Leszek Moczulski

Obszerny opis dziejów całości życia oraz dokonań wybitnej postaci.
Artur Rogóż
Administrator
Posty: 4635
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
Kontakt:

Leszek Moczulski

Post autor: Artur Rogóż »

Leszek Moczulski, właściwie Robert Leszek Moczulski (ur. 7 czerwca 1930 w Warszawie) – polski dziennikarz, polityk, historyk, geopolityk akademicki.

Działacz opozycji w okresie PRL, wielokrotnie aresztowany, łącznie przez około sześć lat więziony w tym okresie z przyczyn politycznych. Współzałożyciel Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, założyciel i wieloletni przywódca Konfederacji Polski Niepodległej. Kandydat w wyborach prezydenckich w 1990, poseł na Sejm I i II kadencji.

Używał pseudonimów Lem, Leszek Karpatowicz, Natalia Naruszewicz, Rt., Robert Trzywdar.

Życiorys
Okres Polski Ludowej

W 1946 uczestniczył w młodzieżowej podziemnej zbrojnej organizacji antykomunistycznej w Sopocie. W 1947 wstąpił do Związku Walki Młodych, przekształconego rok później w Związek Młodzieży Polskiej. Również w 1948 został członkiem Polskiej Partii Robotniczej i następnie współtworzonej przez nią Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Z PZPR został wykluczony w 1950[1].

W 1952 ukończył studia prawnicze, a w 1958 historyczne na Uniwersytecie Warszawskim.


Od początku lat 50. pracował jako dziennikarz, początkowo w "Życiu Warszawy" i "Dookoła Świata". Po raz pierwszy tymczasowo aresztowano go w 1957 pod zarzutem szkalowania władz PRL w prasie zagranicznej, został jednak uniewinniony od tego zarzutu[2]. Przez parę lat był objęty zakazem wykonywania pracy dziennikarza, publikował wówczas pod pseudonimami, w tym jako Leszek Karpatowicz współpracował z miesięcznikiem "Więź". Od 1961 do 1977 kierował działem historycznym tygodnika "Stolica"[3]. W 1972 opublikował – wycofywaną później z bibliotek przez władze – książkę Wojna Polska 1939, w której m.in. bronił postępowania rządzących Polską piłsudczyków w okresie kampanii wrześniowej oraz polityki zagranicznej prowadzonej przez Józefa Becka[3].

Leszek Moczulski podaje, że w latach 50. nawiązał kontakt z osobami z przedwojennego środowiska piłsudczyków, mających tworzyć konspiracyjny "nurt niepodległościowy" (m.in. z generałem Romanem Abrahamem). Według niego w połowie lat 60. został kierownikiem Akcji Historycznej "nn"[4]. W 1973 wziął udział w pracach nad powołaniem Konwentu (weszli do niego też Romuald Szeremietiew, Andrzej Szomański, Ryszard Zieliński i Restytut Staniewicz)[5]. Konwent zadeklarował się jako komórka "nn" prowadząca do powołania jawnego ruchu politycznego, jego założenia Leszek Moczulski przedstawił 11 listopada tego samego roku w Poznaniu na zebraniu uczestników w prywatnym mieszkaniu[6]. W 1976 opracował dokumenty programowe (Program 44 i Memoriał) w ramach działań prowadzących do utworzenia jawnej organizacji. Uczestniczył też w pracach nad powołaniem tajnego Nurtu Niepodległościowego (NN), wszedł w skład jego kierownictwa (Rombu). Brał udział w poświęconych współpracy rozmowach z przedstawicielami Komitetu Obrony Robotników[7].
"Droga" (pismo ROPCiO, potem KPN) nr 22 z 1986, zawierające materiały z II procesu przywódców KPN

Prace te w marcu 1977 zakończyły się założeniem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, którego Leszek Moczulski został rzecznikiem (obok Andrzeja Czumy). W kwietniu tego samego roku wszedł w skład redakcji nowo powstałego periodyku ROPCiO, pisma "Opinia". Wkrótce zaczął narastać konflikt między nim i Andrzejem Czumą, co doprowadziło w 1978 do rozwiązania NN w czerwcu i usunięcia Leszka Moczulskiego z redakcji "Opinii"[8]. W tym samym miesiącu grupa skupiona wokół niego zaczęła wydawać drugoobiegowe czasopismo "Droga"[9], a w 1979 kolejny periodyk pod nazwą "Gazeta Polska".

