Antoni Chruściel

Obszerny opis dziejów całości życia oraz dokonań wybitnej postaci.
Artur Rogóż
Administrator
Posty: 4635
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
Kontakt:

Antoni Chruściel

Post autor: Artur Rogóż »

Antoni Chruściel ps. Monter, Sokół, Cięciwa, Dozorca, Konar, Madej, Nurt, Ryż, Kaliński, Rzeczyca, Andrzej Smalawski, Adam (ur. 16 czerwca 1895 w Gniewczynie Łańcuckiej, zm. 30 listopada 1960 w Waszyngtonie) – polski dowódca wojskowy, generał brygady Wojska Polskiego, komendant Okręgu Warszawa ZWZ.
Życiorys

Od 1909 w tajnym skautingu w Jarosławiu. W 1914 ukończył z wyróżnieniem gimnazjum w Jarosławiu[1]. W sierpniu 1914 wstąpił do Legionu Wschodniego, a we wrześniu tego roku, po rozwiązaniu legionu, wcielony został do Cesarskiej i Królewskiej Armii. Po ukończeniu szkoły oficerskiej, dowodził m.in. kompanią 90 Pułku Piechoty z Jarosławia. Jego jednostka, jako jedyna w armii austriackiej wróciła w 1918 do garnizonu z bronią i sprzętem.

Od grudnia 1918 w Wojsku Polskim, na różnych szczeblach dowódczych w 14 Pułku Piechoty, od 1922 w 42 Pułku Piechoty. Jednocześnie studiował prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W październiku 1923 przeniesiony został do Korpusu Kadetów nr 1 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, gdzie objął dowództwo kompanii. W maju 1927 mianowany został dowódcą II batalionu 6 Pułku Strzelców Podhalańskich w Stryju. W latach 1929-1931 był słuchaczem Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 września 1931, po ukończeniu szkoły i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, przeniesiony został do Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie na stanowisko wykładowcy. W październiku 1934 powrócił do W.S.Woj. na stanowisko wykładowcy taktyki. W styczniu 1937 rozpoczął staż na stanowisku zastępcy dowódcy 40 Pułku Piechoty "Dzieci Lwowskich". W marcu 1938 objął dowództwo 82. Syberyjskiego Pułku Strzelców im. Tadeusza Kościuszki w Brześciu. Na czele tej jednostki walczył w kampanii wrześniowej 1939. Po kapitulacji Twierdzy Modlin dostał się do niewoli niemieckiej i został osadzony w obozie przejściowym Soldau (KL) w Działdowie, z którego zwolniony został w końcu października tego roku.

Od czerwca 1940 w konspiracji, szef Wydziału III taktyczno-wyszkoleniowego. Od października szef sztabu Komendy Okręgu Warszawa-Miasto ZWZ, a od maja 1941 – komendant tego okręgu. 10 sierpnia 1942 awansowany do stopnia pułkownika służby stałej.

W powstaniu warszawskim faktyczny dowódca całości sił powstańczych. Od 20 września 1944 dowodził Warszawskim Korpusem AK. Za udział w powstaniu awansowany rozkazem gen. Kazimierza Sosnkowskiego do stopnia generała brygady. Po kapitulacji powstania w Oflagu XIII D Nürnberg-Langwasser, a następnie w Oflagu IV C w Colditz, gdzie doczekał końca wojny.

Po zakończeniu II wojny światowej pozostał na emigracji w Londynie. Pracował tam m.in. jako drugi zastępca szefa sztabu, inspektor Komisji Likwidacyjnej, a od marca 1947 członek Rady Naczelnej Koła Żołnierzy Armii Krajowej.

26 września 1946 uchwałą Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej został pozbawiony obywatelstwa polskiego. Decyzja ta została uchylona, bez podawania do publicznej wiadomości, przez Radę Ministrów PRL 23 listopada 1971, 11 lat po śmierci generała.

W 1956 przeniósł się do Waszyngtonu, gdzie do śmierci pracował jako tłumacz i radca prawny. Zmarł 30 listopada 1960. Z inicjatywy Polonii amerykańskiej jego szczątki przeniesione zostały do sanktuarium w Doylestown w Pensylwanii, nazywanego amerykańską Częstochową.

28 lipca 2004 w 60 rocznicę powstania warszawskiego urny z prochami generała i jego małżonki Walerii zostały uroczyście sprowadzone do Polski i złożone w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie. 30 lipca na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach odbył się pogrzeb generała. Jego prochy zostały złożone w kwaterze żołnierzy Polski Walczącej.
Awanse

* PL Epolet kpt.svg kapitan – zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów piechoty
* PL Epolet mjr.svg major – 3 maja 1926 ze starszeństwem z 1 lipca 1925 i 88 lokatą w korpusie oficerów piechoty
* PL Epolet pplk.svg podpułkownik – 14 grudnia 1931 ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 i 21 lokatą w korpusie oficerów piechoty
* PL Epolet plk.svg pułkownik – 10 sierpnia 1942
* PL Epolet gen bryg.svg generał brygady – 14 września 1944

Odznaczenia

* Krzyż Kawalerski Orderu Wojennego Virtuti Militari (5 czerwca 1947)
* Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari (28 września 1939)
* Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (1921, nr 2371)
* Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie 2 sierpnia 2009)
* Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
* Krzyż Niepodległości
* Krzyż Walecznych – czterokrotnie (1922 i 28 września 1944)
* Złoty Krzyż Zasługi
* Krzyż Armii Krajowej
* Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
* Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
* Złoty Medal Waleczności
* Brązowy Medal Waleczności – dwukrotnie
* Médaille de Izere (Belgia)
* Krzyż Karola (Belgia)

Przypisy

1. ↑ Kronika powstań polskich 1794-1944 s. 422.

Bibliografia

* Kronika powstań polskich 1794-1944, Wydawnictwo Kronika, Warszawa, ISBN 83-86079-02-9
* A. K. Kunert – Słownik Biograficzny Konspiracji Warszawskiej 1939-1944. Warszawa 1987, t. I, s. 53-55
* R. Rybka, K. Stefan – Rocznik oficerski 1939. Kraków 2007
ODPOWIEDZ

Wróć do „Biografie”