Konferencje wielkiej trójki i ich konsekwencje dla Polski

Kontynuacją władzy II RP stał się Polski Rząd na Uchodźstwie, który miał reprezentować interes polski jako oficjalna władza okupowanego przez siły III Rzeszy państwa. Dzięki zabiegom rządu udało się podpisać m.in. w 1940 umowę wojskową z Wielką Brytanią, zaś w 1941 układ Sikorski-Majski. Rząd istniał aż do chwili wybrania Lecha Wałęsy na prezydenta Polski.
Warka
Posty: 1570
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 16 paź 2010, 03:38

Konferencje wielkiej trójki i ich konsekwencje dla Polski

Post autor: Warka »

Konferencje wielkiej trójki i ich konsekwencje dla Polski i świata

W dziejach II Wojny światowej miały miejsce trzy konferencje , w które odbyły się w Teheranie , Jałcie i Poczdamie .Udział w niej brała tzw. Wielka Trójka , a więc przedstawiciele Stanów Zjednoczonych , Anglii i Związku Radzieckiego .

Teheran

W listopadzie 1943r.odbyło się spotkanie przygotowawcze do konferencji w Teheranie . Było to spotkanie ministrów spraw zagranicznych : W. Mołotowa (ZSRR), Cordella Hulla (USA) i Anthony Edena (Anglia) .
Wynik owego spotkania był następujący :
Potwierdzono zamiar walki z Niemcami , aż do ich kapitulacji ,
Przyjęto koncepcje odbudowy państwa austriackiego ,
Zapowiedziano ukaranie zbrodniarzy hitlerowskich , co stało się podstawą do utworzenia po wojnie Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości ,
Zapowiedziano podjęcie prac w celu zorganizowania konferencji na temat powołania do życia organizacji , która zapewniała by narodom świata pokój i bezpieczeństwo .

W okresie 28 listopada – 1 grudnia 1943r. odbyła się konferencja w Teheranie z udziałem F.D. Roosevelta (USA) , W.Churchilla (Anglia) oraz J. Stalina (ZSRR) . Zawarto na niej 5 tajnych porozumień :
1.Uzgodniono pomoc partyzantce w Jugosławii .
2.Uznano potrzebę przystąpienia Turcji do wojny po stronie aliantów
( formalnie w lutym 1945r. Turcja wypowiedziała wojnę Niemcom ) .
3.Przyjęto gotowość ZSRR do natychmiastowego wypowiedzenia wojny
Bułgarii .
4.Przyjęto nawiązanie ścisłej współpracy z dowództwem radzieckim . ZSRR
po zwycięstwie nad Niemcami przystąpi do Wojny z Japonią .
5.Uznano lądowanie aliantów we Francji w maju 1944r. I początek równoległej
ofensywy na froncie wschodnim .

Sprawa polska – ustalenie granic państwa polskiego

Granica zachodnia – w przypadku granicy zachodniej przyszłego państwa Polskiego , nie było rozbieżności . Wysunięto koncepcje przesiedlenia Niemców za linię Odra – Nysa .

Granica wschodnia –w przypadku granicy wschodniej przyszłego państwa Polskiego , zapowiedziana została przez w.Churchila linia Curzona . J. Stalin zażądał jednak włączenia Prus Wschodnich do ZSRR , jednakże Curchill zgodził się na wcielenie do granic ZSRR Litwy .W Teheranie nie podjęto wiążących decyzji w sprawie polskiej , a w protokole zapisano jedynie co następuje :
„Przyjęto w zasadzie , że siedziba państwa i narodu polskiego winna się znaleźć między tak zwaną linią Curzona a linia rzeki Odry , z włączeniem w skład Polski Prus Wschodnich i prowincji opolskiej . Jednakże ostatecznie wytyczenie granic wymaga dokładnych studiów i w niektórych regionach ewentualnego przesiedlenia ludności”.



Jałta

W okresie 4 – 11 lutego 1945r. Odbyła się konferencja w Jałcie . W konferencji tej brali udział szefowie Wielkiej Trójki oraz ministrowie spraw zagranicznych , szefowie sztabów i grób doradców . Do najważniejszych decyzji konferencji możemy zaliczyć :
Ustanowienie okupacji Niemiec ,
Podział Berlina na sektory ,
Powołanie do życia Sojuszniczej Rady Kontroli ,
Postawienie celu zniszczenia faszyzmu i narodowego socjalizmu
Uznanie nowego ładu – „ład jałtański” , ZSRR oddano tereny na wschód od Łeby .

