Mikołaj Kopernik

Obszerny opis dziejów całości życia oraz dokonań wybitnej postaci.
Warka
Posty: 1570
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 16 paź 2010, 03:38

Mikołaj Kopernik

Post autor: Warka »

Mikołaj Kopernik żył w latach 1473 - 1543. Był polskim astronomem, lekarzem i duchownym. Człowiek epoki odrodzenia, autor przełomowego dzieła "O obrotach ciał niebieskich" ("De Revolutionibus orbium coelestium"). Dzieło Mikołaja Kopernika wydane po łacinie w Norymberdze w 1543 roku było przełomową praca naukową. Mikołaj Kopernik ostatecznie wykazał i szczegółowo udowodnił w niej, że to ziemia obraca się wokół słońca, a nie, jak wierzono - słońce wokół ziemi. Teoria heliocentryczna zastąpiła teorię geocentryczną. Odkrycie Mikołaja Kopernika nazywane jest przewrotem kopernikańskim w światowej nauce.

Życie Mikołaja Kopernika

Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu w 1473 roku, po śmierci ojca wychowywany był przez swojego wuja, biskupa warmińskiego Łukasza Watzenrode. W latach 1492 - 1495 studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim w okresie niebywałego rozkwitu tej uczelni. Szkoły nie ukończył dyplomem. Przez dwa kolejne lata studiował na Uniwersytecie Bolońskim, gdzie rozwinął zainteresowania astronomiczne i napisał pierwsze krytyczne prace o teorii geocentrycznej Ptolemeusza. Do 1503 roku studiował kolejno w Padwie i Rzymie. Uzyskał tytuł doktora prawa kanonicznego oraz prawo wykonywania zawodu lekarza.

Już od czasów studiów wspinał się także po szczeblach hierarchii duchownej - został kanonikiem warmińskim. Osiadł na Warmii, gdzie asystował wujowi, biskupowi warmińskiemu. Przebywał kolejno w Lidzbarku Warmińskim i we Fromborku, gdzie posiadał dom, w którym zorganizował obserwatorium astronomiczne. W tym okresie, oprócz dzieł astronomicznych, tworzył też dzieła poetyckie. Brał udział w wielu wydarzeniach politycznych, w tym koronacji Zygmunta I Starego i sejmie. Sporządzał też mapy Warmii i Mazur. W latach 1519 - 1521 brał udział w wojnie polsko-krzyżackiej, odpowiadał między innymi za stan fortyfikacji. Opracował nowe fortyfikacje dla zamku w Olsztynie - Mikołajowi Kopernikowi przypisuje się zasługę skutecznej obrony Olsztyna przed Krzyżakami. Pisał też liczne prace z dziedziny ekonomii.

Teoria heliocentryczna

Mikołaj Kopernik nie był pierwszym naukowcem formułującym teorię heliocentryczną, jednakże jego zasługa polegała na ostatecznym jej udowodnieniu i przekonywającej, wyczerpującej argumentacji. Obalił w ten sposób wcześniej obowiązującą teorię geocentryczną, której podważanie Kościół katolicki uważał za przejaw herezji. W starożytności teorię heliocentryczną sformułował już Arystach z Samos, hellenistyczny filozof i astronom żyjący w III wieku przed naszą erą. Arystach z Samos poprzez teorię heliocentryczną pragnął objaśnić zmienność pór roku, była też dla niego użyteczna dla rozwoju geografii i kartografii. Jednak przez wiele stuleci bardziej popularna okazała się błędna teoria geocentryczna Ptolemeusza, żyjącego w II wieku naszej ery, która była bliższa potocznemu rozumieniu zjawisk przyrodniczych i plasowała ziemię w centrum wszechświata.

Teoria heliocentryczna Mikołaja Kopernika jest w zasadzie bardzo obszernym, nowym komentarzem do obserwacji Arystacha z Samos. W swoim dziele "O obrotach ciał niebieskich" Mikołaj Kopernik dokonał szczegółowego i wyczerpującego przeglądu literatury przedmiotu od czasów starożytności. Za najbardziej trafną teorię uznał właśnie pracę Arystacha z Samos, uzupełnioną o wyniki badań własnych i nowe przykłady. Zasadniczym znaczeniem przewrotu kopernikańskiego nie było więc dokonanie samego odkrycia heliocentryzmu, ale nowy komentarz i przeciwstawienie się teorii geocentrycznej, uznawanej niemalże za społeczno-religijny dogmat. Było to zgodne z duchem odrodzenia, które stawiało ciekawości dociekliwość człowieka ponad dogmaty, przesądy i wiarę natury religijnej.

