30 lat temu USA wprowadziły sankcje gospodarcze wobec PRL

[Artur Rogóż]

23 grudnia 1981 r. - w odpowiedzi na ogłoszenie stanu wojennego - Amerykanie wprowadzili sankcje gospodarcze wobec PRL. Obejmowały one zablokowanie eksportu nowoczesnych technologii i dostępu do kredytów oraz cofnięcie klauzuli najwyższego uprzywilejowania w handlu z USA.

Na informację o ogłoszeniu w Polsce stanu wojennego negatywnie zareagowały praktycznie wszystkie kraje zachodnie. Najbardziej dolegliwa dla władz komunistycznych okazała się jednak postawa Stanów Zjednoczonych. Po bezskutecznych apelach ówczesnego prezydenta USA Ronalda Reagana do rządu PRL o zniesienie stanu wojennego, Amerykanie 23 grudnia 1981 roku ogłosili nałożenie sankcji na PRL.

USA zamroziły oficjalne kontakty z PRL, zawiesiły rządowe gwarancje na kredyty, wprowadziły zakaz połowu na amerykańskich wodach i wstrzymały dostawy dla rolnictwa. Polskie samoloty otrzymały zakaz wstępu w amerykańską przestrzeń, częściowo zawieszono współpracę naukową, zablokowano również dostęp do Polski nowych technologii.
USA zamroziły oficjalne kontakty z PRL, zawiesiły rządowe gwarancje na kredyty, wprowadziły zakaz połowu na amerykańskich wodach i wstrzymały dostawy dla rolnictwa. Polskie samoloty otrzymały zakaz wstępu w amerykańską przestrzeń, częściowo zawieszono współpracę naukową, zablokowano również dostęp do Polski nowych technologii.

Reagan pozbawił PRL klauzuli najwyższego uprzywilejowania w handlu ze Stanami Zjednoczonymi. Zawieszone zostały także gwarancje pożyczkowe Banku Eksportowo-Importowego, zablokowano udzielanie kredytów, akcentując sprzeciw władz amerykańskich w kwestii przyjęcia Polski do Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

Równocześnie Stany Zjednoczone prowadziły akcję propagandową, której celem było podkreślenie, iż sankcje są skierowane tylko przeciwko reżimowi komunistycznemu, a nie polskiemu społeczeństwu, wobec którego Amerykanie deklarowali sympatię i solidarność. Organizowano liczne akcje pomocowe dla Polaków w kraju, wspierano także polskich emigrantów i Polonię.

Wprowadzone w 1981 roku sankcje zostały nieco złagodzone w roku 1983 po pielgrzymce papieża Jana Pawła II do Polski, zniesieniu stanu wojennego oraz wypuszczeniu z więzień wielu działaczy opozycji. Do całkowitego zniesienia sankcji nawoływać zaczęli z czasem zarówno członkowie podziemia antykomunistycznego z Lechem Wałęsą na czele, jak i przedstawiciele amerykańskiej Polonii. Inicjatywę wspierało także otoczenie Jana Pawła II.

Ostatecznie wszelkie sankcje Stanów Zjednoczonych wobec Polski zostały zniesione 19 lutego 1987 roku. (PAP)

akn/ ls/