Na konferencji Jałtańskiej podjęto problem Dalekiego Wschodu . Owy problem poruszono w świetle wojny z Japonią . Ustalono że ZSRR przystąpi do wojny z Japonią nie później niż 3 miesiące po zakończeniu wojny w Europie .Za przystąpienie do wojny z Japonią , ZSRR miał uzyskać od Japonii Południowy Sachalin , Kuryle oraz Port Arhur , jako baza dla floty ZSRR . Chiny natomiast miały odzyskać Mandżurię .

Sprawa polska w Jałcie

Sprawa polska zaistniała w Jałcie , gdyż omawiano takie kwestie jak :
Oblicze rządu ,
Granice państwa polskiego .
W. Churchill chciał , aby polska znalazła się w orbicie wpływów Zachodnich i odcięła Niemcy od ZSRR . Potwierdzono ustalenia z Teheranu co do granic na wschodzie i na zachodzie . Ostatecznie zwyciężyła koncepcja J. Stalina , dotycząca reorganizacji Rządu Tymczasowego w Polsce i utworzeniu Tymczasowego Rządu jedności Narodowej .

Poczdam

Konferencja w Poczdamie była ostatnim ze spotkań Wielkiej Trójki . dotyczących spraw związanych z kształtem powojennego świata . Jedynie J. Stalin był obecny na wszytkich spotkaniach , czyli w Teheranie i Jałcie i Poczdamie . Prezydent USA F.D. Roosevelt zmarł 12 kwietnia 1945r. , po jego śmierci USA reprezentował prezydent H Truman . Z kolei już w czasie trwania konferencji w Wlk. Brytanii odbyły się wybory parlamentarne i W.Churchilla Partii Konserwatywnej zastąpił premier C Attlee z Partii Pracy .
Konferencja w Poczdamie odbywała się w dniach 17 lipca do 2 sierpnia 1945r . Poczdamska Umowa jako akt prano – międzynarodowy składał się z 14 rozdziałów .

I Rozdział
Zawierał opis obrad , natomiast kolejne rozdziały dotyczyły spraw merytorycznych .
II Rozdział
Mówił o utworzeniu Rady ministrów Spraw Zagranicznych , składającej się z przedstawicieli pięciu mocarstw : Chin , Wlk. Brytanii , USA , ZSRR i Francji . Została ona upoważniona do zawarcia traktatów z sojusznikami Niemiec ( Włochy, Rumunia , Węgry , Bułgaria i Finlandia ) .
III Rozdział
Dotyczył Niemiec i znalazły się w nim postanowienia znane jako „4 D” , czyli demilitaryzacja , demokratyzacja , denazyfikacja i demonopolizacja .

IV Rozdział
Poświęcony był sprawie odszkodowań ze strony Niemiec . Kraj ten został zobowiązany do wynagrodzenia w możliwie jak największym wymiarze strat i cierpień wyrządzonych przez hitlerowców . Roszczenia wobec ZSRR miały być zaspokojone ze strefy okupacyjnej radzieckiej oraz odpowiednich aktów niemieckich . Pozostałe kraje miały otrzymać reparacje z zachodnich stref okupacyjnych .
VII Rozdział
Mówił o przestępcach wojennych , potwierdzał on wolę ukarania głównych przestępców , wyrażoną w deklaracji moskiewskiej z 1943r.
VIII Rozdział
Poświęcony był Austrii i ustalał kwestie podziału tego kraju na strefy okupacyjne .
X Rozdział
Dotyczył zawarcia traktatów pokojowych i przyjęcia do ONZ sojuszników Niemiec . Sygnatariusze umowy podkreślili „ za rzecz pożądaną by by obecne nienormalne położenie Włoch , Bułgarii , Finlandii , Węgier i Rumunii uległo zakończeniu w drodze zawarcia traktatu pokojowego”.
XIII Rozdział
Dotyczył przesiedleń ludności niemieckiej z obszarów Polski , Czechosłowacji i Węgier . Mocarstwa uznały , że „należy przystąpić do przesiedlania do Niemiec ludności niemieckiej lub jej elementów pozostałych w Polsce , na Węgrzech i w Czechosłowacji .” Kładziono przy tym nacisk na właściwe zachowanie podczas tych działań , stwierdzając , że „ wszystkie przesiedlenia , które następują , winny odbywać się w sposób pokojowy i ludzki.”

