Życie codzienne człowieka polskiego baroku

[Warka]

Barok, tak jak większość okresów narodził się we Włoszech. Do Polski przybył głównie za sprawą jezuitów. Wszystkie podstawowe cechy baroku zostały zachowane, jednak zapewne w polskim baroku pojawiło się kilka nowości. Warto dodać, iż w tym okresie szlachta polska uważała, że pochodzi od Sarmatów, czym podkreślała swoją odrębność i wyższość w stosunku do mieszczan i chłopów.
Ubiór polskich Sarmatów wyróżniał się na tle Europy, a swymi korzeniami sięgał Wschodu. Charakterystyczny dla mężczyzn był kontusz przepasywany ozdobnym pasem, żupan, oraz ozdobna, kosztowna szabla. Wszystko było barwne, bogate i dostojne. Kobiece stroje były nieco skromniejsze, jednak ozdabiane pierścieniami i perłami.
Zmienił się również ubiór nocny. Do snu zakładano czepki i czepeczki. Mężczyźni nosili koszule, a kobiety kaftany nocne i kornety z falbankami. Zarówno mieszczanie jak i szlachta kładli się spać ok. dziesiątej w nocy, natomiast wstawali między szóstą, a siódmą rano.
Życie w dworach cechował spokój i regularność. Najbogatsi nie oddawali się pracy gdyż mieli wielu służących, najczęściej chłopów. Szlachtę wiejską cechował czynny tryb życia, głównie spacery i polowania. Panowało przekonanie, iż należy korzystać z życia; często zachęcano do wojen.
Jeżeli chodzi o rozrywkę, popularne były gry w piłkę, ciuciubabkę, zawody strzeleckie itp. W biedniejszych gospodarstwach rozrywkę stanowiły zagadki i gry słowne, a u mieszczan kręgle.
Ulubionym zajęciem w gronie Sarmatów była rozmowa, dlatego często urządzano wystawne uczty, przeważnie zakrapiane alkoholem. Był on bardzo popularny i pity przez większość niezależnie od statusu majątkowego.
Gorzelnię posiadał każdy dwór, a wódkę wytwarzano głównie z żyta i pszenicy. Powstawały specjalne dzienniki i encyklopedie na temat produkcji alkoholi. Statystycznie mniej zamożni wypijali 3 l. wódki i 60 l. piwa rocznie, a najbogatsi 20 l. wódki i aż 1000 l. piwa na rok.
Kolejną bardzo znaną używką był tytoń, rozpowszechniony szczególnie przez Jana Sobieskiego w fajkach. Jednak rekordzistą w tej dziedzinie był Stanisław Leszczyński, który wypalał podobno od 30 do 32 fajek dziennie.

W religii panowały płytkie poglądy. Wszelkiego rodzaju nabożeństwa stanowiły istne widowiska, mające wywołać w ludziach jak najwięcej emocji. Nabożeństwa kościelne sprawiały czasem także wrażenie rewii mody, gdyż każdy chciał się jak najefektowniej zaprezentować. Rozwinęła się również chętnie czytana w tamtych czasach literatura dewocyjna tj. żywoty świętych, modlitewniki itp.
W sztuce popularne stały się realistyczne portrety rodzinne, z dużą ilością małych elementów. Charakterystyczne tylko i wyłącznie dla polskiego baroku były portrety trumienne, malowane farbami olejnymi na blasze. W stosunku do innych okresów w malarstwie barokowym malowano bardzo mało aktów.
Do kobiet odnoszono się z gracją, a Polki uchodziły za piękne i błyskotliwe i były wysoko cenione w całej Europie. Polacy, mimo iż nie byli przystojni uchodzili za bardzo mężnych. Warto dodać także, że to mężczyźni żyli dłużej niż kobiety i to oni później brali ślub.
Uważam, że okres polskiego baroku był szczególny, ponieważ łączył ze sobą elementy typowego baroku z orientalnością Sarmatów.