W 1978 stronnicy Leszka Moczulskiego utworzyli w ramach ROPCiO Zespoły Inicjatywy Obywatelskiej (ZINO). W grudniu tego samego roku doszło do ostatecznego rozłamu w Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, kiedy to odbyły się odrębne spotkania ogólnopolskie zwolenników obu rzeczników tej organizacji[10]. W siódmym numerze "Drogi" z czerwca 1979 Leszek Moczulski opublikował tekst Rewolucja bez rewolucji, stanowiący manifest programowy kształtującej się wówczas nowej organizacji[11]. Nazywał w nim PRL "formą władztwa radzieckiego nad Polską", postulując stopniową budowę "Trzeciej Rzeczypospolitej" na drodze pokojowej[12].
Leszek Moczulski w Białym Domu w czasie spotkania z wiceprezydentem USA George'em Bushem (27 kwietnia 1987). Pierwszy z lewej: Marek Ruszczyński

We wrześniu tego samego roku założył Konfederację Polski Niepodległej, którą kierował w okresie PRL i następnie w III RP przez ponad 20 lat. W lutym 1980 był jedną z ośmiu osób, które KPN bez powodzenia usiłowała zarejestrować jako kandydatów w wyborach do Sejmu PRL[8]. W sierpniu tego samego roku przebywał w Gdańsku, opracował broszurę Walka strajkowa w Polsce – rok 1980, stanowiącą szeroką instrukcją dla strajkujących robotników. 20 sierpnia 1980 został tymczasowo aresztowany, zwolniono go 1 września 1980 po podpisaniu porozumień sierpniowych (przewidujących uwolnienie wszystkich więźniów politycznych)[13]. Już 23 września 1980 został ponownie aresztowany; od tego czasu przebywał w więzieniu (z kilkoma przerwami) do czasu ogłoszenia amnestii w lipcu 1986. Pretekstem do jego zatrzymania stał się wywiad udzielony zachodnioniemieckiemu dziennikowi "Der Spiegel". Wkrótce po aresztowaniu we wrześniu 1980 oświadczenia domagające się uwolnienia Leszka Moczulskiego wydały KPN, KSS KOR, RMP, ROPCiO, a Ruch Wolnych Demokratów wystosował w tej sprawie list do MSW[14]. Leszek Moczulski został zwolniony 6 czerwca 1981 (na okres do 9 lipca 1981) po akcjach protestacyjnych zorganizowanych przez Komitety Obrony Więzionych za Przekonania oraz działaniach prymasa Stefana Wyszyńskiego[15]. We wrześniu tego samego roku opracował Plan stabilizacji gospodarki. Ponownego aresztowania przywódcy KPN miał domagać się osobiście Leonid Breżniew w czasie rozmów ze Stanisławem Kanią w połowie czerwca i na początku lipca 1981[16][17]. 15 czerwca 1981 rozpoczął się tzw. pierwszy proces KPN, początkowo przed Sądem Wojewódzkim w Warszawie, a po wprowadzeniu stanu wojennego przed Sądem Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Wyrokiem z 8 października 1982 Leszek Moczulski został skazany na karę 7 lat pozbawienia wolności za to, że "działając w celu obalenia przemocą ustroju PRL, osłabienia kraju przez zerwanie jedności sojuszniczej z ZSRR, podjął czynności przygotowawcze do osiągnięcia tego celu przez utworzenie nielegalnego związku pod nazwa Konfederacja Polski Niepodległej (...)"[18]. Karę tę odbywał w zakładzie karnym w Barczewie do sierpnia 1984, kiedy to został zwolniony na mocy amnestii. Po zwolnieniu przystąpił do reaktywacji struktur ogólnopolskich KPN. Na drugim kongresie (22 grudnia 1984 w Warszawie) został ponownie wybrany na przewodniczącego rady politycznej. Już 9 marca 1985 ponownie go aresztowano, a 22 kwietnia 1986 skazano na karę 4 lat pozbawienia wolności w tzw. drugim procesie kierownictwa KPN. Zwolniono go na mocy kolejnej amnestii we wrześniu 1986.
Plakat wyborczy Leszka Moczulskiego z wyborów kontraktowych w 1989 drukowany techniką powielaczową – KPN