Postanowienia rozdziału VI i IX dotyczyły rozstrzygnięć terytorialnych , tak ważnych dla Polski . W Rozdziale VI była mowa o przyznaniu Polsce i ZSRR Prus Wschodnich . Tereny na północ od linii Baraniewo – Gołdap do styku granic z Litwą przejął ZSRR , a na południe od tej linii Polska . W Rozdziale IX , w dyspozycji dotyczącej części B zatytułowanej „Polska” , zawarto porozumienie dotyczące zachodniej granicy Polski , czyli granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej . W części A Rozdziału IX wspomniano , że mocarstwa udzieliły poparcia tymczasowemu Rządowi Jedności Narodowej oraz propozycji przeprowadzenia w Polsce wolnych wyborów z udziałem wszystkich demokratycznych i antyhitlerowskich stronnictw .

Z polskiego punktu widzenia treść postanowień w sprawie granic i przemieszczania ludności niemieckiej stanowiła swego rodzaju umowę wiążącą z jednej strony cztery mocarstwa , a z drugiej Polskę . Umowa Poczdamska wraz z postanowieniami w Jałcie stworzyła w europie tzw. Ład jałtańsko – poczdamski , który przetrwał do 1989 r. Czyli do jesieni ludów w Europie i upadku muru berlińskiego . W zasadzie za koniec symboliczny tego ładu można uznać zjednoczenie Niemiec , które nastąpiło 3.października 1990 r. Przez 45 lat Europa przechodziła różne koleje losu , od zimnej wojny do odprężenia w latach 70 . , związanych z podpisaniem Aktu Końcowego KBWE w Helsinkach w 1975 r. Nowa rzeczywistość demokratyczną zaczęto kształtować na początku dekady lat 90 .
Warka
Posty: 1570
Rejestracja: 16 paź 2010, 03:38

Re: Konferencje wielkiej trójki i ich konsekwencje dla Polsk

Post autor: Warka »

