Stanisław Dąbek (ur. 28 marca 1892 w Nisku, zm. 19 września 1939 na Kępie Oksywskiej) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, dowódca Morskiej Brygady Obrony Narodowej i p.o. dowódcy Lądowej Obrony Wybrzeża podczas kampanii wrześniowej.
Życiorys
Dzieciństwo i młodość
Urodził się 28 marca 1892 w Nisku nad Sanem, w rodzinie chłopskiej, jako syn Szczepana i Rozalii. Od 1900 jego rodzina mieszkała w Dąbkowie, gdzie ukończył w 1908 gimnazjum, a następnie ukończył seminarium nauczycielskie w Sokalu. W 1911 podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Lwowskim i rozpoczął pracę nauczyciela w podlwowskiej Bóbrce.
Służba w Cesarskiej i Królewskiej Armii
W związku z wybuchem I wojny światowej w 1914 powołano go do służby w piechocie Cesarskiej i Królewskiej Armii jako jednoroczny ochotnik, a następnie skierowano do szkoły dla oficerów rezerwy w Baring. Po ukończeniu Szkoły Oficerów Rezerwy otrzymał stopień podporucznika i został wysłany na front. Podczas walk w Karpatach został ciężko ranny. Po rehabilitacji walczył we Włoszech do końca wojny.
Służba w Wojsku Polskim
Pod koniec 1918 zgłosił się do Wojska Polskiego i po weryfikacji otrzymał stopień kapitana w korpusie piechoty. Brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej i wojnie polsko-bolszewickiej. W trakcie działań wojennych otrzymał awans na stopień majora piechoty. Był kolejno dowódcą batalionu piechoty w 14 Pułku Piechoty oraz 8 i 7 Pułku Piechoty Legionów. W 1924 został podpułkownikiem piechoty. Później był zastępcą dowódcy 7 Pułku Piechoty Legionów w Chełmie. W 1928 wyznaczony został na stanowisko komendanta Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 4 w Tomaszowie Mazowieckim [1]. Od 1929 do 1930 pełnił funkcję komendanta Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. W latach 1930-1937 dowodził 7 Pułkiem Piechoty Legionów, awansując w 1932 na pułkownika piechoty. Następnie objął dowództwo nad 52 Pułkiem Piechoty Strzelców Kresowych w Złoczowie.
W przededniu II wojny światowej pod koniec lipca 1939 został wyznaczony dowódcą Morskiej Brygady Obrony Narodowej i p.o. dowódcą Lądowej Obrony Wybrzeża. Podjął aktywne prace nad umocnieniem pozycji obronnych i wzmocnieniem uzbrojenia podległych mu jednostek. Podczas kampanii wrześniowej dowodził aktywnie całością sił lądowych zgromadzonych wokół Gdyni, organizując wypady zaczepne. Wobec przeważających sił Wehrmachtu i odcięcia wojsk polskich na Wybrzeżu od pozostałej części kraju podjął decyzję o ewakuacji na Kępę Oksywską. Wieczorem 19 września 1939, w obliczu nieuchronnej klęski, odebrał sobie życie strzałem w głowę. Miejsce jego śmierci znajduje się na terenie obecnej 43 Bazy Lotniczej Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej.
1 stycznia 1964 został pośmiertnie awansowany na generała brygady. Imieniem "Pułkownika Stanisława Dąbka" wyróżniony jest 1 Morski Pułk Strzelców w Gdyni. Nosi je także ulica łącząca północne dzielnice Gdyni Oksywie, Obłuże i Pogórze, jedna z głównych ulic Elbląga oraz ulica w warszawskim Ursusie, natomiast w Babich Dołach znajduje się jego pomnik.
Odznaczenia
* Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
* Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
* Order Krzyża Grunwaldu II klasy (pośmiertnie)
* Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
* Złoty Krzyż Zasługi
* Medal Niepodległości
Przypisy
1. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 11 z 24.07.1928 r.
Bibliografia
* Artykuł Włodzimierza Kalickiego o gen. Stanisławie Dąbku w Gazecie Wyborczej [dostęp 2007-01-22]
* Grzegorz Piwnicki, Bogdan Zalewski. "Polska wojskowa polityka morska od X do końca XX wieku." Dowództwo Marynarki Wojennej – Oddział Społeczno-Wychowawczy. Gdynia 2002 (ISBN 83-88698-25-7)
* Stanisław Strumph Wojtkiewicz, Alarm dla Gdyni, Warszawa 1977.
