Tadeusz Dziekan

[Artur Rogóż]

Tadeusz Dziekan (ur. 10 listopada 1925 w Książnie, zm. 4 listopada 1984 w Warszawie) – polski wojskowy, generał brygady Wojska Polskiego, działacz PZPR.
Życiorys

Urodził się 4.11.1925 roku w Książnie (powiat wrzesiński). Jego ojciec Stefan, uczestnik walk pod Miłosławiem w Powstaniu Wielkopolskim, z zawodu rolnik, zmarł w 1956 r. Matka - Weronika z domu Szymczak zmarła w 1982 r. Miał czworo rodzeństwa: trzech braci i siostrę. W latach 1931-1937 uczęszczał do Szkoły Podstawowej w Miłosławiu, po czym rozpoczął naukę w gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza we Wrześni. W maju 1940 r. cała rodzina zostaje wysiedlona. On sam został wywieziony na przymusowe roboty i zatrudniony jako robotnik rolny w przedsiębiorstwie H. Kienkera w Brockhagen (Westfalia). Po wkroczeniu wojsk alianckich do obozu wysiedleńców w Ausdorfie koło Detmold wraca pierwszym transportem do kraju.

4 maja 1946 zostaje powołany przez RKU Gniezno do służby w Wojsku Polskim. Okres rekrucki przechodzi w 10 Oddziale WOP, skąd zostaje skierowany do szkoły podoficerskiej 4 Oddziału WOP. W lipcu tego roku zgłasza się na ochotnika do Oficerskiej Szkoły Polit.-Wych. w Łodzi. W latach 1946-1947 podejmuje tam, przerwaną we wrześniu 1939 r. naukę w Gimnazjum Ogólnokształcącym. W październiku brał udział w walkach z oddziałami podziemia niepodległościowego w powiecie okulskim, a styczniu 1947 r. w powiecie wadowickim.

Po ukończeniu szkoły oficerskiej z ocenami bardzo dobrymi zostaje skierowany w maju 1947 r. na kurs lektorski przy Wyższej Szkole Oficerów Polit.-Wych. w Rembertowie, a w listopadzie przyjęty do PPR. W grudniu kończy kurs lektorski, również z ocenami bardzo dobrymi i otrzymuje awans na podporucznika.

Służbę oficerską rozpoczyna 7.1.1948 r. jako wykładowca Wydziału Polit.-Wych. Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej w Gdyni, gdzie awansuje na porucznika w lipcu tego roku. W latach 1948-1950 pełni społecznie funkcję sekretarza Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR w garnizonie Gdynia. 28 grudnia1951 r. otrzymuje awans na stopień kapitana.

W latach 1952-1954 kończy Wieczorowy Uniwersytet Marksizmu-Leninizmu (WUM-L) z oceną bardzo dobrą. Był wykładowcą w Państwowej Szkole Morskiej oraz Państwowej Szkole Rybołówstwa Morskiego w Gdyni. 28.4.1951 zawiera związek małżeński ze Stanisławą Haliną z domu Przylipiak, z zawodu dziennikarką, z którą ma dwoje dzieci.

We wrześniu 1951 roku zostaje wyznaczony na stanowisko starszego wykładowcy Katedry Wyszkolenia Politycznego i Wykształcenia Ogólnego OSMW. W okresach letnich kieruje praktyką morską podchorążych na ORP "Iskra" i ORP "Zetempowiec" oraz okrętach bojowych Marynarki Wojennej. W latach 1955-1959 pełni kolejno funkcje starszego wykładowcy i kierownika cyklu podstaw marksizmu-leninizmu Katedry Nauk Politycznych Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte, szefa Katedry Nauk Społecznych WSMW. 16.11.1955 awansowany zostaje na stopień kmdr. ppor. Podejmuje też dalszą naukę w Liceum Ogólnokształcącym dla Pracujących w Gdyni i 21.5.1957 r. uzyskuje świadectwo dojrzałości. Równocześnie rozpoczyna studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

W latach 1958-1960 był członkiem Komitetu Partyjnego Marynarki Wojennej oraz zespołu lektorskiego KW PZPR w Gdańsku. W 1959 r. pełni obowiązki zastępcy komendanta WSMW ds. politycznych. W tym też czasie awansowany zostaje do stopnia komandora porucznika.

W styczniu 1960 r. obejmuje stanowisko szefa Oddziału II Propagandy Zarządu Politycznego Pomorskiego Okręgu Wojskowego. 26.6.1962 r. kończy studia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu i otrzymuje tytuł magistra historii. W rok później awansuje na stopień pułkownika. W latach 1962-64 był członkiem Komitetu Partyjnego POW. 16.3.1964 r. obejmuje stanowisko zastępcy szefa Zarządu Politycznego POW. Bierze udział w pracach Towarzystwa Ziem Zachodnich.