20. Jałta i Poczdam. Znaczenie międzynarodowe dla Polski, Europy i Świata.
Przystąpienie ZSRR do Karty Atlantyckiej we 09.1941 Roku, a następnie podpisanie przez 26 państw (później jeszcze przez 21 państw), w tym przez USA, Wielką Brytanię, Chiny i ZSRR Deklaracji Narodów Zjednoczonych 1.01.1942 Roku, tworzyło nie tylko Wielką Koalicję czasów wojny, ale też zręby powojennych stosunków międzynarodowych.
Od tej pory wszystkie spotkania ministrów spraw zagranicznych USA, ZSRR i Wielkiej Brytanii, a zwłaszcza szefów ich rządów, obejmowały dwa aspekty. Dotyczyły one zarówno ustalania wspólnej strategii wojennej, jak i podejmowania decyzji, które miały kształtować powojenne stosunki międzynarodowe. Warto tu zwrócić szczególną uwagę na konferencję Roosevelta i Churchilla w Casablance (14-23.01.1943 Roku), która ustaliła formułę, przyjętą przez całą koalicję, że wojna z państwami Osi toczyć się będzie aż do ich bezwarunkowej kapitulacji. Natomiast konferencja moskiewska ministrów spraw zagranicznych (19-30.10.1943 Roku) ogłosiła Deklarację czterech mocarstw (USA, ZSRR, Chin i Wielkiej Brytanii) dotyczącą powszechnego bezpieczeństwa.
Podstawowe znaczenie dla spraw wojny i pokoju miały spotkania przywódców trzech mocarstw w Teheranie (28.11.-1.12.1943 Roku), Jałcie (4-11.02.1945 Roku) i Poczdamie (17.07.-2.08.1945 Roku). Na konferencji teherańskiej najwięcej czasu poświęcono sprawie strategii wojennej aliantów oraz innym ważnym dyskusjom na temat przyszłości Niemiec (w sprawie ich jedności lub podziału), Polski (w sprawie jej granic i rządu), koncepcji nowej, powszechnej organizacji międzynarodowej (jej struktury i funkcji).
Podczas obrad konferencji jałtańskiej sytuacja wojenna aliantów w Europie była już bardzo korzystna. Konferencja ta odbyła się w Jałcie w dniach od 4 do 11 lutego 1945 roku. Uczestniczyły w niej USA, ZSRR i Wielka Brytania. Dominowały na niej problemy dotyczące przyszłości Niemiec, państw Europy Środkowowschodniej i wojny na Dalekim Wschodzie. W Jałcie podjęto, więc uchwały o podziale Niemiec na 4 strefy okupacyjne (3 mocarstwa i Francja), płaceniu odszkodowań wojennych i wspólnej kontroli nad Niemcami (Sojusznicza Komisja Kontroli – złożona z naczelnych dowódców 3 mocarstw z siedzibą w Berlinie), o powszechnej organizacji międzynarodowej, ale też decyzje, które w efekcie przyniosły później ustanowienie w Europie Środkowowschodniej strefy dominacji radzieckiej.
W dyskusjach na temat Niemiec ważne miejsce zajmowała też sprawa reparacji, czyli odszkodowań wojennych. Po wymianie poglądów szefowie trzech rządów ustalili, że Niemcy będą płacić odszkodowanie w 3 formach: jednorazowej konfiskaty przeprowadzonej w ciągu 2 lat od kapitulacji Niemiec, rocznych dostaw towarów z produkcji bieżącej w ciągu okresu, który powinien być ustalony, wykorzystania pracy niemieckiej. Powołano Międzysojuszniczą komisję do spraw Odszkodowań.
W dyskusji na temat powszechnej organizacji międzynarodowej koncentrowano się na problemach, których nie rozwiązała konferencja w Dumbarton Oaks. Uzgodniono również, że konferencja założycielska odbędzie się w San Francisco począwszy od 25 kwietnia 1945 roku.
O wiele dłuższe i trudniejsze dyskusje dotyczyły spraw polskich. W kwestii polskiej zdecydowano, ze granica polsko-radziecka przebiegać będzie wzdłuż linii Curzona, w Polsce powstanie Rząd Jedności Narodowej (przez reorganizację komunistycznego Rządu Tymczasowego), który przeprowadzi wolne wybory. W równie arbitralny sposób 3 przywódcy zdecydowali o sposobie utworzenia Rządu Tymczasowego w Jugosławii.
Z innych postanowień jałtańskich wymienić trzeba ogłoszenie Deklaracji o wyzwolonej Europie, potwierdzającej wierność zasadom Karty Atlantyckiej, oraz porozumienie w sprawie Dalekiego Wschodu. Głosiło ono, że ZSRR przystąpi do wojny przeciw Japonii w okresie 2-3 miesięcy po kapitulacji Niemiec, w zamian za otrzymanie Wysp Kurylskich, południowego Sachalinu oraz strefy okupacyjnej w Korei.
Praktycznie decyzje jałtańskie oddawały los Europy Środkowowschodniej w ręce Stalina. Dokonał on własnej interpretacji porozumień jałtańskich, doprowadzając w ten sposób do podziału Europy.
