Zygmunt Bohusz-Szyszko

Obszerny opis dziejów całości życia oraz dokonań wybitnej postaci.
Artur Rogóż
Administrator
Posty: 4635
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
Kontakt:

Zygmunt Bohusz-Szyszko

Post autor: Artur Rogóż »

Zygmunt Piotr Bohusz-Szyszko herbu Odyniec (ur. 19 stycznia 1893 w Chełmie, zm. 20 czerwca 1982 w Londynie) – generał dywizji Wojska Polskiego, dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich.


Jego ojciec Jakub był oficerem w miejscowym garnizonie rosyjskim, a matka Helena z domu Witowska zajmowała się wychowaniem syna. Zygmunt Bohusz-Szyszko dzieciństwo i lata młodzieńcze spędził w rodzinnym Chełmie. W 1907 przerwał naukę w chełmskim państwowym gimnazjum, gdyż ojciec otrzymał służbowe przeniesienie do Irkucka. W 1911 po ukończeniu korpusu kadetów w Pskowie, wstąpił do wyższej szkoły oficerskiej w Moskwie. W 1913 jako dowódca plutonu służył w rosyjskim 12 Pułku Grenadierów. Z pułkiem tym wyruszył w 1914 na front, gdzie był czterokrotnie ranny. Jesienią 1915 r. dostał się do niewoli austriackiej, z której zbiegł. Od listopada 1916 służył w II Brygadzie Legionów Polskich. Po wyłamaniu się Brygady spod władzy austriackiej, w lutym 1918 został internowany w obozie na Węgrzech. Po 4 miesiącach został zwolniony i trafił do 1 Pułku Piechoty Polskiej Siły Zbrojnej (Polnische Wehrmacht).
Wojna polsko-bolszewicka

W listopadzie 1918 r. uczestniczył w rozbrajaniu żołnierzy niemieckich w Warszawie, a następnie wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego. W wojnie polsko-bolszewickiej służył w 2 Dywizji Piechoty Legionów najpierw jako dowódca kompanii, potem batalionu, a od lutego 1919 r. dowodził 2 Kowieńskim Pułkiem Strzelców, wchodzącym w skład 2 Dywizji Litewsko-Białoruskiej WP. Walczył z bolszewikami na Wileńszczyźnie, Podlasiu i Mazowszu. W czasie obrony Płocka odniósł poważną ranę. Jednak nie zrezygnował z dalszej walki i brał udział w kontrofensywie sierpniowej 1920 r.
Dwudziestolecie międzywojenne

W okresie od lutego do września 1921 r. był oficerem sztabu w 19 Dywizji Piechoty. W październiku 1921 r. został skierowany na studia do Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie, przemianowanej w 1922 r. na Wyższą Szkołę Wojenną. Po jej ukończeniu we wrześniu 1923 r., otrzymał przydział do Oddziału V Sztabu Generalnego WP jako kierownik referatu generalskiego. Od maja 1925 r. do lipca 1926 r. zajmował stanowisko szefa Oddziału V w Biurze Ścisłej Rady wojennej, a następnie (do maja 1929 r.) – I oficera sztabu w Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych. Następnie został I oficerem w Inspektoracie Armii. W marcu 1931 r. przeszedł do służby liniowej, obejmując funkcję zastępcy dowódcy 58 Pułku Piechoty w Poznaniu. We wrześniu 1931 r. został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza, w którym najpierw dowodził pułkiem "Głębokie", po czym w lutym 1934 r. został zastępcą dowódcy KOP. W sierpniu 1938 r. objął dowodzenie piechoty dywizyjnej w 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie, a w sierpniu 1939 r. – to samo stanowisko w 16 Dywizji Piechoty.
Wojna obronna 1939 r.