31.7.1967 r. obejmuje stanowisko szefa Katedry Pracy Partyjno-Politycznej Wydziału Pedagogiczno-Politycznego Wojskowej Akademii Politycznej im. Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie. Następnie pełni kolejno funkcje: zastępcy komendanta WAP ds. politycznych, szefa Wydziału Politycznego WAP łącząc je z funkcją szefa Katedry Pracy Partyjno-Politycznej, zastępcy komendanta ds. politycznych i szefa Wydziału Politycznego WAP. W latach 1970-72 był członkiem Komitetu Dzielnicowego PZPR Warszawa-Ochota.

21.7.1972 r. zostaje zastępcą dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego ds. politycznych - szefem Zarządu Politycznego POW. W latach 1973-76 był także członkiem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Bydgoszczy. Minister obrony narodowej, generał broni Wojciech Jaruzelski, wystąpił z wnioskiem do Rady Państwa 20.9.1973 r. o mianowanie płk. Tadeusza Dziekana na stopień generała brygady. 29 września 1973 r. Rada Państwa mianowała płk. mgr T. Dziekana generałem brygady.

W 1974 r. uczęszcza na kurs operacyjno-strategiczny Akademii Sztabu Generalnego ZSRR. W styczniu 1976 r. zostaje powołany na stanowisko zastępcy Szefa Głównego Zarządu Politycznego WP do spraw Szkolnictwa Wojskowego. Pod jego kierownictwem wdrożono w Siłach Zbrojnych PRL nową organizację kształcenia kadr zawodowych i rezerw aparatu partyjno-politycznego oraz wypracowano nowy system szkolenia ideowo-politycznego dla studiów przemiennych.

Od 1977 r. był członkiem Prezydium Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, a w latach 1977-81 członkiem Egzekutywy Komitetu Partyjnego Instytucji Centralnych MON oraz delegatem na VIII Zjazd PZPR (1980).

Na V Plenum KC PZPR (1981) zostaje powołany na stanowisko kierownika Wydziału Kadr KC PZPR i urlopowany z zawodowej służby wojskowej na okres pełnienia tej funkcji. Przy Jego bezpośrednim udziale zostały wypracowane i przyjęte na XIII Plenum KC PZPR programowe dokumenty określające nowe założenia polityki kadrowej w partii.

Zmarł nagle 10.11.1984 roku w Warszawie.

W pogrzebie obok najbliższej rodziny wzięli udział: I sekretarz KC PZPR, prezes Rady Ministrów PRL, gen. armii Wojciech Jaruzelski, członkowie i zastępcy członków Biura Politycznego KC PZPR oraz Sekretariatu KC PZPR: Kazimierz Barcikowski, Józef Czyrek, Stanisław Kałkus, Hieronim Kubiak, Mirosław Milewski, Stanisław Opałko, Tadeusz Porębski, Stanisław Bejger, Jan Główczyk, Włodzimierz Mokrzyszczak, Marian Orzechowski, Waldemar Świrgoń, przewodniczący Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR Kazimierz Morawski. Obecni byli przedstawiciele Rady Państwa i Rady Ministrów oraz terenowych instancji partyjnych, członkowie kierownictwa Ministerstwa Obrony Narodowej, generalicja i admiralicja, przedstawiciele Instytucji Centralnych MON, okręgów wojskowych i rodzajów Sił Zbrojnych PRL, delegacje akademii i wyższych uczelni wojskowych z całego kraju, przedstawiciele zakładów pracy oraz liczne rzesze zgromadzonej ludności stolicy i przyjaciół. Kondukt żałobny poprzedzała asysta Kompanii Reprezentacyjnej WP oraz sztandary Wojska Polskiego, Komitetu Centralnego PZPR, Komitetu Warszawskiego PZPR, Komitetu Zakładowego PZPR Kombinatu Włókien Chemicznych "Chemitex-Wistom" w Tomaszowie Mazowieckim (gen. Dziekan należał do Podstawowej Organizacji Partyjnej w tym zakładzie). W imieniu kierownictwa PZPR żegnał generała brygady Tadeusza Stanisława Dziekana zastępca członka Biura Politycznego KC PZPR, sekretarz KC PZPR - Włodzimierz Mokrzyszczak, a w imieniu kierownictwa MON - I zastępca Szefa GZP WP, gen. dyw. dr Tadeusz Szaciło.

Gen. bryg. Tadeusz Dziekan odznaczony był m.in. Orderami Sztandaru Pracy I i II klasy, Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz wieloma innymi odznaczeniami polskimi i zagranicznymi.
[edytuj] Bibliografia

* H. P. Kosk, Generalicja Polska, tom I, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 1999
* P. Martell, G. P. Hayes, World military leaders, Bowker, New York 1974
* Wojskowy Przegląd Historyczny, 1985, nr 1-2, str. 532-534