Alicja Młyńska
Gdańskie lotnisko we Wrzeszczu funkcjonowało w latach 1910–1974. Powstało na terenach wcześniej pełniących rolę pruskiego poligonu, by po sześciu dekadach zniknąć pod naporem rozrastającego się miasta i utrudnień wynikających ze złej lokalizacji i trudnych warunków pogodowych. Dopiero rezygnacja z jego użytkowania otworzyła drogę do budowy portu lotniczego w Gdańsku Rębiechowie.
Słowem wstępu. Lotnictwo w Polsce
Przypisy
1 J. R. Konieczny, Kronika lotnictwa polskiego, t. 1: 1241-1945, Warszawa 1984, s. 7.
2 Ibidem, s. 37; M. Mikulski, A. Glass, Polski Transport Lotniczy 1918-1978, Warszawa 1980, s. 37.
3 J. Żarnowski, Polska 1918-1939. Praca, technika, społeczeństwo, Warszawa 1999, s. 203; J. R. Konieczny, op. cit., s. 39, 41; T. Kozakowski, 80 lat PLL LOT, „Lotnictwo”, 2009, nr 2., s. 42-45.
4 J. Żarnowski, op. cit., s. 201-202, 205.
5 M. Mikulski, A. Glass, op. cit., s. 142-144.
6 Ibidem, s. 111.
7 M. Mikulski, Pół wieku transportu lotniczego w Polsce, Kraków 1969, s. 62, 64.
8 M. Gliński, J. Kukliński, Kronika Gdańska 997-2000, t. II: 1945-2000, Gdańsk 2006, s. 20.
9 M. Mikulski, op. cit., s. 66.
10 M. Mikulski, A. Glass, op. cit., s. 207-208; Lotnisko Gdańsk-Wrzeszcz [w:] Projekt Dolny Wrzeszcz. Niezależna inicjatywa historyczna (dostęp 26 grudnia 2009).
11 Zob. zdjęcia w albumach z serii Fot. Kosycarz dotyczące wizyt znanych osób w Gdańsku.
12 E. Kołodziński, Nowe lotnisko komunikacyjne Gdańsk-Rębiechowo, „Technika Lotnicza i Astronautyczna”, nr 6, 1974, s. 5.
13 Archiwum Państwowe w Gdańsku (dalej: APG), Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku (dalej: PWRN), 238, Protokół z posiedzenia Komisji Dróg i Komunikacji, 24.04.1966, k. 4.
14 APG, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Gdańsku (dalej: KW PZPR), 711, Pismo dotyczące urządzeń radarowych dla lotniska w Gdańsku Wrzeszczu, 13.08.1966, k. 64.
15 M. Michalczonek, Gdańsk: powietrzne okno na świat, „Tygodnik Morski”, nr 16, 1974, s. 5.
16 Według informacji Archidiecezji Gdańskiej w latach 50. w budynku obecnego kościoła p.w. św. Stanisława (Al. Legionów 13) mieściła się baza samochodowa Gdańskiego Przedsiębiorstwa Transportu Budownictwa. Dopiero w 1971 r. udało się wywalczyć u władz oddanie kościoła i przywróceniu mu działalności sakralnej.
17 Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku (dalej: AIPN Gd), 299/141, Notatka służbowa, 10.09.1965, k. 248.
18 APG, KW PZPR, 696, Studium lokalizacji lotniska cywilnego w Zespole portowo-miejskim Gdańsk-Gdynia, listopad 1965 r., k. 134.
19 Ibidem, k. 139.
20 Należy stwierdzić, że rozbudowa lotniska i uzyskanie klasy A wg norm ICAO jest niemożliwe wobec niezabezpieczenia minimalnej potrzebnej wysokości na torze wodnym. APG, KW PZPR, 696, Studium lokalizacji…, k. 140.
21 Ibidem, k. 145. Zob. także: M. Mikulski, op. cit. (Przyczyny likwidacji lotniska Gdańsk-Wrzeszcz).
22 Według relacji Grzegorza Trzoski (styczeń 2009), który jest pracownikiem lotniska w Rębiechowie od czasu jego budowy, istniały jeszcze ponadto dwie inne możliwości ulokowania nowego portu lotniczego dla Trójmiasta, w mianowicie pod Kościerzyną, jednak ta propozycja została odrzucona ze względu na odległość od ośrodka miejskiego, oraz na Żuławach – w tym przypadku elementem wykluczającym była niesprzyjająca pogoda.
23 M. Mikulski, op. cit., s. 71.
24 APG, KW PZPR, 696, Protokół z posiedzenia Sekretariatu komitetu Wojewódzkiego PZPR, 25.01.1966, k. 129-131.
25 Ibidem, k. 129.
26 Ibidem, k. 130.
27 Ibidem, k. 130.
28 Decyzję o lokalizacji lotniska w Rębiechowie podjęto już w 1966 r. ale tylko na szczeblu lokalnym (Jan Ptasiński: uznać Rębiechowo za najbardziej prawidłową lokalizację nowego lotniska i po opracowaniu dokumentacji przystąpić do rozpoczęcia budowy). APG, KW PZPR, 969, Protokół z posiedzenia…, k. 131. Decyzja na szczeblu państwowym podjęta została dopiero w 1971 r. M. Mikulski, op. cit., s. 71; J. Trzoska, Funkcjonowanie portów lotniczych w Polsce. Zagadnienia prawne i praktyczne, Gdańsk 2006 (praca magisterska, Politechnika Gdańska), s. 64.
29 APG, KW PZPR, 711, List do Józefa Cyrankiewicza o włączenie do planu inwestycyjnego budowy lotniska w Rębiechowie, 07.02.1966, k. 9.
30 APG, KW PZPR, 696, Studium lokalizacji…, k. 134. Niestety nie dotarłam do odpowiedzi premiera Cyrankiewicza na wystosowaną do niego prośbę, jednak musiała być ona negatywna, skoro dopiero w sierpniu 1971 r. zapadła decyzja o budowie portu lotniczego w Rębiechowie. Zob. przypis 52.
31 APG, Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku, 690, Planowanie przestrzenne. Założenia rozwojowe Zespołu GD na lata 1971-1975, k. 46.
32 APG, PWRN, 1295, „Sztandar Młodych”, 03.05.1974.
33 APG, PWRN, 1294, „Trybuna Samorządu Ludowego”, 15.05.1974.
34 APG, PWRN, 1295, „Express Wieczorny”, 07.05.1974.
Zredagował: Kamil Janicki