W drugim dniu wojny obronnej 1939 r. został mianowany dowódcą 16 DP wchodzącej w skład Grupy Operacyjnej "Wschód" w Armii "Pomorze" gen. Władysława Bortnowskiego. Dowodzona przez płk. Z. Bohusza-Szyszko dywizja, prowadząc ciężkie walki z nieprzyjacielem, wycofywała się z Grudziądza na Włocławek, a następnie w rejon Łowicza opanowanego już przez Niemców. Tam podporządkowana została dowództwu Armii "Poznań" gen. Tadeusza Kutrzeby i w dniach 9-18 września wzięła udział w bitwie nad Bzurą, ponosząc ciężkie straty w walkach o Łowicz. Jej szczątki, po przeprawieniu się 18 września przez dolną Bzurę, walczyły jeszcze z niemiecką 4 D Panc. aż do zupełnego wyniszczenia. Z niedobitkami, w sile zaledwie dwóch kompanii, płk dypl. Z. Bohusz-Szyszko przedarł się do oblężonej Warszawy i walczył w jej obronie do kapitulacji 28 września; do niewoli nie poszedł.
Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie[edytuj]
Gen. Bohusz-Szyszko (po prawej) z gen. Nikodemem Sulikiem

W styczniu 1940 r., po dotarciu przez Węgry do Francji, płk Z. Bohusz-Szyszko został mianowany dowódcą Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Wobec napaści 30 listopada 1939 r. Związku Sowieckiego na Finlandię, rządy Francji i Wielkiej Brytanii postanowiły wysłać tam korpus ekspedycyjny, w którym uczestniczyłaby obok jednostek tych państw także polska Brygada Podhalańska. Zamierzenie nie doszło jednak do skutku, gdyż Finowie 12 marca 1940 r. podpisali traktat pokojowy. Tymczasem 9 kwietnia nastąpił niemiecki atak powietrzny i morski na Norwegię. Na pomoc Norwegom wysłany został z Francji korpus ekspedycyjny, który wylądował na dalekim północnym wybrzeżu norweskim. W jego skład weszła Brygada Strzelców Podhalańskich. Walczyła ona pod Narvikiem. Po wycofaniu, Brygada drogą morską w dniach 3-8 czerwca 1940 r. została przerzucona do Francji, gdzie w ciężkich walkach z wojskami niemieckimi na tzw. reducie bretońskiej w dniach 15-18 czerwca została rozbita. Jej resztki razem z dowódcą zostały przetransportowane do Wielkiej Brytanii.

Od września 1940 r. do sierpnia 1941 r. gen. Z. Bohusz-Szyszko był komendantem Centralnego Obozu Wyszkolenia I Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w Crawford. Po podpisaniu układu Sikorski-Majski, stanął w sierpniu 1941 r. na czele Polskiej Misji Wojskowej w ZSRR, którą Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski wysłał do Moskwy dla przeprowadzenia wstępnych uzgodnień. Z powierzonego zadania gen. Z. Bohusz-Szyszko wywiązał się znakomicie i już 8 sierpnia podpisane zostały niezbędne protokoły. W grudniu 1941 r., stosownie do otrzymanego od gen. Władysława Andersa polecenia, przystąpił do formowania 7 Dywizji Piechoty. Od marca do października 1942 r. był szefem sztabu Armii Polskiej w ZSRR.

Po ewakuacji wojsk polskich z ZSRR na Bliski Wschód, został dowódcą 5 Kresowej Dywizji Piechoty, następnie od 16 czerwca 1943 r. został mianowany zastępcą dowódcy II Korpusu Polskiego gen. W. Andersa. Z II Korpusem przebył cały szlak bojowy w kampanii włoskiej 1944-1945. W kwietniu 1945 r., zastępując dowódcę II Korpusu, stoczył zwycięską, ostatnią bitwę o Bolonię.
Na emigracji

