Leopold Cehak

[Warka]

Leopold Jan Cehak (ur. 29 października 1889 w Przemyślu, zm. 8 maja 1946 w Nicei we Francji) – kapitan artylerii Cesarskiej i Królewskiej Armii, generał brygady Wojska Polskiego.

Młodość i I wojna światowa

W 1909 ukończył gimnazjum w Przemyślu i zdał maturę. W latach 1909-1914 studiował na Wydziale Prawno-Politycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Po wybuchu I wojny światowej służył w armii austriackiej. Został wysłany do jednorocznej Oficerskiej Szkoły Rezerwy w Przemyślu, po czym podjął służbę wojskową kolejno w 30 Pułku Artylerii Polowej, 21 Dywizji Strzelców i 24 Pułku Artylerii Polowej. Walczył w 1916 na froncie rumuńskim, a w 1918 na froncie włoskim.

Wojna z bolszewikami

Od 2 listopada 1918 służył w odrodzonym Wojsku Polskim. Pełnił następujące funkcje: dowódcy baterii zapasowej w 11 Pułku Artylerii Polowej (do 1 marca 1919), dowódcy dywizjonu w 2 Pułku Artylerii Ciężkiej, a następnie dowódcy 2 pac (do 16 października 1919) i dowódcy dywizjonu w 4 Pułku Artylerii Ciężkiej.

Okres międzywojenny

15 marca 1920 ukończył VIII kurs w Centrum Studiów Artyleryjskich w Warszawie, a w 1921 – kurs dowódców dywizjonów w Szkole Strzeleckiej Artylerii w Toruniu. Od 17 kwietnia 1921 pełnił funkcję dowódcy 4 Dywizjonu Artylerii Ciężkiej, a następnie – dowódcy dywizjonu w 8 Pułku Artylerii Ciężkiej. 12 grudnia 1921 objął stanowisko instruktora na kursie dowódców dywizjonów w Szkole Strzeleckiej Artylerii w Toruniu. Od 24 stycznia 1923 pełnił funkcję zastępcy dowódcy, a następnie dowódcy 3 Pułku Artylerii Polowej Legionów w Zamościu. W styczniu 1930 mianowany został dowódcą 6 Grupy Artylerii we Lwowie [1]. 14 marca 1932 został II dowódcą piechoty dywizyjnej 19 Dywizji Piechoty w Wilnie[2]. W grudniu 1934 mianowany został szefem Departamentu Artylerii Ministerstwa Spraw Wojskowych [3]. Rozkazem Ministra Spraw Wojskowych z 28 stycznia 1938 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 30 Poleskiej Dywizji Piechoty w Kobryniu.

Kampania wrześniowa 1939

W marcu 1939 30 DP została zmobilizowana i przewieziona transportem kolejowym w rejon koncentracji koło Działoszyna, wchodząc w skład Grupy Operacyjnej "Piotrków" (Armia "Łódź", gen. Juliusza Rómmla). Od 1 września 1939 toczyła ciężkie walki graniczne przeciwko dwóm niemieckim dywizjom. Następnie prowadziła ciężkie walki opóźniające. Stoczyła krwawe bitwy pod Szczercowem, Jeżowem, Żyrardowem. Od 13 września broniła twierdzy Modlin na odcinku "Twierdza" – aż do jej kapitulacji 29 września.

Niewola niemiecka i lata powojenne

Po kapitulacji przebywał w niewoli niemieckiej, w oflagu VIIIE Johannisbrunn (od 30 października 1940 do 27 kwietnia 1942) i oflagu VIIA Murnau (od 29 kwietnia 1942 do 29 kwietnia 1945). Po uwolnieniu przez wojska amerykańskie, wyjechał do Nicei do Francji, gdzie zamieszkał w hotelu "Imperator" wraz z innymi polskimi generałami przybyłymi z obozów jenieckich. Zmarł 8 maja 1946 w Nicei, gdzie został pochowany na miejscowym cmentarzu.

Ordery i odznaczenia:
Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
Krzyż Niepodległości
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Walecznych
Złoty Krzyż Zasługi
Awanse:

chorąży – 1913
podporucznik – 1914
porucznik – 1915
kapitan – 1918
major – 1920
podpułkownik – 1922
pułkownik – 1924
generał brygady – 1936
Przypisy
↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 1 z 21.01.1930 r.
↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 6 z 23.03.1932 r.
↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 14 z 22.12.1934 r.
Bibliografia
Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6.
Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione