Witam;
początkowo tzw. prawo polskie było podstawą na jakiej działaly miasta, i funkcjonowali w nich mieszkańcy. Z czasem w większych ośrodkach miejskich zastąpiło je prawo niemieckie [magdeburskie czy lubeckie], zaś same przepisy prawa polskiego, wespól z zaadaptowanymi wyimkami z prawa niemieckiego [dot. gł. gospodarczej części życia] stanowiło podstawę prawną łatwą , wygodną by szlachta polska czy magnateria mogla zakładać wsie czy miasteczka.
Jak spełniało swoją rolę na ziemiach polskich w średniowieczu, co sprawiło że prawa ogólnego stalo się prawem "prostszym", "latwiejszym" ale wykorzystywanym niemal tylko i wylącznie przez szlachtę, a nie przez państwo w całości swych stosunków? Jakie były jego zasady?
pozdr
Prawo polskie na przestrzeni wieków - do XVIII w.
-
Marshal
- Posty: 268
- https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
- Rejestracja: 11 gru 2010, 04:54
Re: Prawo polskie na przestrzeni wieków - do XVIII w.
Nie do końca rozumiem co masz na myśli, żę państwo nie wykorzystywało owego prawa?
Czyli twoim zdaniem czym się posługiwało, czy też posiłkowało?
Co rozumiesz przez prawo "prostsze" ... "łatwiejsze"
Czyli twoim zdaniem czym się posługiwało, czy też posiłkowało?
Co rozumiesz przez prawo "prostsze" ... "łatwiejsze"
Re: Prawo polskie na przestrzeni wieków - do XVIII w.
Prawo polskie, przynajmniej tak funkcjonuje dość często w literaturze przedmiotu - było prostsze od prawa niemieckiego [dokładniej istniały dwie wersje - prawo magdeburskie i prawo lubeckie]. Nie przewidywało ono aż takiej dużej samodzielności sołtysów czy wójtów, nie przewidywało aż tak iej samorządności, ba niemal niezależności miasta w wielu decyzjach jakie był podejmowane na terenie ośrodka miejskiego.
Swymi rozwiązaniami pozostało w tyle za prawem niemieckim - regulującym w znacznej mierze także stosunki gospodarcze. Wystarczy spojrzeć na to co się działo z dużymi i mniejszymi miastami "lokowanymi" a nie "budowanymi na tzw, surowym korzeniu" na prawie niemieckim. Rozwijały się lepiej szybciej, pomyślniej, gdyż zostały zmienione zasady życia miejskiego.
Prawo polskie w sensie funkcjonowania było proste, tym bardziej, że w wielu wypadkach odwoływało się do zwyczaju obowiązującego na danym terenie, nie odnosząc tego do konkretnej i obiektywnej w pewnym sensie normy prawnej, dając jednakże pewną podstawę dla rozwoju niedużego ośrodka małomiasteczkowego.
Swymi rozwiązaniami pozostało w tyle za prawem niemieckim - regulującym w znacznej mierze także stosunki gospodarcze. Wystarczy spojrzeć na to co się działo z dużymi i mniejszymi miastami "lokowanymi" a nie "budowanymi na tzw, surowym korzeniu" na prawie niemieckim. Rozwijały się lepiej szybciej, pomyślniej, gdyż zostały zmienione zasady życia miejskiego.
Prawo polskie w sensie funkcjonowania było proste, tym bardziej, że w wielu wypadkach odwoływało się do zwyczaju obowiązującego na danym terenie, nie odnosząc tego do konkretnej i obiektywnej w pewnym sensie normy prawnej, dając jednakże pewną podstawę dla rozwoju niedużego ośrodka małomiasteczkowego.
Re: Prawo polskie na przestrzeni wieków - do XVIII w.
Wciąż nie rozumiem (taki nierozumek ze mnie 
) co masz na mysli pisząc, że szlachta stosowała prawo polskie, a państwo - nie.?
Jakieś przykłady tej rozbieżnej tendencji ... by było pole merytoryczne dyskusji?
Mhmmm ... aż do XVIII wieku ... bardzo szeroki zakres.
Rozumiem; pomimo dość ogólnego tytułu postu, że zasadniczo ograniczamy się do praw tyczących lokacji miast?
) co masz na mysli pisząc, że szlachta stosowała prawo polskie, a państwo - nie.?Jakieś przykłady tej rozbieżnej tendencji ... by było pole merytoryczne dyskusji?
Mhmmm ... aż do XVIII wieku ... bardzo szeroki zakres.
Rozumiem; pomimo dość ogólnego tytułu postu, że zasadniczo ograniczamy się do praw tyczących lokacji miast?
