Adam Czaplewski

[Artur Rogóż]

Adam Czaplewski (ur. 1 stycznia 1914 w Brześciu nad Bugiem, zm. 11 listopada 1982 w Warszawie) – polski i radziecki wojskowy, szef Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych MON, zastępca szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (1959–1968), komendant Akademii Sztabu Generalnego WP im. gen. Karola Świerczewskiego (1968–1973), generał dywizji Wojska Polskiego.
Życiorys

Urodzony w polskiej rodzinie robotniczej, w 1915 ewakuowany z rodziną do Rosji. W 1931 ochotniczo wstąpił do Bakińskiej Oficerskiej Szkoły Piechoty Armii Czerwonej i po ukończeniu w 1934 jej wydziału artyleryjskiego rozpoczął zawodową służbę wojskową do 1937.

W czerwcu 1941 roku, po ataku Niemiec na ZSRR w składzie 136 dywizji piechoty, jako szef sztabu dywizjonu, udaje się przez Kaukaz w kierunku północno-zachodnim i uczestniczy w walkach w Ługańsku nad Dońcem. W walkach o Kaukaz uczestniczy jako dowódca dywizjonu "katiusz". W 1942 roku zostaje przeniesiony do wydziału uzupełnień i szkolenia bojowego w dowództwie artylerii Frontu Północnokaukaskiego. We wrześniu 1943, jako Polak, został skierowany do tworzonego na terytorium ZSRR 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych. Najpierw jako zastępca dowódcy 3 pułku artylerii ciężkiej, a następnie jako szef sztabu artylerii 3 Dywizji Piechoty im. Romualda Traugutta. Bierze udział w walkach nad Turią, później nad Wisłą koło Puław i Dęblina. W dniach od 16 do 22 września 1944 uczestniczy w walkach 8 i 9 pułków piechoty na przyczółkach Czerniakowa i Powiśla. W ostatnich dniach grudnia 1944 roku, już w stopniu podpułkownika zostaje wyznaczony na stanowisko dowódcy 2 pułku artylerii lekkiej 2 Dywizji Piechoty. Na czele pułku bierze udział w walkach o Młociny, Bielany i Żoliborz.Następnie uczestniczy w walkach o Wał Pomorski oraz w forsowaniu Odry. Jego pułk dociera nad kanał Ruppiner w rejon Sachsenhaus i Kremmen, kończąc swój szlak bojowy na Łabą.

Po wojnie był m. in. szefem sztabu dywizji, zastępcą komendanta szkoły oficerskiej, dowódcą brygady, dowódcą korpusu, szefem Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych WP, zastępcą szefa Sztabu Generalnego WP ds. organizacyjno-mobilizacyjnych (w latach 1959–1967), zastępcą szefa SG WP ds. ogólnych (1967-1968) – w tym okresie był zastępcą gen. Wojciecha Jaruzelskiego, komendantem Akademii Sztabu Generalnego WP (1968–1973). Od lipca 1955 w stopniu generała brygady, od października 1963 – generała dywizji, od 1976 w stanie spoczynku. Kawaler 12 orderów. W 1975 wpisany do Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich.

W 1973 doznał ciężkiego wylewu, w wyniku którego był sparaliżowany.

Pochowany 17 listopada 1982 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. W pogrzebie uczestniczył m.in. zastępca członka Biura Politycznego KC PZPR, wiceminister Obrony Narodowej, szef Sztabu Generalnego WP gen. broni Florian Siwicki. Mowę pogrzebową wygłosił komendant Akademii Sztabu Generalnego WP gen. broni Józef Kamiński[1]
Odznaczenia i wyróżnienia

* Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
* Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
* Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
* Order Sztandaru Pracy I klasy
* Order Sztandaru Pracy II klasy
* Order Krzyża Grunwaldu III klasy
* Krzyż Walecznych
* Złoty Krzyż Zasługi
* Medal 10-lecia Polski Ludowej
* Medal za Warszawę 1939-1945
* Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
* Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
* Złoty Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny"
* Srebrny Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny"
* Brązowy Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny"
* Medal Za udział w walkach o Berlin
* Złoty Medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju"
* Srebrny Medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju"
* Brązowy Medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju"
* Odznaka Tysiąclecia Państwa Polskiego
* Wpis do "Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich"
* Order Lenina (ZSRR)
* Order Czerwonego Sztandaru – dwukrotnie (ZSRR)
* Order Wojny Ojczyźnianej I stopnia (ZSRR)
* Order Czerwonej Gwiazdy – dwukrotnie (ZSRR)
* Medal za Wyzwolenie Warszawy (ZSRR)
* Medal za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945 (ZSRR)
* Medal "20 lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945" (ZSRR)
* Odznaka "25 lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945" (ZSRR)
* Medal "Za umacnianie Przyjaźni Sił Zbrojnych" III stopnia (CSSR)
* I inne

Przypisy

1. ↑ Zob. "Żołnierz Wolności" z dnia 18 listopada 1982 roku, str. 2

Bibliografia

* Henryk P. Kosk – Generalicja polska, tom I, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 2001, ISBN 83-87103-81-0
* A. Mazur, Order Krzyża Grunwaldu 1943-1985, Wydawnictwo MON, Warszawa 1988;
* Ostatnia droga gen. dyw. w st. spocz. Adama Czaplewskiego (w Żołnierz Wolności), 18 listopada 1982, str. 2;
* M. Nowiński, Generał z Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich /w/ W szeregach dwóch armii, Wydawnictwo MON, Warszawa 1977;
* W. Skolimowski Kawaler 12 orderów /w/ Z honorowej księgi, tom I, Wydawnictwo MON, Warszawa 1979;
* Wojsko Ludowe, 1975, nr 12 (grudzień);
* Wojskowy Przegląd Historyczny, 1983, nr 1, str. 277.