Po interwencji brytyjskich parlamentarzystów w Warszawie Leszek Moczulski dostał paszport celem leczenia za granicą). W pierwszej połowie 1987 przebywał w Wielkiej Brytanii, Francji, USA i Kanadzie. Spotkał się m.in. z wiceprezydentem USA George'em Bushem, innymi politykami, środowiskami polonijnymi. Wygłosił wykłady na kilku uczelniach, a "The Washington Post" wydrukował jego artykuł[19].

Nie wziął udziału w rozmowach Okrągłego Stołu, pozostał krytyczny do poczynionych tam ustaleń. Wziął jednak udział w tzw. wyborach kontraktowych, bezskutecznie kandydując jako reprezentant KPN w jednym z krakowskich okręgów, w którym z ramienia Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie startował Jan Rokita.
III Rzeczpospolita

W 1990 wystartował w wyborach prezydenckich. Zajął ostatnie, 6. miejsce, zdobywając 411 516 głosów, czyli 2,50%[20]. W latach 1991–1997 sprawował mandat posła na Sejm I i II kadencji, wybieranego w Krakowie z ramienia Konfederacji Polski Niepodległej. Występując w Sejmie, rozwinął skrót PZPR jako Płatni Zdrajcy, Pachołki Rosji[21].

W 1994 wraz z frakcją parlamentarną KPN organizował pomoc dla Czeczenii, był współzałożycielem Czeczeńskiego Ośrodka Informacyjnego. Po licznych rozłamach w partii i nieudanym akcesie do AWS wycofał się z aktywnej polityki. Bez powodzenia parokrotnie kandydował w kolejnych wyborach (w tym w 2004 do PE z listy Narodowego Komitetu Wyborczego Wyborców).


W 1992 został umieszczony na tzw. liście Macierewicza. Po uchwaleniu ustawy lustracyjnej w 1999 jako pierwszy w Polsce złożył wniosek do sądu o tzw. autolustrację[22]. W 2001 sąd I instancji uznał, że jego oświadczenie lustracyjne zaprzeczające współpracy z SB jest prawdziwe, jednak sąd II instancji uchylił ten wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. W 2005 sąd lustracyjny I instancji stwierdził, że Leszek Moczulski w latach 1969–1977 jednak był tajnym współpracownikiem SB i otrzymywał za to wynagrodzenie. Wyrok ten uprawomocnił 12 września 2006 sąd II instancji, odrzucając tezę lidera KPN o fałszowaniu dokumentów[23]. Kasacja Leszka Moczulskiego została ostatecznie oddalona przez Sąd Najwyższy 17 kwietnia 2008[24]. W ustnych motywach tego orzeczenia stwierdzono, że "przekazywane informacje nie muszą być dla SB szczególnie istotne". Nadto wskazano, iż "(...) nie można mówić, by był on jednocześnie agentem i działaczem opozycji"[25].

W 2005 obronił na Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku pracę doktorską pt. Geopolityka. Dzieje myśli i stan obecny dyscypliny[26], której promotorem był profesor Bronisław Geremek[27], uzyskując stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce. Praca doktorska została oparta o publikację Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, stanowiącą podstawową współczesną polską syntezę geopolityki. Habilitował się w 2009, w tym samym roku został honorowym prezesem Polskiego Towarzystwa Geopolitycznego[28].
Wybrane publikacje