* Jan Łukasiak, Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty, Ajaks, Pruszków 1999. (ISBN 83-88773-68-2)
* "Pułkownik Dąbek; obrona Gdyni 1939", reż. Bartosz Paduch
Stanisław Dąbek
Obszerny opis dziejów całości życia oraz dokonań wybitnej postaci.
-
- Administrator
- Posty: 4635
- https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
- Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
- Kontakt:
Przejdź do
- Historia Polski
- ↳ Regulamin oraz ogłoszenia
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego
- ↳ Ziemie polskie przed przybyciem Słowian
- ↳ Plemiona słowiańskie na ziemiach polskich
- ↳ Kultura i wierzenia Słowian
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego ogólnie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Piastów
- ↳ Państwo pierwszych Piastów
- ↳ Polska dzielnicowa
- ↳ Zjednoczone Królestwo
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Piastów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Jagiellonów
- ↳ Rządy Andegawenów w Polsce
- ↳ Polityka wewnętrzna i przemiany ustrojowe
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Stosunki polsko-litewskie
- ↳ Konflikt polsko-krzyżacki
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Jagiellonów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska króli elekcyjnych
- ↳ Pierwsi władcy elekcyjni
- ↳ Wazowie na tronie polskim
- ↳ Wiśniowecki i Sobieski
- ↳ Sasi na tronie polskim
- ↳ Stanisław August Poniatowski
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Polska króli elekcyjnych ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami
- ↳ Epoka napoleońska
- ↳ Powstania
- ↳ I Wojna Światowa
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Życie polityczne na emigracji
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Ustrój, polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ II Wojna Światowa (1939-1945)
- ↳ Kampania wrześniowa
- ↳ Polacy na wojennych frontach
- ↳ Państwo podziemne i okupacja
- ↳ Powstanie Warszawskie
- ↳ Polityka, dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ II Wojna Światowa ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia PRL
- ↳ Wprowadzenie demokracji ludowej 1945-1956
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Opozycja i protesty w PRL
- ↳ Polityka, ustrój i dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia PRL ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia III Rzeczypospolitej
- ↳ Życie polityczne III RP
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Polska polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia III RP ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia Polski ogólnie
- ↳ Inne zagadnienia dotyczące historii Polski
- ↳ Alternatywna historia Polski
- ↳ Teksty źródłowe
- ↳ Zamki i pałace
- ↳ Tablice historyczne
- ↳ Słownik historyczny
- ↳ Drzewa genealogiczne
- ↳ Artykuły historyczne
- ↳ Historia lokalna
- ↳ Historia Polski na YouTube
- ↳ Ciekawostki historyczne na HistoriaPolski.eu
- ↳ Aktualności historyczne
- Działy specjalne powiązane z historią Polski
- ↳ Numizmatyka
- ↳ Heraldyka
- ↳ Archeologia Polski
- ↳ HistoriaPolski.eu for english users
- Recenzje
- ↳ Książki historyczne
- ↳ Filmy historyczne
- ↳ Gry komputerowe
- ↳ Strony internetowe o historii Polski
- ↳ Wolna Polska - prawdziwe informacje
- Pozostałe sekcje
- ↳ Hyde Park
- ↳ Pomoc dla użytkowników
- ↳ KONKURSY, PLEBISCYTY, QUIZY
- ↳ Humor
- Zaprzyjaźnione strony
- ↳ Artur Rogóż - Złote Finanse
- ↳ Serwis www.kliniska.com
- ↳ Wydawnictwo Bellona
- ↳ Polskie Dzieje - Historia Polski w Internecie
- ↳ Godło.pl
- ↳ II WOJNA ŚWIATOWA - największa baza danych dotyczących światowego konfliktu
- ↳ Nieznana historia
- ↳ Archiwa historyczne Videofact po polsku
- ↳ DENARY Władców Polski. Najstarsze polskie monety
- ↳ Historyczne bitwy
- ↳ historia-news.pl
- ↳ Ale Historia
- ↳ Forum Historyczne - historyk.eu
- ↳ Temida i Klio - historia prawa
- ↳ Wlochy.edu.pl: Włochy - Portal edukacyjno informacyjny
- ↳ Porty lotnicze i informacje o portach lotniczych
- ↳ historiami.pl Historia, tajemnice, opowieści, zagadki, fakty