Re: Prawo polskie na przestrzeni wieków - do XVIII w.
jaki tam nierozumek - ponoć nie ma głupich pytań są tylko głupie odpowiedzi...
Prawo polskie - jak pisałem było wcześniejsze od prawa niemieckiego, i w zasadzie po XV wieku miasta zakładane w dobrach królewskich, [wsie zresztą też] mialy za podstawę swej egzystencji prawo niemieckie [n.p. z możliwościami wolnizn, z dużą silną i niezależną władzą wójta czy sołtysa, możliwościami odwołania się do konkretnego kodeksu zasad - spianych i obowiązujących wszedzie i jednakich et c.
Prawo polskie jako prostsze, często odwołujące się do bardzo miejscowych zwyczajów - z prawa nazwijmy to "krajowego" stało się takim samym prawem jak prawo n.p. wołoskie - wykorzystywane zwykle przez szlachtę dla zakladania miast czy wsi mających stać się jakimś tam centrum administracyjnym czy gospodarczym w dobrach.
To jak istaniały różne systemy prawne na terenie jednego organizmu n.p. miejskiego pokazują tzw. jurydyki - czyli tereny miasta, należące do szlachty, wylączone spod prawa miejskiego. W Krakowie takich jurydyk było całe multum [n.p. rejon dzisiejszego Placu na Groblach].
Samo prawo polskie - "staczało się" powoli w dół - z prawa, nazwijmy je królewskiego, stało się prawem szlacheckim [i to coraz uboższej szlachty] w końcu w teorii Konstytucja 3 Maja [na wielu terenach znacznie wcześniej - zabory] zniesiono stare prawodawstwo, zastępując je nowym jednolitym.
Mnie po prostu zastanawia czemu nie wszędzie stosowano prawo niemieckie, jak i gdzie wypierało ono "wcześniejsze" przepisy zwane prawem polskim, dlaczego mmo wszystko je stosowano. I to nie tylko jako podstawę dla prób zakładania miast czy wsi, ale także jako podstawę do organizacji życia społecznego czy gospodarczego ośrodków miejskich czy wiejskich.
Prawo polskie - jak pisałem było wcześniejsze od prawa niemieckiego, i w zasadzie po XV wieku miasta zakładane w dobrach królewskich, [wsie zresztą też] mialy za podstawę swej egzystencji prawo niemieckie [n.p. z możliwościami wolnizn, z dużą silną i niezależną władzą wójta czy sołtysa, możliwościami odwołania się do konkretnego kodeksu zasad - spianych i obowiązujących wszedzie i jednakich et c.
Prawo polskie jako prostsze, często odwołujące się do bardzo miejscowych zwyczajów - z prawa nazwijmy to "krajowego" stało się takim samym prawem jak prawo n.p. wołoskie - wykorzystywane zwykle przez szlachtę dla zakladania miast czy wsi mających stać się jakimś tam centrum administracyjnym czy gospodarczym w dobrach.
To jak istaniały różne systemy prawne na terenie jednego organizmu n.p. miejskiego pokazują tzw. jurydyki - czyli tereny miasta, należące do szlachty, wylączone spod prawa miejskiego. W Krakowie takich jurydyk było całe multum [n.p. rejon dzisiejszego Placu na Groblach].
Samo prawo polskie - "staczało się" powoli w dół - z prawa, nazwijmy je królewskiego, stało się prawem szlacheckim [i to coraz uboższej szlachty] w końcu w teorii Konstytucja 3 Maja [na wielu terenach znacznie wcześniej - zabory] zniesiono stare prawodawstwo, zastępując je nowym jednolitym.
Mnie po prostu zastanawia czemu nie wszędzie stosowano prawo niemieckie, jak i gdzie wypierało ono "wcześniejsze" przepisy zwane prawem polskim, dlaczego mmo wszystko je stosowano. I to nie tylko jako podstawę dla prób zakładania miast czy wsi, ale także jako podstawę do organizacji życia społecznego czy gospodarczego ośrodków miejskich czy wiejskich.
Re: Prawo polskie na przestrzeni wieków - do XVIII w.
Prawo niemieckie czy polskie, jako podstawa założenia wsi często było odzwierciedlane w nazwie. Pod Pszczyną są dwie wsie: Wisła Wielka i Wisła Mała. Jeszcze przed I wojną nazywały się Wisła Polska i Wisła Niemiecka, ale potem komuś przeszkadzały te narodowe przymiotniki i nazwy "wyprostowano" na neutralne narodowo. Podobne nazwy wsi z dodatkiem polska, niemiecka pojawiają się na Śląsku cieszyńskim. np Lutynia.