* Szpony czarnego orła, Wydawnictwo MON, Warszawa 1969
* Dylematy. Wstęp do historii Europy Zachodniej 1945–1970, Wydawnictwo MON, Warszawa 1971
* Wojna Polska 1939, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1972, Bellona, Warszawa 2009
* Rewolucja bez rewolucji, "Droga" (pierwodruk) 1979
* Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Warszawa 1999
* Narodziny Międzymorza, Bellona, Warszawa 2008
* Przerwane powstanie polskie 1914, Bellona, Warszawa 2010

Przypisy

1. ↑ Krzysztof Persak, Sprawa Henryka Hollanda, IPN, Warszawa 2006, ISBN 83-60464-06-5
2. ↑ Antoni Dudek, Słownik Opozycji PRL. Moczulski Leszek, Fundacja Ośrodka KARTA
3. ↑ 3,0 3,1 Leszek Moczulski. Życiorys. ksiazki.wp.pl.
4. ↑ Antoni Dudek, Maciej Gawlikowski, Bez wahania, Kraków 1993, ss. 46, 84
5. ↑ Grzegorz Waligóra, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977–1981, s. 242
6. ↑ Antoni Dudek, Maciej Gawlikowski, Bez wahania, Kraków 1993, ss. 100–101
7. ↑ Grzegorz Waligóra, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977–1981, s. 32–63
8. ↑ 8,0 8,1 Grzegorz Waligóra, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977–1981, s. 75, 127–128
9. ↑ Jacek Bartyzel: Droga. interia.pl.
10. ↑ Grzegorz Waligóra, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977–1981, s. 192
11. ↑ Grzegorz Waligóra, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977–1981, s. 219
12. ↑ Rewolucja bez rewolucji. polonus.mojeforum.net.
13. ↑ Antoni Dudek, Maciej Gawlikowski, Bez wahania, Kraków 1993, ss. 137–139
14. ↑ Grzegorz Waligóra, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977–1981, ss. 274, 277–278, 283–287
15. ↑ Ryszard Mozgol, Głodem weźmiemy komunę! Strajki głodowe na Śląsku i w Zagłębiu w 1981 roku w obronie więźniów politycznych PRL, "Biuletyn IPN" 5–6/2007, s. 74
16. ↑ Witalij Pawłow, Byłem rezydentem KGB, Warszawa 1994, s. 344
17. ↑ Zbigniew Włodek (opr.), Tajne dokumenty Biura Politycznego. PZPR a "Solidarność" 1980–1981, Londyn 1992, ss. 423–424
18. ↑ Grzegorz Waligóra, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977–1981, s. 287
19. ↑ Leszek Moczulski w USA 1987 r.. Encyklopedia Emigracji.
20. ↑ Dz. U. z 1990 r. Nr 83, poz. 483
21. ↑ Sprawozdanie stenograficzne z posiedzenia Sejmu I kadencji (7. posiedzenie, 1. dzień, 1 lutego 1992)
22. ↑ ''Leszek Moczulski jednak agentem. tvn24.pl, 17 kwietnia 2008.
23. ↑ Dyskusja z Leszkiem Moczulskim nt. jego lustracji. polonus.mojeforum.net.
24. ↑ Sąd Najwyższy: Moczulski był agentem SB. gazeta.pl, 17 kwietnia 2008.
25. ↑ Sąd Najwyższy: Leszek Moczulski był agentem SB. wp.pl, 17 kwietnia 2008.
26. ↑ Leszek Moczulski w bazie ludzi nauki portalu nauka-polska.pl (OPI)
27. ↑ Informacje na stronie Akademii Humanistycznej
28. ↑ Relacja z II Zjazdu Geopolityków Polskich. geopolityka.org.pl, 27 października 2009.

Źródła

* Strona sejmowa posła II kadencji
* Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności
* Wykaz spraw dot. Leszka Moczulskiego jako represjonowanego w Elektronicznym inwentarzu archiwalnym akt dotyczących represji za głoszenie prawdy o zbrodni w Katyniu
* Grzegorz Waligóra, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977–1981, Wyd. Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2006, ISBN 83-60464-10-3
ODPOWIEDZ

Wróć do „Biografie”