Jan Chmurowicz

Obszerny opis dziejów całości życia oraz dokonań wybitnej postaci.
Artur Rogóż
Administrator
Posty: 4635
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
Kontakt:

Jan Chmurowicz

Post autor: Artur Rogóż »

Jan Władysław Julian Chmurowicz [1] (ur. 31 grudnia 1887 w Przeworsku, zm. 5 listopada 1965 w Krakowie) – kapitan artylerii Cesarskiej i Królewskiej Armii, generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys
Dzieciństwo i młodość

Urodził się 31 grudnia 1887 r. w Przeworsku, w rodzinie rzemieślniczo-kupieckiej z ojca Walentego i matki Karoliny z domu Mirkiewicz. Ochrzczony został w kościele parafialnym w Przeworsku, w styczniu 1888 r. przez ks. Stanisława Sypniewskłego, a rodzicami chrzestnymi byli: siostra matki Antonina Mirkiewicz i Franciszek Szarliński. Na chrzcie otrzymał trzy imiona: Jan Władysław Julian. W zachowanych dokumentach najczęściej używane jest jedno imię – Jan; w niektórych – Jan Władysław. Niestety, nie udało się ustalić żadnych szczegółów z okresu dzieciństwa i wczesnej młodości przyszłego generała Wojska Polskiego. Wiemy jedynie, że po ukończeniu nauki w szkole realnej w rodzinnym Przeworsku, w latach 1900 – 1908 uczęszczał najpierw do gimnazjum w Jarosławiu, a następnie do IV Gimnazjum Klasycznego w Krakowie, które zakończył zdaniem egzaminu maturalnego.Po ukończeniu gimnazjum i zdaniu w 1908 r. egzaminu dojrzałości studiował prawo w Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Od 1912 r. pracował jako urzędnik ruchu w dyrekcji kolei we Lwowie.
[edytuj] Służba w Cesarskiej i Królewskiej Armii

W 1909 r. został powołany do odbycia jednorocznej służby w armii austriackiej, w czasie której ukończył szkołę oficerską. Po wybuchu I wojny światowej służył w armii austriackiej, w stopniu podporucznika, jako oficer wywiadowczy i pierwszy oficer baterii 45 Pułku Artylerii Polowej. Do stopnia porucznika awansował w 1916 r. W listopadzie tego roku został dowódcą baterii w 56 Pułku Artylerii Polowej. Przez cały okres wojny walczył na froncie włoskim. Do stopnia kapitana awansował w 1918 r.
Służba w Wojsku Polskim

W Wojsku Polskim od listopada 1918 r. pełnił służbę w Komendzie Placu Przemyśl jako oficer werbunkowy, następnie był dowódcą Powiatu Etapowego Przeworsk. W wojnie polsko-radzieckiej dowodził: dywizjonem w l Pułku Artylerii Polowej Legionów (od 7 marca 1919) i 3 Pułku Artylerii Ciężkiej (od 20 marca 1920). Do stopnia majora awansował w 1920 r. Po zakończeniu działań wojennych dowodził w zastępstwie III Brygadą Artylerii (od 6 lutego 1921). 27 kwietnia 1921 r. objął dowództwo 3 Dywizjonu Artylerii Ciężkiej, a 17 listopada tego roku mianowany został zastępcą dowódcy 2 Pułku Artylerii Ciężkiej w Chełmie. Później objął dowództwo tego pułku. Do stopnia podpułkownika awansował w 1922 r., a do stopnia pułkownika w 1924 r. W tym roku ukończył kurs dowódców pułków w Toruniu, w 1926 r. kurs unitarny dowódców pułków w Rembertowie, a w 1928 r. kurs wyższych dowódców artylerii w Warszawie.

4 kwietnia 1929 przeniesiony został do Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu, w którym objął stanowisko komendanta Szkoły Strzelania Artylerii. Od grudnia 1930 r. był dowódcą 7 Grupy Artylerii w Poznaniu. We wrześniu 1931 r. został drugim dowódcą piechoty dywizyjnej 20 Dywizji Piechoty w Baranowiczach. 15 grudnia 1934 mianowany został dowódcą 15 Dywizją Piechoty w Bydgoszczy. 19 sierpnia 1937 objął funkcję zastępcy dowódcy Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu.

W wojnie obronnej Polski 1939 r. był dowódcą obrony Przemyśla. Wzięty do niewoli niemieckiej przebywał w kilku obozach jenieckich m.in. Woldenberg, gdzie był konspiracyjnym komendantem obozu. Po wyzwoleniu wrócił do kraju. W okresie powojennym pracował w spółdzielczości. Odznaczony został m.in. Orderem Virtuti Militari 5 kl., czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi oraz odznaczeniami zagranicznymi.

