Kim byli Wenetowie?

[HistoriaPolski.eu]

Jak w temacie.

[Husarz]

O Wenetach mówią nam rozliczne informacje zawartym w starożytnych tekstach. W rzeczywistości nazwa ta wydaje się odnosić do przynajmniej 3 różnych ludów. Czy ludy te łączyło coś ze sobą? Czy, jak chcą niektórzy, stanowili oni pozostałość przedindoeuropejskiej ludności Europy? Spróbujemy przyjrzeć się znanym faktom, a następnie wyciągnąć z nich jakieś wnioski.

Po pierwsze, Homer wspomina bałkańskich i małoazjatyckich Henetów lub Enetów („Paflagończykom przewodził Pylajmen o sercu walecznym z kraju Enetów, skąd rodem są muły dziko żyjące” – Iliada, II, 851-852). Wedle legend bohater trojański Antenor osiedlił się po upadku Troi wraz z Enetami nad dolnym Padem. I rzeczywiście, nazwa Wenetów – łac. Veneti – odnosi się do ludu zamieszkującego starożytne miasta Atria (dziś Adria), Ateste (dziś Este) i Patavium (dzisiaj Padwa) nad Adriatykiem, o którym piszą Herodot, Polybios i liczni autorzy łacińscy. Ślady po Wenetach pozostały jednak także na północ od Alp (zob. niżej). Po drugie, chodzi o lud opisywany przez Cezara jako celtycki (właściwie galijski), osiadły na północnym zachodzie Galii, w prowincji Aremorica nad Atlantykiem, wzbogacony na handlu z Brytanią, podbity przez Rzymian w 56 p.n.e. Być może jakiś ich odłam dotarł na Wyspy Brytyjskie do Walii, zob. niżej. Wreszcie po trzecie, nazwa Wenetów odnosi się do ludu mieszkającego nad Bałtykiem, o czym dokładniej będzie mowa dalej.

Po nazwie Wenetów pozostało sporo śladów w całej Europie, a nawet poza nią. W starożytności Jezioro Bodeńskie nosiło nazwę Venetus. 100 km na północ od niego znajduje się góra Wenneder Berg, przesuwając się zaś w kierunku wschodnim znajdziemy nad górnym Innem między Landeck a Imst górę Venetberg. W Tyrolu u źródeł Isel (50 km na wschód od Innsbrucku) istnieje szczyt Groß Venediger, w starożytności Mons Veneticus. Około 50 km na wschód od Kolonii (a więc około 400 km na północ od Jeziora Bodeńskiego!) leży miasteczko Wenden. Znacznie dalej na północ, w Danii, Szwecji i Norwegii, istniały krainy o nazwach zawierających elementy Vends-, Vendil-, Vandil-, Venden-. Najbardziej wysunięta na północ część Danii nosi nazwę Vendsyssel (zob. tutaj ; syssel był jednostką administracyjną). Jedna z dzielnic Sztokholmu do dziś nosi nazwę Vendel. Zazwyczaj toponimy te łączy się z Wandalami, ale ich praźródłem może być jakaś zgermanizowana gałąź Wenetów.

Na Łotwie, nad rzeką Gauja, leży miasto Kieś (Cēsis), noszące dawniej niemiecką nazwę – Wenden, a na wybrzeżu Bałtyku leży Windawa, nosząca łotewską nazwę Ventspils. W języku fińskim Venäjä, Venädä, Venät, w estońskim Vene, oznacza Rosję. Jedno z plemion słowiańskich to Wiatycze, których nazwa dość jasno łączy się z Wenetami. Dość tajemniczy, ale niewątpliwy związek z nazwą Wenetów ma walijskie określenie Gwynedd odnoszące się do północnej Walii. Na południe od ujścia Loary rozciąga się francuska prowincja Vendée, a w płd. Bretanii leży miasto Vannes, ślady po Wenetach nadatlantyckich. Mamy też oczywiście Wenecję, dziś stolicę prowincji Wenecja Euganejska (Veneto) we Włoszech, powstałą wedle nieco legendarnych przekazów na wysepkach laguny u północnego wybrzeża Morza Adriatyckiego, gdzie w IV w. n.e. zaczęli się osiedlać ludzie uciekający przed najazdami barbarzyńców. Zatoka Wenecka nosi słoweńską nazwę Beneški zaliv. Nazwę tę trudniej skojarzyć z Wenetami. Jeszcze może trudniej skojarzyć, że jeden z krajów Ameryki Południowej, Wenezuela, to po hiszpańsku Mała Wenecja. Na koniec mamy także Wenecję w Polsce. Miejscowość o tej nazwie leży w okolicach Żnina, na Pojezierzu Gnieźnieńskim, a na jej terenie znajdują się ruiny gotyckiego zamku z XIV wieku i Muzeum Kolei Wąskotorowej.

Wiecej: http://www.eioba.pl/a/1vme/zagadkowy-lu ... z1O4Supteb