Benedykt Kołyszko

[Artur Rogóż]

Benedykt Denis Kołyszko (ur. 1750 w Serwukach na Wołyniu, zm. 16 kwietnia 1834[1] we Lwowie) – uczestnik insurekcji kościuszkowskiej, generał Wojsk Polskich Rzeczypospolitej, naczelny wódz powstania podolskiego w 1831.
Życiorys

W 1778 wstąpił do kawalerii narodowej, 16 marca 1784 awansował na chorążego, a 13 lutego 1788 na porucznika. Uuczestniczył w wojnie polsko-rosyjskiej 1792 awansując na majora, za bitwę pod Zieleńcami został odznaczony Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Działał w sprzysiężeniu insurekcyjnym. Po wybuchu powstania kościuszkowskiego został mianowany 22 czerwca 1794 brygadierem, dowódcą II Ukraińskiej Brygady Kawalerii Narodowej. 17 września 1794 awansowany przez Tadeusza Kościuszkę na generała majora. Po upadku powstania wyjechał do Wenecji, ale wkrótce powrócił i pozostawał na uboczu zajmując się gospodarstwem.

W 1809 włączył się do działań przeciw Austriakom, jednak do służby czynnej nie wszedł. Dopiero 5 maja 1831 powołany na naczelnika powstania podolskiego. Był także dowódcą oddziału powstańczego, który zebrał na Podolu i stoczył z nim kilka potyczek. Nie odniósł poważniejszych sukcesów, poniósł klęskę w decydującej bitwie pod Daszowem, wykazując brak kwalifikacji w nowych dla niego warunkach bojowych, choć mimo podeszłego wieku odznaczył się dużą odwagą.

26 maja 1831 przekroczył granicę Galicji i został internowany przez Austriaków. Wkrótce po zwolnieniu z internowania zmarł. Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Przypisy

1. ↑ Wg innych źródeł 1751-1833: Encyklopedia PWN 1999

Bibliografia

* K. Bauer – Wojsko koronne powstania kościuszkowskiego, Wyd. MON, Warszawa 1981
* M. Tarczyński – Generalicja powstania listopadowego, Warszawa 1980
* Henryk P. Kosk – Generalicja polska, tom I, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 2001, ISBN 83-87103-81-0