossolińskiego: Jan, kasztelan radomski i Mikołaj, kasztelan wiślicki i wojnicki. Grot obronił się przed sądem przysięgą, a król przeprowadził w roku 1422 między zwaśnionymi jednanie pod zakładem 1000 grzywien[6].

Ciekawostki

Jan Ossoliński jest protoplastą jednego z najstarszych rodów w dziejach Polski. Dla historii i kultury narodowej rodzina ta pozostawiła liczne pomniki świadczące o jej świetności, m.in.:

* miasto Klimontów ze swoimi kościołami,
* zamek Krzyżtopór,
* pałace w Sterdyni i Rudce,
* liczne na terenie Małopolski i Podlasia fundacje kościołów i ich wystrojów,
* owiane legendą i nieistniejące już dzisiaj miejsca takie jak: pałac Jerzego Ossolińskiego w Warszawie, jego słynny wjazd do Rzymu; przedsięwzięcia wywodzące się z ducha oświecenia, jak np. pierwsza publiczna galeria obrazów Józefa Kajetana Ossolińskiego na Tarchominie,
* Lwowskie Ossolineum ufundowane przez Józefa Maksymiliana Ossolińskiego

Przypisy

1. ↑ został ścięty przez Węgrów w roku 1401
2. ↑ jeszcze bez żadnej godności
3. ↑ Według tradycji rodzinnej Jan Ossoliński oddał królowi znaczne zasługi w chrystianizacji Litwy, za co ten nadał mu miasto Wojsław (niezidentyfikowane) z kilkoma wsiami w ziemi krakowskiej
4. ↑ wsie Słupcza i Dwikozy należały do prebendy Jana, kanonika sandomierskiego (syna Jana Ossolińskiego z pierwszego małżeństwa)
5. ↑ Budowla istniała do 1816 roku, w którym to ówczesny dziedzic Antoni Ledóchowski kazał wysadzić zamek w powietrze w nadziei odnalezienia rzekomych skarbów
6. ↑ Syn zabójcy Jana Ossolińskiego Łukasz Grot ze Słupczy herbu Rawicz (zm. 1471) był również człowiekiem bardzo gwałtownym, był znienawidzony przez szlachtę i włościan

Rozbieżności;

Na str. wielcy.pl Ossoliński Jan (zm. 1396) kasztelan wiślicki (Franciszek Sikora, s. 400-401) miał czterech synów; dwóch Janów;

1. Jana (zm. w 1459) kasztelana radomskiego.
2. Jana (zm. w 1504) podkomorzego i marszałka dworu,
3. Andrzeja Balickiego (zm. 1420) rycerza Zygmunta Luksemburskiego (t. 1 s. 232),
4. Mikołaja (zm. 1459) kasztelana wojnickiego (t. 24 s. 424).

W Genealogii rodu Ossolińskich (wg drzewa) są to też synowie, Jana (zm. 1396) z tym, że jeden Jan jest kanonikiem sandomierskim, a drugi Ossoliński Jan (zm. 1436) kasztelanem radomskim. Wg genealogii dynastycznej zamiast Ossoliński Jan (zm. 1396) jest Jan (Jaśko z Osolina zm. przed 1404) i posiada trzech synów; Jana (kasztelana radomskiego zm. ok. 1435), Mikołaja (zm. przed 1459) i Andrzeja (zm. przed 1442).
Źródła
* Polski Słownik Biograficzny, 1979, t. 24, s. 400 - 401; w nim: Ossoliński Jan (zm. 1396) (Franciszek Sikora, s. 400), Ossoliński Jan (zm. 1436) (Franciszek Sikora, s. 400-401), Ossoliński Jan (zm. 1504) (Franciszek Sikora, s. 401-402)
ODPOWIEDZ

Wróć do „Biografie”