Czesław Jarnuszkiewicz

[Warka]

Czesław Jarnuszkiewicz herbu Lubicz (ur. 27 sierpnia 1888 w Kochaniu w ziemi Dobrzyńskiej, zm. 19 czerwca 1988 w Londynie) – polski dowódca wojskowy, generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys
Działalność niepodległościowa
Od 1906 działał w młodzieżowej Organizacji Bojowej PPS. Uczestnik strajku szkolnego 1905, aresztowany przez władze carskie, skazany na 4 lata zesłania i zesłany na Syberię, skąd w 1910 r. zbiegł do Krakowa, był członkiem polskich organizacji wojskowo-niepodległościowych. Studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych i działał w Związku Strzeleckim "Strzelec". W czasie I wojny światowej w l. 1914 – 1917 służył w Legionach Polskich – oficer 5 pułku piechoty – kapitan z 1915 i dowódca batalionu. Po kryzysie przysięgowym internowany w Beniaminowie. Po zwolnieniu wszedł do Polskiej Siły Zbrojnej jako dowódca batalionu – major z 1918, skąd automatycznie w Wojsku Polskim.

Służba w Wojsku Polskim
W listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego, dowódca batalionu w Grupie Operacyjnej płk. Henryka Minkiewicza i A. Serdy-Teodorskiego w walkach na froncie ukraińskim i bolszewickim. Tam czasowo dowódca 8 pp. Leg. Był w latach 1920-1927 dowódcą 66 Pułku Piechoty. 17 marca 1927 mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty w Grudziądzu. 24 grudnia 1929 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Ignacy Mościcki mianował go zastępcą dowódcy Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie i awansował na generała brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1930 i 2 lokatą[1]. 13 lipca 1931 został dowódcą tego okręgu korpusu. W 1935 przeniesiony na równorzędne stanowisko dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu. W 1939 został inspektorem Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego w Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Warszawie. We wrześniu 1939, w czasie ewakuacji na wschód został zatrzymany przez NKWD i uwięziony w obozie w Starobielsku, skąd wywieziono go do więzienia na Łubiance w Moskwie. Po zwolnieniu w sierpniu 1941 formalnie w Armii Andersa ale przydziału nie otrzymał i po ewakuacji na Bliski Wschód, od lutego 1942 w stanie nieczynnym w tzw. II grupie w Palestynie. Po zakończeniu II wojny światowej przeniesiony w stan spoczynku. Osiedlił się w Wielkiej Brytanii w m. Londyn, gdzie zmarł. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Był prezesem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Perskiej w Anglii. Kolekcjoner starej broni. W 1986 ofiarował Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie cenną historyczną szablę. Wydał Wspomnienia gen. Czesława Jarnuszkiewicza. Od Sybiru do Łubianki (1996), oraz Szabla wschodnia i jej typy narodowe (Londyn 1973).


Orzełek legionowyW okresie międzywojennym był opiekunem grupy oficerów – emigrantów tzw. "kaukazczyków". Znanym kolekcjonerem militariów i miłośnikiem dawnej broni oraz wybitnym znawcą białej broni. Był autorem projektu orła Związku Strzeleckiego i Legionów oraz odznaki pamiątkowej 66 Pułku Piechoty. Prezesem Stowarzyszenia Przyjaciół Muzeum Wojska i komendantem Związku Rezerwistów.

Jeden z dwóch generałów (obok gen. Jerzego Wołkowickiego) ocalałych spośród oficerów przetrzymywanych od 1939 w obozach w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku i zamordowanych ostatecznie w 1940 (Zbrodnia katyńska).

Awanse
porucznik – 29 września 1914
kapitan – 5 lipca 1915
pułkownik – 31 marca 1924 ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 15 lokatą
generał brygady – 24 grudnia 1929 ze starszeństwem z 1 stycznia 1930 i 2 lokatą
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Niepodległości z Mieczami
Krzyż Walecznych – czterokrotnie
Złoty Krzyż Zasługi
Znak oficerski "Parasol"
Order Krzyża z Orłem II klasy (Estonia, 1935)[2]
Order Trzech Gwiazd II klasy[3]
Przypisy
↑ Dziennik Pers. MSWojsk. Nr 5 z 20.02.1930 r.
↑ Lista odznaczonych Orderem Krzyża z Orłem
↑ Z Rządu, "Nasze Życie" (Ryga), nr 8 (61) z 16 lutego 1936, s. 3

Bibliografia
Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione, s. 104.
H. P. Kosk. Generalicja polska t. I Oficyna wydawnicza "Ajaks" Pruszków 1998.
Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6, s. 147-148.
Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 4.
Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 280, 340.
Narodowe Archiwum Cyfrowe [1]
Źródło „http://pl.wikipedia.org/wiki/Czes%C5%82 ... uszkiewicz”