Wincenty Korwin Gosiewski

Obszerny opis dziejów całości życia oraz dokonań wybitnej postaci.
Artur Rogóż
Administrator
Posty: 4635
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
Kontakt:

Wincenty Korwin Gosiewski

Post autor: Artur Rogóż »

Wincenty Aleksander Korwin Gosiewski herbu Ślepowron (ur. ok. 1620 w Wołczynie, zm. 29 listopada 1662 pod Ostrynią) – hetman polny litewski od 1654, podskarbi wielki litewski i pisarz wielki litewski od 1652, generał artylerii litewskiej od 1651, stolnik wielki litewski od 1646.

Życiorys

Po ojcu starosta puński i markowski, po bracie Krzysztofie również starosta wieliski. Marszałek Sejmu zwyczajnego w Warszawie 21-24 grudnia 1650. Polski dowódca wojskowy oraz dyplomata.

Pochodził ze szlacheckiej rodziny Gosiewskich, z linii pieczętującej się herbem Ślepowron. Syn Aleksandra Gosiewskiego, wojewody smoleńskiego. Żonaty z Magdaleną z Konopackich, kasztelanką elbląską.

Ukończył studia na Akademii Wileńskiej, studiował także w Wiedniu, w Padwie oraz w Rzymie.

Po powrocie do kraju został mianowany przez Władysława IV stolnikiem litewskim; pełniąc ten urząd podpisał dokument elekcyjny Jana Kazimierza.

Służbę wojskową rozpoczął jako dowódca pułku jazdy walcząc w 1648 pod dowództwem hetmana polnego litewskiego Janusza Radziwiłła. W lipcu 1649 jako zastępca naczelnego wodza Janusza Radziwiłła miał swój poważny udział w rozbiciu wojsk kozackich w bitwie pod Łojowem. Już jako generał artylerii litewskiej w 1651 w bitwie pod Czarnobylem pobił wojska kozackie dowodzone przez pułkowników Antonowa i Adamowicza. Uczestniczył jako komisarz w rokowaniach pokojowych, które doprowadziły do ugody białocerkiewskiej.

W 1654 otrzymał buławę hetmana polnego litewskiego po Januszu Radziwille, który mianowany został wówczas hetmanem wielkim litewskim.

Podczas potopu szwedzkiego odegrał niebagatelną rolę polityczną i wojskową. W 1655 w Kiejdanach podpisał wprawdzie akt uznania króla Karola X Gustawa, jednakże już wkrótce wystąpił przeciw układom kiejdańskim i podjął działania, których celem było uzyskanie pomocy strony rosyjskiej. Pomimo nadzoru zdołał nawiązać kontakt z rosyjskim dyplomatą Wasylem Licharowem[1]. Uwięziony przez Janusza Radziwiłła został osadzony w Kiejdanach, skąd jako więzień stanu przewieziony został następnie do Królewca. Będąc w niewoli nakłaniał Karola Gustawa do ataku na Rosję i zdołał uzyskać od niego pisemne potwierdzenie takiego zamiaru, które po odzyskaniu wolności przekazał carowi Aleksemu[1]. Wiosną 1656 uciekł z niewoli na Litwę gdzie w krótkim czasie, własnym kosztem, zorganizował kilka chorągwi. Walcząc z siłami szwedzkimi dotarł aż pod Warszawę, gdzie jako jeden z komisarzy królewskich nadzorował przejęcie stolicy. Uczestniczył w oblężeniu Tykocina oraz w bitwie, po której wojska szwedzkie ponownie zajęły Warszawę. Następnie na rozkaz króla przeniósł się ze swoimi chorągwiami na teren Prus Książęcych i Litwy. 8 października 1656 pod Prostkami doszczętnie rozbił wojska brandenburskie i szwedzkie, biorąc do niewoli księcia Bogusława Radziwiłła. Bitwa ta została opisana przez Henryka Sienkiewicza w powieści Potop. Kolejna bitwa stoczona pod jego dowództwem 22 października 1656 pod Filipowem zakończyła się jednak zwycięstwem wojsk dowodzonych przez feldmarszałka Gustawa Ottona Stenbocka; w bitewnym zamieszaniu udało się zbiec księciu Radziwiłłowi. W listopadzie 1656 w Wierzbowie zawarł rozejm z elektorem brandenburskim Fryderykiem Wilhelmem, po czym jako komisarz królewski doprowadził w 1657 do zawieszenia broni, a następnie do zawarcia traktatów welawsko-bydgoskich. W 1658 walczył ze Szwedami na terenach Inflant i Żmudzi.

W 1658 uczestniczył w delegacji skierowanej przez króla na rokowania z Rosją. Pobity pod Werkami dostał się do niewoli, w której przebywał blisko cztery lata. Zwolniony z niewoli moskiewskiej został w 1662. Jako rekompensatę za doznane krzywdy otrzymał Kiejdany.

Był zwolennikiem silnej i scentralizowanej władzy królewskiej; popierał koncepcję wyboru następcy tronu jeszcze za życia króla (elekcja vivente rege). Na polecenie króla dążył do rozwiązania związku, który powstał po wypowiedzeniu posłuszeństwa królowi przez część długo nieopłacanego wojska. W lipcu 1662 udał się do Wilna w na rozmowy ze zbuntowanymi oddziałami wojska litewskiego. Został tam podstępnie pojmany przez Konstantego Kotowskiego, wicemarszałka związku, który w ten sposób zamierzał zapobiec porozumieniu, mogącemu w efekcie spowodować rozwiązanie konfederacji. Został zamordowany 29 listopada 1662 w pobliżu Ostryni. Sprawcy mordu skazani zostali na karę śmierci.
Potomstwo

Dziećmi hetmana W. Gosiewskiego i Magdaleny Konopackiej byli:

* Bogusław – kantor wileński, sufragan białoruski, biskup smoleński, nie miał dzieci, zm. 1744 r.,
* Teresa – wyszła za mąż: 1. za Józefa Bogusława Słuszkę, hetmana polnego litewskiego, kasztelana wileńskiego, 2. za Kazimierza Jana Sapiehę, wojewodę wileńskiego i hetmana wielkiego litewskiego. Z obu małżeństw córka Teresa nie doczekała się potomstwa,
* Zofia – wyszła za mąż za Aleksandra Przyjemskiego, podstolego koronnego.

Po śmierci W. Gosiewskiego wdowa po nim wyszła za mąż za księcia Janusza Karola Czartoryskiego, podkomorzego krakowskiego.
Przypisy

1. ↑ 1,0 1,1 Paweł Jasienica, Rzeczpospolita Obojga Narodów. Calamitatis Regnum, s. 120

Bibliografia

* Paweł Jasienica, Rzeczpospolita Obojga Narodów. Calamitatis Regnum, ISBN 83-06-01093-0
ODPOWIEDZ

Wróć do „Biografie”