Aleksander Boruszczak

[Artur Rogóż]

Aleksander Boruszczak (ur. 22 lutego 1868 w Karlovacu, w Chorwacji, zm. 5 lutego 1948 w Bad Bibra w Saksonii-Anhalt) – podpułkownik piechoty Cesarskiej i Królewskiej Armii, generał brygady Wojska Polskiego.
Służba w Cesarskiej i Królewskiej Armii

Kształcił się w pięcioklasowym gimnazjum w Przemyślu. W 1883 wstąpił do Szkoły Kadetów Piechoty w Łobzowie. 18 sierpnia 1886 [1] rozpoczął zawodową służbę wojskową w Cesarskiej i Królewskiej Armii. W 1899 przez sześć miesięcy kształcił się w szkole korpuśnej w Sarajewie w Bośni i Hercegowinie. Służył w C. i K. 8 Pułku Piechoty w Brnie (niem. Infanterieregiment Erzherzog Carl Stephan Nr.8). Na początku I wojny światowej dowodził batalionem, a we wrześniu objął dowództwo tego pułku. Walczył w obronie Twierdzy Przemyśl. 17 września 1915 dostał się do niewoli rosyjskiej. Był przetrzymywany na Kaukazie, uciekł z niewoli 24 kwietnia 1918. Do macierzystego pułku wrócił 19 maja.
Służba w Wojsku Polskim[edytuj]

1 listopada 1918 w Krakowie, w randze pułkownika, przyjęty został do Wojska Polskiego. Od 5 grudnia 1918 [2] do 29 marca 1919 dowodził 16 Pułkiem Piechoty Ziemi Tarnowskiej. 22 marca 1919 [3] został mianowany dowódcą III Brygady w Dywizji Litewsko-Białoruskiej. 26 października 1919 objął dowództwo 2 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. 1 maja 1920, za zdobycie Baranowicz, zatwierdzony został w stopniu generała podporucznika z dniem 1 kwietnia 1920. 7 lipca 1920 została mu powierzona obrona Wilna. Po poddaniu miasta wojskom sowieckim w dniu 18 lipca został zwolniony z dowodzenia.

26 sierpnia 1920 został postawiony w stan oskarżenia przed Trybunałem Obrony Państwa za tchórzostwo w obliczu wroga i oddanie Wilna bez obrony. 11 października 1921 sprawa została przeniesiona do Sądu Wojskowego Dowództwa Okręgu Warszawskiego. Kilka miesięcy później postępowanie zostało umorzone wobec braku znamion czynu przestępnego, a on sam zrehabilitowany. Mimo tego z dniem 1 kwietnia 1922 został przeniesiony w stan spoczynku z prawem noszenia munduru. W czerwcu 1922 nadano mu Krzyż Walecznych.

Osiadł w Kiekrzu niedaleko Poznania, później w Goli koło Jarocina. W kampanii wrześniowej 1939 udziału nie brał, po wkroczeniu Niemców do Wielkopolski podpisał volkslistę. Wiosną 1945 opuścił Golę próbując przedostać się do Austrii. Zmarł na grypę 5 lutego 1948 w Bad Bibra (Saksonia).
Awanse

* podporucznik (leutnant) – 1 maja 1890
* porucznik (oberleutnant) – 1894
* kapitan (hauptmann II kl.) – ?
* kapitan (hauptmann I kl.) – ?
* major (major) – 1 listopada 1913
* podpułkownik (oberstleutnant) – 1914
* pułkownik (oberst) – maj 1918
* generał podporucznik – 1 maja 1920 zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920, w 1922 zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z 1 czerwca 1919

Ordery i odznaczenia

* Krzyż Niepodległości
* Krzyż Walecznych

Przypisy

1. ↑ Według Piotra Staweckiego początek wysługi liczył mu się od dnia 22 lutego 1885 roku.
2. ↑ Według Piotra Staweckiego dowództwo 16 pp objął w dniu 29 grudnia 1918 roku.
3. ↑ Według Piotra Staweckiego dowództwo III Brygady objął 5 kwietnia 1919 roku.

Bibliografia

* Kosk H. P., Generalicja polska, Pruszków 1998, t. 1
* Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6
* Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione
* Marszałek P. K., Rada Obrony Państwa z 1920 roku. Studium prawnohistoryczne, Wrocław 1995, s. 138 i n