W inseracie żałobnym, autor ukrywający się pod inicjałami M.W., tak charakteryzował sylwetkę generała: "... Dał się jednak wszystkim poznać jako szlachetny i dobry człowiek, wzorowy mąż i troskliwy ojciec. Był wierzącym, żarliwym katolikiem". Z ogromnym sentymentem wspomina go druga żona – Jadwiga, podejmująca jednocześnie nierówną walkę o właściwą ocenę jego przeszłości wojskowej. W liście do mnie z 31 lipca 1996 r. pisała: "... Po wstąpieniu do wojska całe życie cechowała go apolityczność – nawet w obozie zwalczał politykę i stąd część nieprzychylnych mu przekonań. [...] Bardzo rodzinny. Jako przykład, po śmierci syna prosił o przeniesienie z Bydgoszczy i nie wszedł więcej do swej willi, w której umarł syn. Dobry mówca, w dobrym nastroju pisywał wiersze. Pamiętnik, który pisał po powrocie z niewoli to maszynopis – którego nie udostępniam nikomu. [...] Najchętniej wspominał ze szczegółami czasy wojskowe, miał fenomenalną pamięć. W ostatnich chwilach choroby wracał do Przeworska i wspominał całą rodzinę. Nie zgadzam się z wieloma publikacjami tak prasowymi jak i książkowymi dotyczącymi osoby męża mojego [...]". Z godnością i pokorą znosił upokarzające warunki pobytowe w Polsce Ludowej. Z godnością przyjął też ostatnie gorzkie doświadczenie losu – śmiertelną chorobę. W 1965 r. zachorował na raka i kiedy dowiedział się, że jest to kres jego ziemskiej wędrówki, po spowiedzi i komunii św., jednemu z przyjaciół wyznał: "... Stanę wkrótce do raportu przed Najwyższym Wodzem. Jestem gotów. Bogu się zamelduję". Zmarł 5 listopada 1965 r. Szpitalu Wojskowym w Krakowie, w wieku 77 lat. Został pochowany 9 listopada 1965 r. na Wojskowym Cmentarzu Rakowickim położonym przy ul. Prandoty, na VII miejscu kwatery nr 10 – wschód.

Jego pogrzeb przerodził się w wielką manifestację. Uczestniczyli w nim, oprócz licznie reprezentowanej rodziny, przyjaciele, znajomi, towarzysze broni, podkomendni i rzesze mieszkańców Krakowa. Podkomendni przyjechali wraz z rodzinami, nieraz z odległych zakątków Polski. Przybyła też oficjalna delegacja z rodzinnego Przeworska. Orszak żałobny prowadził ks. bp Jan Pietraszko w asyście 50 księży. Po mszy św., odprawionej w kaplicy cmentarza Rakowieckiego, odprowadzono zwłoki do grobowca rodzinnego. Orkiestra wojskowa odegrała hejnał Wojska Polskiego. Nad grobem przemawiali: żołnierze z września 1939 r. – gen. bryg. Mieczysław Boruta-Spiechowicz, płk dypl. Wiktor Alojzy Jakubowski oraz prof. dr Tadeusz Kloska. Wbrew intencjom ówczesnych władz pogrzeb gen. bryg. Jana Chmurowicza przerodził się w manifestację patriotyczna i religijną.

Spośród rodziny Chmurowiczów rozproszonej po całym świecie, w Krakowie mieszka Wojciech Chmurowicz syn generała, wnuczka Renata Chmurowicz – Baig w Wiedniu a druga wnuczka Maliwna Chmurowicz w Londynie. W Przeworsku żyją obecnie: Walenty Leszek – bratanek generała, Aleksandra Chmurowicz-Walocha – córka Walentego, Jakub i Agnieszka Chmurowicz – dzieci Aleksandry.
Wykształcenie

* Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
* listopad 1920 – styczeń 1921 – kurs dowódców pułków – Toruń
* kwiecień 1926 – czerwiec 1926 – kurs dowódców pułków – Rembertów
* styczeń 1928 – czerwiec 1928 – kurs wyższych dowódców artylerii – Warszawa

Awanse

W armii austriacko-węgierskiej

* chorąży – 1911
* podporucznik – 1914
* porucznik – 1916
* kapitan – 1918

W Wojsku Polskim

* major – 1920
* podpułkownik – 1922
* pułkownik – 1924
* generał brygady – 1936
Odznaczenia

* Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
* Krzyż Walecznych – czterokrotnie
* Złoty Krzyż Zasługi
* Odznaka Honorowa "Orlęta"

Przypisy

1. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 11 z 07.06.1934 r.
Bibliografia

* Mieczysław Bielski, "Kronika Bydgoska" XVII 1995,
* Mieczysław Cieplewicz, Eugeniusz Kozłowski, "Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach"
ODPOWIEDZ

Wróć do „Biografie”