Mikołajowi Kopernikowi nie udało się jednak w pełni zgłębić natury ruchu planet dookoła słońca. Jego założenie, że planety krążą po kolistych orbitach nie było zgodne z prawdą i w praktyce ówczesnej astronomii dawało wyniki jeszcze bardziej błędne, niż nieprawdziwa teoria ptolemejska. Mikołaj Kopernik założył zatem, że planety, oprócz kolistych orbit, poruszają się także po dodatkowych orbitach - epicyklach. Dopiero Johannes Kepler, fizyk i astronom tworzący na początku XVII wieku sformułuje prawa Keplera, zakładające eliptyczny ruch planet oraz uwzględniające istnienie peryhelium i aphelium. Współczesny Johannesowi Keplerowi Galileusz był kolejnym człowiekiem nauki, który rozwinął teorię heliocentryczną. Wszystkie jej zawiłości zostały odkryte dopiero w XIX wieku.

Heliocentryzm, przewrót kopernikański a postawa Kościoła katolickiego

Mikołaj Kopernik zwlekał aż do śmierci z wydaniem swego epokowego dzieła "O obrotach sfer niebieskich". Choć napisane po łacinie dzieło zawierało dedykację dla papieża Piusa III, Mikołaj Kopernik obawiał się reakcji hierarchii kościelnej, jego teoria podważała istotny wówczas element kultury katolickiej, jaką było przekonanie o specjalnym statusie ziemi we wszechświecie. Dopiero dziewiętnastowieczne teorie egzegezy i hermeneutyki w studiach biblijnych sprawiły, że możliwe było godzenie teorii naukowych i spraw wiary.

W 1616 roku praca "O obrotach ciał niebieskich" została wpisana na kościelny indeks ksiąg zakazanych. Stało się tak na skutek procesu Galileusza, uznanego za heretyka w związku z rozwijaniem przez niego teorii kopernikańskiej, uznanej za "bezsensowną", "absurdalną", "heretycką" i "błąd w wierze". Konflikt Galileusza z Kościołem katolickim zakończył się skazaniem astronoma w 1633 roku. Praca Mikołaja Kopernika znajdowała się w indeksie ksiąg zakazanych do XIX wieku. W 1751 roku papież Benedykt XIV zezwoli na wydanie prac Galileusza i uzna teorię heliocentryczną za dopuszczalną. "O obrotach ciał niebieskich" usunięto z indeksu ksiąg zakazanych dopiero decyzją papieża Piusa VII w 1828 roku. Pierwszy polski przekład dzieła Mikołaja Kopernika ukazał się dopiero w drugiej połowie XIX wieku.

Księgozbiór Mikołaja Kopernika został zagarnięty przez Szwedów podczas potopu. Obecnie znajduje się w Bibliotece w Uppsali. W 2005 roku odnaleziono grób Mikołaja Kopernika w katedrze we Fromborku. Najsłynniejszym przedstawieniem Mikołaja Kopernika jest portret z Sali Mieszczańskiej Ratusza Staromiejskiego w Toruniu namalowany w 1580 roku. Mikołaj Kopernik jest też bohaterem obrazu Jana Matejki "Astronom Kopernik rozmawia z Bogiem" z 1872 roku. Autorem pomika Mikołaja Kopernika w Warszawie jest duński dziewiętnastowieczny rzeźbiarz tworzący wiele dzieł dla Polski, Berthel Thorvaldsen. W okresie silnych wpływów nacjonalizmu (w wieku XIX i na początku XX) toczy się polsko-niemeicki spór o przynależność narodową Mikołaja Kopernika, która w jego czasach była nieistotna (podczas studiów we Włoszech uważany był, jak wszyscy Polacy i Czesi, za Niemca). Choć był poddanym królów Polski, mieszkał i tworzył na obszarach o silnym wpływie kultury niemieckiej.

Więcej... http://historia.gazeta.pl/historia/1,98 ... z1KuNSgWKD
ODPOWIEDZ

Wróć do „Biografie”