Sebastian Adamkiewicz
Elekcja viritim to kluczowy element systemu politycznego dawnej Rzeczpospolitej. Skąd wziął się ten sposób wyboru i czy dotychczasowe badania wystarczająco odpowiadają na to pytanie?
Elekcja viritim – formuła elekcji króla, w której głos oddać mógł każdy szlachcic przybyły na pole elekcyjne.
Bibliografia:
Źródła:
B. Racz. Rps 196, Kronika za Zygmunta Augusta w Knyszynie zmarłego roku 1572.
S. Orzelski, Bezkrólewia ksiąg ośmioro, księga I, wyd. K. Kuntze, Kraków 1917.
R. Heidenstein, Dzieje Polski od śmierci Zygmunta Augusta do roku 1594, t.I, Petersburg 1857.
J. Choisnin, Pamiętniki o elekcji Henryka Walezjusza na króla polskiego, przeł. Turski, Wilno 1818.
Lauda Wiszyńskie (1572 -1648) [w:] Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczpospolitej, z archiwum tzw. Bernardyńskiego we Lwowie, wyd. A. Prochaska, t. XX, Lwów 1909.
W. Broel Plater, Zbiór pamiętników do dziejów polskich, t. I-III, Warszawa 1858.
Opracowania:
Dubas-Urwanowicz Ewa, Koronne zjazdy szlacheckie w dwóch pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta, Białystok 1998.
Gruszecki Stefan, Walka o władzę w Rzeczpospolitej po wygaśnięciu dynastii Jagiellonów (1572–1573), Warszawa 1969.
Płaza Stanisław, Wielkie bezkrólewia, Kraków 1988.
Płaza Stanisław, Próby reform ustrojowych w czasie pierwszego bezkrólewia (1572-1574), Kraków 1969
Uruszczak Wacław, Ustawy Zygmunta I z lat 1530 i 1538 w sprawie elekcji królewskiej [w:] Prawo wczoraj i dziś. Studia dedykowane prof. Katarzynie Sójce-Zielińskiej, red. G. Bałtruszajtis, Warszawa 2000.
Sucheni-Grabowska Anna, Sejm w latach 1540-1586 [w:] Historia sejmu, t.I, red. J. Michalski, Warszawa 1984.
Silnicki Tomasz, Prawo elekcji królów w dobie jagiellońskiej, Lwów 1913.
Grzybowski Stanisław, Jan Zamoyski, Warszawa 1994.
Grzybowski Stanisław, Mikołaj Sienicki – Demostenes sejmów polskich, „Odrodzenie i Reformacja”. T.2, 1957.
Prochaska Antoni, Sejmiki Wiszyńskie w czasach trzech elekcji pojagiellońskich, „Kwartalnik Historyczny”, t. XVII, z.3 (1903)
Kaniewska Irena, Małopolska reprezentacja sejmowa za czasów Zygmunta Augusta 1548-1572, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” T.7, 1969.
Dziędzielewski Jan, Sejmy elekcyjne, elektorzy, elekcje 1573-1674, Pułtusk 2003.
Sobieski Wacław, Trybun Ludu szlacheckiego, Warszawa 1978.
Sobieski Wacław, Elekcje viritim, „Przewodnik Nauki i Literatury” R.33, 1905.
Lulewicz Henryk, Gniewów o unię ciąg dalszy. Stosunki polsko-litewskie w latach 1569-1588, Warszawa 2002.
Tazbir Janusz, Geneza i skutki wolnych elekcji [w:] Elekcje królów polskich, Warszawa 1997.
