Wpisywanie Kozakow w rejestr

[MarcinP]

Interesuje mnie sposób, w jaki kozacy byli wpisywani do rejestru. Czy odbywały się swojego rodzaju wybory? Czy kozacy gdzieś zgłaszali swoje kandydatury na kozaka rejestrowego? Jak to się odbywało? Prosiłbym o odpowiedz kogoś zorientowanego w temacie.

[MichałK]

Kozacy wpisywani byli do rejestru gdy sejm ogłaszał "pobór" kozaków miało to miejsce zazwyczaj podczas wojny. Hetmani rozpuszczali w tym czasie posłańców po całym Zaporożu. Chętni kozacy do służby wojskowej zgłaszali się w odpowiednio wyznaczonych miejscach. Zdarzało się że limity wyznaczane przez sejm były zbyt małe by można było zaciągnąć pod chorągwie hetmańskie wszystkich zainteresowanych kozaków co stawało się przyczyną ich buntów.

[Artur Rogóż]

Za wikipedią:

Kozacy rejestrowi – Kozacy zaporoscy wpisani do tzw. imiennego wykazu żołnierzy i tym samym wzięci na żołd Rzeczypospolitej, później również Rosji. Pierwszy rejestr kozacki został sporządzony w 1572 roku.

Początkowo rejestr liczył około 400 osób, jego liczebność zmieniała się wraz z niepokojami i buntami na Naddnieprzu, w 1590 było już około 1000 Kozaków rejestrowych. W 1637 Kozacy wywalczyli sobie rejestr w liczbie 8000 osób i znaczne przywileje. W 1638, po klęsce powstania Pawluka zmniejszono go do 6000 i ograniczono autonomię Kozaków.

Zbyt mała liczba Kozaków rejestrowych była jedną z przyczyn wybuchu w 1648 powstania Chmielnickiego. Zgodnie z Ugodą zborowską z sierpnia 1649 r., król Jan II Kazimierz uznał tytuł hetmański Chmielnickiego i rozszerzył rejestr Kozaków do 40000, natomiast po bitwie pod Beresteczkiem, zmniejszono liczbę Kozakow rejestrowych do 20000 (Ugoda w Białej Cerkwi w 1651 r.).

Tabela. Siedziby pułków i liczba Kozaków rejestrowych po zawarciu Ugody zborowskiej w 1649 roku.[1]

#↓ Siedziba pułku
Kozaków rejestrowych↓ Liczba
Kozaków rejestrowych↓
1 Biała Cerkiew 2990
2 Bracław 2662
3 Czerkasy 2990
4 Czernihów 998
5 Czehryń 3220
6 Humań 2977
7 Kalnik 2050
8 Kaniów 3167
9 Kijów 2002
10 Korsuń 3470
11 Kropiwna 1993
12 Mirhorod 3009
13 Nieżyn 991
14 Perejasław 2986
15 Połtawa 2970
16 Pryłuki 1996

Przypisy

1. ↑ Marek Gędek. Atlas historyczny wojen polskich, s. 90-91. Bellona, Warszawa 2009. ISBN 978-83-11-11642-9