Początkowo gen. Z. Bohusz-Szyszko krótko służył w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po demobilizacji w 1947 r., osiedlił się w Londynie, gdzie brał czynny udział w polskim życiu emigracyjnym. Poświęcił się pracy publicystycznej i pisarstwu historycznemu, publikując wiele artykułów prasowych i prac, a zarazem brał czynny udział w działalności kombatanckiej, starając się służyć pomocą weteranom wojny. Zmarł 20 czerwca 1982 r. w Londynie. Zgodnie ze swoją ostatnią wolą został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

W 1942 wydał wspomnienia z kampanii wrześniowej 1939 r. – Wrześniowym szlakiem.
Awanse

podporucznik – 1914
porucznik – 1916
major – 1919
podpułkownik dyplomowany – 1928
pułkownik dyplomowany – 1934
generał brygady – 1940
generał dywizji – 1945

Odznaczenia

Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari
Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Walecznych – czterokrotnie
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami – dwukrotnie
norweski Krzyż Wojenny

Bibliografia

Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6
Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione
tomaszekb232
Posty: 5
Rejestracja: 12 mar 2011, 20:28

Re: Zygmunt Bohusz-Szyszko

Post autor: tomaszekb232 »

Zygmunt Szyszko-Bohusz urodził się 19 stycznia 1893 r. w Chełmie, gdzie ukończył gimnazjum Uczył się w szkole kadetów w Pskowie (1907-1911). oraz szkole oficerskiej w Moskwie (1911-1913). W szeregach armii rosyjskiej walczył podczas I wojny Światowej, odnosząc czterokrotnie rany i awansując na podporucznika Po wzięciu do niewoli i ucieczce, zaciągnął się do II Brygady Legionów Polskich, gdzie uzyskał stopień podporucznika. Brał również udział w walcach o niepodległość Polski w latach 1918-1921. awansując kolejno do stopnia kapitana i majora Po ukończeniu Wyższej Szkoły Wojennej pracował w Biurze Ścisłej Rady Wojennej i Generalnym Inspektoracie SM Zbrojnych, gdzie uzyskał stopień podpułkownika W 1931 r. przeszedł do służby liniowej, zajmując kolejno stanowiska zastępcy dowódcy 58 pp, dowódcy hufcu KOP .Głębokie", a po awansie do stopnia pułkownika zastępcy dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza, dowódcy piechoty dywizyjnej 1 Dywizji Piechoty We wrześniu 1939 r jako dowódca piechoty 16 DP wałczył min w bitwie nad Bzurą i w obronie Warszawy.
Uniknąwszy niewoli przedostał się do Francji, gdzie został mianowany generałem brygady I objął dowództwo Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich, na której czele wziął udział w kampanii norweskiej i francuskiej. Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii został komendantem Centralnego Obozu Wyszkolenia w Crawford. a w 1941 szefem Polskiej Misji Wojskowej w ZSRS. Na jego terenie formował 7 DP. a następnie objął stanowisko szefa sztabu Armii Polskiej w ZSRS.
Po jej ewakuacji na Bliski Wschód został dowódcą 5 Kresowej Dywizji Piechoty, a 16 października 1943 r. objął stanowisko zastępcy dowódcy 2 Korpusu Polskiego.
Odbył kampanie włoską, dowodząc korpusem pod nieobecność gen Władysława Andersa m.in podczas zwycięskiej bitwy o Bolonię w kwietniu 1945 r. Po wojnie pozostał na emigracji W1946 r wraz z 2 Korpusem Polskim przybył do Wielkiej Brytanii, gdzie po awansie do stopnia generała dywizji i demobilizacji wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. W1947 r. osiedlił się w Londynie, pozostając aktywnym uczestnikiem życia politycznego i społecznego polskiej społeczności. Część swoich przeżyć wojennych opisał we wspomnieniach pt .Wrześniowym szlakiem" Zmarł 20 czerwca 1982 r. w Londynie, jednak urnę z jego prochami przewieziono do kraju i złożono na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie Był odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari IV i V klasy, czterokrotnie Krzyżem Walecznych. Orderem Polonia Restituta V klasy oraz -krotnie złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Biografie”