Otton Krzisch

[Artur Rogóż]

Otton Krzisch (26 września 1886 w Pruszanku, w pow. lwowskim, zm. 30 maja 1963 w Los Angeles) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Był synem Fryderyka i Anny z Holanów. Ukończył pięć klas gimnazjum i korpus kadetów w Wiedniu, a później pełnił zawodową służbę wojskową w Cesarskiej i Królewskiej Armii, osiągając w niej stopień kapitana artylerii. Od listopada do grudnia 1918 był referentem w Dowództwie Artylerii Komendy Naczelnej Wojska Polskiego we Lwowie[1]. W grudniu 1918 w garnizonie Lwów zorganizował i objął dowództwo nad 5 Pułkiem Artylerii Polowej. Dowództwo jednostki sprawował do czerwca 1919. Następnie (od grudnia 1919) dowodził dywizjonem w 5 Pułku Artylerii Ciężkiej. 1 marca 1920 wyznaczony został na stanowisko dowódcy II dywizjonu 16 Pułku Artylerii Polowej. Do 17 maja 1919, kiedy to przybył etatowy dowódca pułku, kpt. Emil Przedrzymirski-Krukowicz kierował organizacją jednostki[2]. W 1920 dowodził dywizjonem w czasie wojny z bolszewikami. W 1922 został zastępcą dowódcy 16 Pułku Artylerii Polowej w garnizonie Grudziądz. 1 października 1926 objął dowództwo 9 Pułku Artylerii Polowej w Białej Podlaskiej[3]. 18 listopada 1935 mianowany został dowódcą 9 Grupy Artylerii w garnizonie Brześć. Od czerwca 1937 do 24 sierpnia 1939 był komendantem Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu. W kampanii wrześniowej 1939 dowodził artylerią Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Narew".

We Francji mianowany został szefem artylerii w Sztabie Naczelnego Wodza. Odpowiadał za organizację i wyszkolenie jednostek artylerii Wojska Polskiego we Francji. W lipcu 1940, po ewakuacji na Wyspy Brytyjskie, wyznaczony został na stanowisko dowódcy artylerii w Dowództwie Obozów i Oddziałów Wojska Polskiego w Szkocji. Funcję tę sprawował krótko, gdyż w tym samym miesiącu zastąpiony został przez gen. bryg. Rudolfa Niemirę[4] i przeniesiony do Stacji Zbornej dla Oficerów "Rothay" na wyspie Bute[5]. 24 stycznia 1941 objął stanowisko dowódcy artylerii 3 Brygady Kadrowej Strzelców. 28 lipca 1941 przeniesiony został do Dowództwa Odcinka "Angus"[6]. W sierpniu 1941, po przeformowaniu Dowództwa Odcinka "Angus" w Dowództwo Brygady Szkolnej, objął w nim stanowisko dowódcy artylerii. W październiku tego roku przeniesiony został na stanowisko komendanta Centrum Wyszkolenia Artylerii. W czerwcu 1942[7] ponownie znalazł się w Dowództwie Brygady Szkolnej, tym razem na stanowisku zastępcy dowódcy brygady. Od września do listopada 1943 przewodniczył Komisji Kwalifikacyjnej Oficerów. W listopadzie 1943 wyznaczony został na stanowisko zastępcy dowódcy Jednostek Wojska w Wielkiej Brytanii[8]. W październiku 1945 przeniesiony został do rezerwy personalnej. Po demobilizacji osiedlił się w Stanach Zjednoczonych. Zmarł 30 maja 1963 w Los Angeles.
Awanse

* podpułkownik - zweryfikowany 3 maja 1922 ze starszeństwem z 1 czerwca 1919
* pułkownik - 16 marca 1927 ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 i 9 lokatą w korpusie oficerów artylerii[9]
* generał brygady - ze starszeństwem z 19 marca 1939

Ordery i odznaczenia

* Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
* Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
* Krzyż Walecznych
* Złoty Krzyż Zasługi

Przypisy

1. ↑ Dowódcą artylerii we Lwowie był mjr Marceli Śniadowski.
2. ↑ Marian Wiśniewski, Zarys historii wojennej 16-go Pułku ... s. 5.
3. ↑ Wyznaczony na stanowisko dowódcy 9 pal w sierpniu 1926 r. (Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 33 z 21.08.1926 r.)
4. ↑ Maciej Szczurowski, Artyleria Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie ... s. 98.
5. ↑ Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej s. 117.
6. ↑ Kronika byłej 3 Brygady Kadrowej Strzelców ....
7. ↑ Maciej Szczurowski, Artyleria Polskich Sił Zbrojnych ... s. 110, obowiązki komendanta CWA zdał płk. Janowi Kijowskiemu i pozostał w centrum na stanowisku przewodniczącego Komisji Regulaminowej.
8. ↑ Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej s. 117. Maciej Szczurowski, Artyleria Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie ... s. 107-108, utrzymuje, że gen. bryg. Otton Krzisch był pierwszym szefem artylerii JWWB, a stanowisko szefa artylerii utworzone zostało 25 stycznia 1945.
9. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 10 z 19.03.1927 r.

Bibliografia

* Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione
* Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6
* Marian Wiśniewski, Zarys historii wojennej 16-go Pułku Artylerii Polowej, Warszawa 1929
* Maciej Szczurowski, Artyleria Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w II wojnie światowej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2001, ISBN 83-7174-918-X
* Kronika byłej 3 Brygady Kadrowej Strzelców od 23 VIII 1940 do 13 XII 1941 i byłego I Oficerskiego Batalionu Szkolnego od 14 XII 1941 do 30 XI 1942, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie