Teofil Wolicki

[Artur Rogóż]

Teofil Wolicki (ur. przed 30 października 1768 w Doruchowie - zm. 21 grudnia 1829 w Poznaniu) - arcybiskup poznańsko-gnieźnieński.

Jego rodzicami byli ziemianin Ignacy Wolicki i Józefa (Barbara) z domu Wesiołowska. Ukończył seminarium księży misjonarzy w Warszawie przyjmując święcenia kapłańskie. Następnie studiował prawo i teologię na Akademii Wileńskiej i w Rzymie. Po powrocie do kraju pracował w kancelarii koronnej i bibliotece Stanisława Augusta Poniatowskiego pod kierownictwem bp. Jana Chrzciciela Albertndiego. W 1792 roku został proboszczem w Barcicach. W 1794 Ignacy Raczyński, który właśnie został biskupem poznańskim mianował go swoim audytorem nadwornym, nadając mu prepozyturę kolegiaty w Środzie Wielkopolskiej. Raczyński wyjednał mu także prowizję papieską z datą 2 sierpnia 1794 roku na kanonię poznańską przypisaną do Rogoźna, na której został instalowany 1 grudnia 1794 roku. Natomiast 29 lipca 1805 obronił doktorat obojga praw na Uniwersytecie Jagiellońskim. 16 czerwca tego samego roku został archidiakonem poznańskim, a w 1807 prepozytem kapituły gnieźnieńskiej. Pozostając głównym doradcą biskupów Raczyńskiego i Gorzeńskiego, napisał kilka dzieł teologicznych i pasterskich. W okresie Księstwa Warszawskiego był posłem na Sejm z powiatów poznańskiego i śremskiego. Gdy powstało Wielkie Księstwo Poznańskie, począwszy od 1816 roku był radcą w Rejencji Poznańskiej. Gdy zmarł abp. Gorzeński kapituły wybrały go w 1825 roku wikariuszem kapitulnym, co wiązało się z funkcją zarządcy archidiecezji aż do swego wyniesienia na arcybiskupa. Jako zarządca troszczył się o szkoły parafialne, był również inicjatorem budowy nowego mauzoleum pierwszych władców Polski w katedrze poznańskiej. W 1828 został wybrany arcybiskupem. Wybór ten jeszcze w tym samym roku zatwierdził papież. Po chorobie zmarł w 1829. Pochowano go w krypcie pod kaplicą Szołdrskich w katedrze poznańskiej, zaś upamiętnił go pomnikiem w katedrze jego świecki współpracownik hr. Edward Raczyński.