Kultura materialna PRL

Polityka partii komunistycznej wiązała się z przeświadczeniem o potrzebie dynamicznej industrializacji kraju. To zaś nieuchronnie prowadziło do przemian społecznych, wywyższenia osób pracujących fizycznie, zmian w samej mentalności ludzkiej. System ten jednak obarczony był wadą, szybko okazało się, że prowadzi do częstych kryzysów i sprzeciwu społecznego.
historyk
Posty: 331
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 19 lis 2010, 20:35

Kultura materialna PRL

Post autor: historyk »

Gospodarka PRL nazywana jest „gospodarką niedoborów”, ponieważ większość najzwyklejszych rzeczy
była wtedy niedostępna. W tamtych czasach powszechny brak dóbr materialnych sprawiał, że
uzyskiwały one specjalną – znacznie wyższą niż obecnie - rangę i miały znaczący wpływ na codzienne
życie ludzi. Dla młodzieży, zwłaszcza uczniów szkół podstawowych i gimnazjów, okres PRL należy do
przeszłości i jest poza sferą ich bezpośredniego doświadczenia. Doskonałym medium, które może być
przydatne w przybliżeniu im tej epoki, są przedmioty i budynki. Po pierwsze, są one konkretne i
namacalne - młody człowiek może wziąć je do ręki albo dokładnie im się przyjrzeć z bliska. Po drugie,
wyśmienicie pomagają przywołać wspomnienia u ludzi starszych - i to nie tylko wspomnienia
dotyczące sfery polityki, ale przede wszystkim życia codziennego. Po trzecie wreszcie, wiążą się z
wieloma interesującymi zjawiskami społecznymi, które można dzięki nim lepiej poznać.
Wśród świadectw materialnych czasów PRL największą uwagę może przykuwać architektura.
Najbardziej kojarzoną z PRL budowlę - Pałac Kultury i Nauki - wzniesiono w takim miejscu i w taki
sposób, by był widoczny nawet z przedmieść Warszawy. W tym typie budownictwa funkcje
ideologiczne zdecydowanie dominowały nad funkcjami użytkowymi. Dawało się to szczególnie odczuć
w przypadku architektury mieszkalnej, np. na warszawskim MDM-ie, wzorcowej dzielnicy
mieszkaniowej, ze względu na projekt zdobień fasady część mieszkań ma okna od podłogi do
wysokości parapetu zwykłego okna. To, co wydaje się najciekawsze, to kwestie związane nie tyle z
ideologią czy architektoniką, ile właśnie z użytkowaniem owej architektury. Interesująca jest np.
powtarzalność, seryjność mieszkań w budynkach z tzw. wielkiej płyty, a zarazem ich nietrwałość i
wieczne usterki. Interesująca jest też estetyka peerelowskiej architektury i dodatków do niej –
elementów wykończeniowych, np. posadzki z lastryko na korytarzach, płytki PCV w mieszkaniach.
Kultura materialna czasów PRL, choć z dzisiejszej perspektywy szara i uboga, staje się modna, budzi
zainteresowanie, a często wręcz fascynację. Modne stają się meble z tej epoki, a także sprzęty AGD i
RTV, stylizowane na tamte czasy samochody. Największą jednak popularnością cieszą się rzeczy
bezpośrednio związane z ideologią komunistyczną i socrealizmem, wszelkie materialne przejawy
propagandy - plakaty, znaczki czy broszki do wpinania w klapę, znaczki pocztowe, popiersia Lenina i
innych ważnych postaci komunizmu. Obecnie przedmioty takie, peerelowskie (czy w ogóle
komunistyczne) „gadżety”, przeżywają drugą młodość.
Materialnym dziedzictwem PRL są także przedmioty „drugiej strony” – opozycji. Najliczniejszą grupę
stanowią tu druki – przede wszystkim prasa i wydawnictwa drugoobiegowe oraz ulotki. Do ich
powstania konieczny był najbardziej chyba charakterystyczny dla aktywności opozycji sprzęt –
powielacz. Wokół niego osnutych jest wiele opowieści i wspomnień o tej działalności.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Gospodarka, kultura i społeczeństwo”