Antoni Durski-Trzaska

[Artur Rogóż]

Antoni Durski-Trzaska [1] (ur. 21 listopada 1895, zm. 16 maja 1982 w Lailly-en-Val we Francji) - generał brygady [2]Wojska Polskiego.

Był synem Karola, generała-porucznika Cesarskiej i Królewskiej Armii i generała broni Wojska Polskiego oraz Anny z Edlbacherów [3]. W czasie I wojny światowej, w okresie od sierpnia 1914 do lipca 1917, pełnił służbę w Legionach Polskich. Między innymi dowodził 4 baterią 1 Pułku Artylerii. Po odzyskaniu niepodległości kontynuował służbę w 1 Pułku Artylerii Polowej Legionów, w którym między innymi dowodził baterią zapasową. W czerwcu 1919 skierowany został na I Kurs Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie. W listopadzie 1919 objął dowództwo IX Dywizjonu Artylerii Konnej. W listopadzie 1921 rozpoczął naukę na Kursie Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. We wrześniu następnego roku, po ukończeniu kursu, przydzielony został do Oddziału I Sztabu Generalny WP [4].

W okresie od kwietnia 1923 do kwietnia 1926 był attaché wojskowym w Pradze. W lipcu 1926 przeniesiony został z dyspozycji szefa SG WP do 1 Dywizjonu Artylerii Konnej w Warszawie na stanowisko dowódcy dywizjonu [5]. Trzy lata później, w lipcu 1929, obowiązki dowódcy dywizjonu przekazał mjr. dypl. Stefanowi Brzeszczyńskiemu, a sam objął stanowisko szefa sztabu w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie [6]. W październiku 1931 wyznaczony został na stanowisko dowódcy 1 Pułkiem Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego w garnizonie Warszawa i przeniesiony z korpusu oficerów artylerii do korpusu oficerów kawalerii [7].

W maju 1937 objął stanowisko 10 Brygady Kawalerii, której dowództwo mieściło się w garnizonie Rzeszów. W czasie podpisania nominacji na stanowisko dowódcy brygady przebywał w szpitalu po zabiegu trepanacji. Ciężar przeformowania brygady w jednostkę pancerno-motorową spadł na barki szefa sztabu, mjr. dypl. Franciszka Skibińskiego. Wymieniony oficer w swoich wspomnieniach "Ułańska młodość", wydanych w 1989, wydał negatywną opinię o swoim ówczesnym przełożonym, jako dowódcy wielkiej jednostki i stwierdził, że został pozbawiony dowództwa przez marszałka Śmigłego-Rydza. Przekazanie obowiązków dowódcy brygady miało miejsce 30 października 1938 w Bielsku po zakończeniu akcji zaolziańskiej. Nowym stanowiskiem służbowym było stanowisko II dowódcy piechoty dywizyjnej 15 Dywizji Piechoty w Bydgoszczy. Po kampanii wrześniowej 1939 przebywał w niemieckiej niewoli. Po uwolnieniu osiedlił się we Francji. 11 listopada 1966 Prezydent RP August Zaleski mianował go generałem brygady. Zmarł 16 maja 1982 w Lailly-en-Val.

Awanse

* chorąży - 21 października 1914
* podporucznik - 30 stycznia 1915
* porucznik - 1 grudnia 1915
* major
* podpułkownik - zweryfikowany 3 maja 1922 ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów artylerii
* pułkownik - 1 stycznia 1928 ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 i 2 lokatą w korpusie oficerów artylerii, w październiku 1931 przeniesiony do korpusu oficerów kawalerii z zachowaniem starszeństwa z 1 stycznia 1928 i 2,4 lokatą
* generał brygady - 11 listopada 1966

Ordery i odznaczenia

* Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
* Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
* Krzyż Niepodległości
* Krzyż Walecznych – czterokrotnie
* Złoty Krzyż Zasługi
* Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
* Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Przypisy

1. ↑ W Roczniku Oficerskim z 1932 s. 139, 625 figuruje jako Antoni Durski-Trzasko.
2. ↑ T. Kryska-Karski i S. Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej s. 89
3. ↑ Piotr Stawecki, Słownik biograficzny ... s. 106.
4. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 33 z 16.09.1922 r. s. 721, natomiast Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej s. 89 podali, że w okresie od listopada 1922 do kwietnia 1923 pełnił służbę w Oddziale II SG WP.
5. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 29 z 26.07.1926 r.
6. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 11 z 06.07.1929 r.
7. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 7 z 23.10.1931 r.

Źródła i bibliografia

* Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917
* Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1923
* Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924
* Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928
* Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932
* Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 r.), Sztab Główny WP, Warszawa 1931
* Roman Lewicki, Zarys historii wojennej 1-go Pułku Artylerii Polowej Legionów, Warszawa 1929
* Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione
* Franciszek Skibiński, Ułańska młodość 1917-1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, ISBN 83-11-07705-3
* Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6