Sylwester Kaliski

[Artur Rogóż]

Sylwester Kaliski (ur. 19 grudnia 1925 w Toruniu, zm. 16 września 1978 w Warszawie) – polski wojskowy i naukowiec, generał dywizji WP, profesor, doktor habilitowany, inżynier, komendant-rektor Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie (1967–1974), członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk (1969–1978), działacz partyjny i państwowy, członek Komitetu Centralnego PZPR (1975–1978), minister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki (1974–1978), poseł na Sejm PRL VI i VII kadencji.

Życiorys
Dzieciństwo i młodość

Urodził się 19 grudnia 1925 w Toruniu, syn Wincentego – podoficera artylerii Wojska Polskiego i Walerii. W czasie II wojny światowej przebywał w Niemczech, skąd zbiegł i powrócił do rodzinnego miasta. W Toruniu pracował w warsztacie tapicerskim i związał się z ruchem oporu. Następnie trafił do obozu koncentracyjnego w Potulicach. Po wyzwoleniu pracował w Milicji Obywatelskiej i jednocześnie kontynuował naukę.
Okres powojenny

W 1945 eksternistycznie zdał maturę i rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Lądowo-Wodnej Politechniki Gdańskiej, którą ukończył w 1949. Po powołaniu do wojska rozpoczął pracę w Głównym Kwatermistrzostwie Wojska Polskiego.

W 1951 został pracownikiem naukowym Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie, w latach 1967–1974 komendant-rektor WAT. W latach 1954–1978 pracownik Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN (IPPT PAN), od 1959 kierownik Pracowni Teorii Drgań Ośrodków Ciągłych w Zakładzie Badań Drgań.

W 1966 awansowany na stopień generała brygady, a w 1972 na stopień generała dywizji, doktorat w 1957 na WAT, habilitacja w IPPT PAN, nominacja na profesora nadzwyczajnego w 1958, a na profesora zwyczajnego w 1967. Od 1962 członek-korespondent, a od 1969 członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk.

Był specjalistą w zakresie fizyki. Twórca i dyrektor Instytutu Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy w Warszawie. Wybitny specjalista w dziedzinie teorii pól sprzężonych, badań termojądrowych; twórca polskiej elektronofononiki.

Podał teorię ciągłego wzmacniania ultradźwięków i hiperdźwięków w kryształach półprzewodnikowych. Był inicjatorem polskich badań nad mikrosyntezą termojądrową za pomocą lasera.

Od 1959 redaktor naczelny czasopisma "Proceedings of Wibration Problems", a następnie "Journal of Technical Physics".

Od 28 stycznia 1959 w PZPR, w latach 1975–1978 członek Komitetu Centralnego PZPR , poseł na Sejm PRL VI i VII kadencji z ramienia PZPR, przewodniczący Sejmowej Komisji Nauki i Postępu Technicznego, w latach 1974–1978 minister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki.

Doktor honoris causa Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego i Uniwersytetu Sofijskiego. Laureat wielu nagród m.in. Maksymiliana Tytusa Hubera oraz czterokrotnie nagrody państwowej I stopnia (1964, 1970, 1974, 1978) i dwukrotnie nagrody ministra obrony narodowej I stopnia.
Okoliczności śmierci

Zginął tragicznie w wypadku samochodowym (prowadził samochód, jego żona była ciężko ranna). Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Według niepotwierdzonych i nieobiektywnych informacji, otrzymanych od jednego z oficerów WP, gen. Sylwester Kaliski został zamordowany rzekomo przez KGB, ponieważ pracując nad całkowicie polską bombą wodorową nie zgodził się na podzielenie się wiedzą ze Związkiem Sowieckim. Temat ten był poruszony w programie TVN "Nie do wiary" oraz w programie Nautilus Roberta Bernatowicza.
Odznaczenia i wyróżnienia

* Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
* Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
* Order Budowniczych Polski Ludowej (pośmiertnie)
* Order Sztandaru Pracy I klasy
* Medal 30-lecia Polski Ludowej
* Złoty Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny"
* Srebrny Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny"
* Brązowy Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny"
* Złoty Medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju"
* Srebrny Medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju"
* Brązowy Medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju"
* Order Przyjaźni Narodów (ZSRR)
* Wpis do "Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich"
* i inne

Bibliografia

* M. Czajka, M. Kamler, W. Sienkiewicz – Leksykon Historii Polski, Wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1995, ISBN 83-214-1042-1
* W. Czyżewski – Barwy życia i walki, część II, Wyd. "Projekt", Warszawa 2000, ISBN 8381168246
* T. Mołdawa – Ludzie Władzy 1944–1991, Wydawnictwo Naukowe PWN 1991, s. 368, ISBN 83-01-10386-8
* (ang.) P. Martell, G. P. Hayes – World military leaders, R. R. Bowker LLC, New York 1974, ISBN 0-8352-0785-4
* (ang.) G. Stanford – Military Rule in Poland: The Rebuilding of Communist Power, 1981-1983, New York St. Martin's, 1986, ISBN 0-7099-3323-1
* Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN – Noty biograficzne
* Sylwetka patrona Zabrzańskiego Centrum Kształcenia Ogólnego i Zawodowego