Kolejne spotkanie szefów rządów 3 mocarstw miało miejsce w Poczdamie w dniach od 17.07. do 2.08. 1945 roku, częściowo już w innym składzie. Na czele delegacji amerykańskiej stał teraz prezydent H.Truman, brytyjskiej- w I fazie konferencji Churchill, a od 28.07. premier C.Attlee. Delegacji radzieckiej przewodniczył Stalin. Decyzje zawarte na konferencji dotyczyły polityki aliantów wobec Niemiec, mechanizmów ich współdziałania po wojnie, przygotowania traktatów pokojowych, problemów państw Europy Środkowowschodniej (m.in. Polski, Jugosławii, Austrii).
Pierwsza grupa ustaleń poczdamskich dotyczyła przygotowania traktatów pokojowych oraz mechanizmów współpracy wielkich mocarstw po wojnie. Postanowiono, więc utworzyć Radę ministrów Zagranicznych 5 mocarstw (USA, ZSRR, Wielkiej Brytanii, Francji i Chin –dwa ostatnie miały być zaproszone do udziału). Wśród pilnych zadań Rady wymieniono: opracowanie traktatów pokojowych z Włochami, Rumunią, Bułgarią, Węgrami i Finlandią, opracowanie propozycji uregulowania niezałatwionych spraw terytorialnych w związku z zakończeniem wojny w Europie, przygotowanie układu pokojowego dla Niemiec. Natomiast Europejską Komisję Doradczą postanowiono rozwiązać, jako ze wypełniła już swoje zadanie.
Akt bezwarunkowej kapitulacji Niemiec z 8.05.1945 roku miał charakter czysto wojskowy i nie zawierał żadnych postanowień politycznych. Dopiero w Poczdamie zwycięskie mocarstwa podjęły zasadnicze decyzje polityczne dotyczące Niemiec. Zgodnie z nimi postanowiono, ze najwyższą władze w Niemczech będą odtąd sprawowali głównodowodzący sił zbrojnych USA, ZSRR, Wlk.Bryt. i Francji, każdy w swojej strefie okupowanej. Natomiast koordynację polityki sojuszniczej w zakresie kontroli nad Niemcami powierzono Sojuszniczej Komisji Kontroli. W uchwałach poczdamskich określono tez cele okupacji Niemiec-demilitaryzacja, denazyfikacja, decentralizacja, dekartelizacja, demokratyzacja podległych terenów. Ponadto alianci postanowili, że przy organizowaniu gospodarki niemieckiej główny nacisk zostanie położony na rozwój rolnictwa i przemysłu pokojowego. Postanowiono również, że Niemcy będą traktowane jako jednolita całość gospodarcza, z czego wynikło utrzymanie jednolitego systemu pieniężnego i bankowego.
W sprawie odszkodowań niemieckich przyjęto formułę, że po wypłacie odszkodowań powinno zostać tyle zasobów, żeby naród niemiecki mógł egzystować bez pomocy z zewnątrz.
Ważną częścią konferencji poczdamskiej były dyskusje i ustalenia dotyczące Polski, zwłaszcza zaś granicy zachodniej i wyborów. Wielka trójka uznała Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej w Polsce. Nowy Rząd miał przeprowadzić jak najszybciej wolne i nieskrępowane wybory. Zdecydowała też, że do chwili ostatecznego wytyczenia granicy polsko-niemieckiej (w traktacie pokojowym z Niemcami), ziemie na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej, łącznie z częścią Prus Wschodnich nieprzechodzących do ZSRR oraz byłym Wolnym Miastem Gdańskiem będą znajdować się pod zarządem państwa polskiego. Podjęto również decyzję o wysiedleniu ludności niemieckiej z terenów Polski, Czechosłowacji i Węgier (potwierdzało to trwałość rozwiązań granicznych).
Przywódcy „wielkiej trójki” byli przeświadczeni, ze dzięki dominującej pozycji militarnej ich państw mają oni prawo do rozstrzygania kwestii dotyczących wielu rejonów świata. Decyzje zapadające na konferencjach miały charakter arbitralny, podejmowano je przeważnie bez uwzględnienia opinii zainteresowanych krajów.
Postanowienia konferencji odnosiły się najczęściej do spraw związanych z prowadzeniem wojny. Niektóre z nich decydowały jednak o organizacji powojennego świata. Współpraca trzech mocarstw spowodowała ukształtowanie się po II wojnie światowej nowego porządku politycznego (zwłaszcza w Europie). Ponieważ kulminacja tej współpracy przypadła na czas konferencji w Jałcie (w Poczdamie miedzy uczestnikami spotkania wystąpiły znaczne różnice poglądów), porządek ten otrzymał miano „jałtańskiego”, a jego istotą był podział Europy na strefy wpływów. Mimo że obradująca po zakończeniu wojny konferencja w Poczdamie wyraźnie już pokazała różnice interesów między mocarstwami zachodnimi a ZSRR, co zapowiadało nadejście epoki zimnej wojny, to jednak zdołano na niej wypracować wiele ważnych decyzji. Cele wojny z Japonią określiła Deklaracja poczdamska z 26.07.1945 roku, do której ZSRR formalnie przystąpił 8.08. akt generalny kapitulacji Japonii podpisany został 2.09.1945 roku, kończąc II wojnę światową.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Polityka, dyplomacja”