HistoriaPolski.eu - Forum historia Polski

O niepodległości Polski w 1918 roku zadecydowała m.in. zwycięska wojna z bolszewikami. Gdyby wojskom bolszewickim udało się w sierpniu 1920 roku zająć Warszawę, nie byłoby wolnej Polski. Dopiero co zdobyta niepodległość, została jednak przez Polaków obroniona. Stało się to po krwawych walkach w 1920 roku. Mało kto jednak wie, że obie strony w tej wojnie walczyły bez pardonu. Zbrodnie wojenne nie należały wówczas do rzadkości. Dopuszczali się ich żołnierze obu stron. W sierpniu 1920 roku pod Ciechanowem, żołnierze 205 pułku (ochotnicy) rozstrzelali jednego z miejscowych bolszewików, który po zajęciu tych ziem przez Armię Czerwoną, współtworzył komitet bolszewicki. Takie sytuacje nie były wówczas niczym wyjątkowym. Niedaleko Szydłowa, pod koniec sierpnia 1920 roku, polscy żołnierze, spośród tysięcy jeńców, wyselekcjonowali 300 (pochodzili z 3 bolszewickiego korpusu konnego). Wszyscy zostali zaprowadzeni na stację kolejową Konopki pod Szydłowem. Tutaj czekały już na nich wykopane groby. Odczytano kozakom decyzję-wyrok. Ułaskawiono tylko jednego, który narażając własne życie, uratował polskiego oficera. Resztę zaprowadzono nad wykopane rowy, a resztę załatwiły karabiny maszynowe. Dziś pod Szydłowem jest gdzieś zbiorowa mogiła bolszewików. Wojna 1920 roku obfitowała w takie epizody. Druga strona nie postępowała inaczej. Na drodze Lwów-Złoczów-Tarnopol, pod Zadwórzem, 30 km od Lwowa, stoi kurhan, który jest mogiłą 300 polskich jeńców. 17 sierpnia 1920 roku bolszewicy wymordowali tu Polaków. Przebijali ich pałaszami, dobijali żyjących, zarzynając ich nożami, aby nie tracić amunicji. Takie sceny powtarzały się niejednokrotnie w czasie walk 1920 roku. Wojna polsko-bolszewicka nie była tylko wojną o terytorium, czy wolność. Był to raczej bój dwóch śmiertelnych wrogów, narodów nienawidzących się przez ostatnie kilkaset lat. Przede wszystkim była to jednak wojna dwóch ideologii, światopoglądów. Stąd być może wyjątkowa zaciekłość walk i liczne zbrodnie popełniane przez obie walczące strony.
źródło: B. Skaradziński, Sąd boży 1920 roku.