Powstanie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN)

Kontynuacją władzy II RP stał się Polski Rząd na Uchodźstwie, który miał reprezentować interes polski jako oficjalna władza okupowanego przez siły III Rzeszy państwa. Dzięki zabiegom rządu udało się podpisać m.in. w 1940 umowę wojskową z Wielką Brytanią, zaś w 1941 układ Sikorski-Majski. Rząd istniał aż do chwili wybrania Lecha Wałęsy na prezydenta Polski.
Artur Rogóż
Administrator
Posty: 4635
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
Kontakt:

Powstanie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN)

Post autor: Artur Rogóż »

Samozwańczy tymczasowy organ władzy wykonawczej w Polsce po II wojnie światowej, działający od 20 lipca 1944 do 31 grudnia 1944, na obszarze wyzwalanym spod okupacji niemieckiej - pomiędzy przesuwającą się linią frontu sowiecko-niemieckiego a Linią Curzona. PKWN został powołany w Moskwie (zob. rząd marionetkowy) i funkcjonował pod polityczną kontrolą Józefa Stalina. Zdominowany był przez komunistów polskich i realizował politykę ZSRR w Polsce. Na powstanie PKWN mieli dominujący wpływ komuniści z Centralnego Biura Komunistów Polskich, jednak ostateczną decyzję o jego powstaniu podjął Józef Stalin.

Komuniści powoli dążą do przejęcia władzy. W styczniu'44 roku powstaje Centralne Biuro Komunistów Polskiech z S.Zawadzkim na czele. Byli oni nieufni wobec PPR, chcieli być instytucją nadrzędną. Odpowiadali za politykę komunistów w ZSRR, armię Berlinga i Zw. Patriotów Polskich. Tworzą Polski Komitet Narodowy, lecz później rezygnują z własnego ośrodka władzy. W lipcu'44 Armia Czerwona zbliża się do Bugu, lecz Stalin nie wie co robić. Polska jest przecież sojusznikiem Rosji, nie może wkroczyć na nasze tereny bez zgody Polski. W tej sprawie odbywa się w Moskwie narada CDKP, ZPP i Krajowej Rady Narodowej. Na jej mocy powst. PKWN jako organ wykonawczy KRN - przewodniczącym zostaje zostaje Edward Osóbka-Morawski, a przedstawiciele to Wanda Wasilewska (ZPP) i Andrzej Witos(SL). PKWN liczy sobie 15 osób: 10 z CDKP i ZPP, a 5 z KRN. Jest więc 10 osób z emigracji; w sumie 5 komunistów, 4 ludowców, 3 socj., 1 demokrata i 2 bezpartyjnych. Tak więć PKWN kierowali komuniści, a poza Witosem to inni byli bardzo mało znani. PKWN przez pierwsze dni przebywa w Moskwie, a od 27 list. przechodzi do Polski. Jeszcze 21 list. podjęto decyzję o połączeniu Wojska polskiego z Armią ludową, pod dowództwem Żemierskiego. W Moskwie przygotowano manifest PKWN, który został rozplakatowany w Polsce. Postanowienia:

#nieuznawano konstytucji kwietniowej i rządu emigracynego,
#PKWN opiera się o konst. marcową,
#zgoda na odstąpienie ZSRR terenów wschodnich,
#zapowiada przywrócenie własności prywatnej odebranych od Niemców, reforma rolna obejmie gospodarstwa pow. 5ha i pow. 10 ha na terenach włączonych do III Rzeszy. Obszarnicy nie dostaną odszkodowanie lecz zaopatrzenie,
#ziemie otrzymają bezrolni - do 5 ha, za symboliczne opłaty. Manifest miał charakter propagandowy, jego program nie dawał nic więcej niż program państwa podziemnego (Rada Jedności Narodowej).

26 lipca PKWN podpisuje z ZSRR dwa kontrakty: 1)dotyczył stosunków dowódcy Armii Czerwonej, a polską administracją na terenach wyzwolonych - Rosjanie przekazują władzę na terenach wyzwolonych poza pasmem przyfrontowym, poruszono kwestię sądzenia Polaków za zbrodnie przeciw AC (mają podlegać ZSRR). 2)porozumienie między PKWN a ZSRR w sprawie granic - PKWN uznaje linię Bugu za granię wschodnią, a ZSRR zobowiązuje się udzielić poparcia w sprawie granicy na Odrze i Nysie. Pierwszą siedzibą PKWN jest Chełm. Zaczynają likwidować struktury państwa podziemnego, tworzą własną administrację. Zaczynają tworzyć administrację terenową (np. starostwa), powołuje MO 7 X 42, UB, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego. UB i KBW utrwala władzę PKWN. Odbudowują szkolnictwo i przemysł, już 1 września'44 rusza szkoła na terenach wyzwolonych, przeprowadza reformy: 6 wrz.'44 reforma rolna zgodnie z manifestem na terenach wyzwolonych. Rozprawiono się z przeciwnikami politycznymu, 30 wrz.'44 wprowadzono dekret o ochronie państwa. PKWN zezwalało na działalność tylko przyjaznym partiom, popierali powstawanie odłamów od partii popierających rząd na emigracji. Powstaje grupa "Dziś i jutro" z Piaseckim na czele, która przekształca się później w PAX. Rząd na emigracji sprzeciwia się powstaniu PKWN, lecz nikt go nie poparł. 31 grudnia;44 PKWN przekształca się w rząd tymczasowy z premierem E. Osóbką-Morawskim. PKWN zdobywa władzę dzięki poparciu Stalina.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Polityka, dyplomacja”