Stany w społeczeństwie za Kazimierza Wielkiego

[MaciekWielki]

Jak w temacie.

[Artur Rogóż]

1. Rozwój gospodarczy kraju, któremu podporządkowana była w dużym stopniu polityka króla wobec poddanych, wywołał zmiany w układzie społecznym. Do wiedzy podręcznikowej należą informacje o kształtowaniu się w czasach Kazimierza Wielkego stanów, jakkolwiek proces ich formowania się był długi i wyprzedzał monarchię kazimierzowską oraz dokonywał się jeszcze po śmierci.
Podstawą społeczeństwa była warstwa wytwórców dóbr materialnych, a więc stanowiąca blisko 70 % stanu narodu ludność chłopska oraz – po części – mieszczaństwo, zwłaszcza rękodzielnicy różnych specjalności. W wyniku przebudowy wsi na podstawie prawa czynszowego kształtował się stan kmiecy, dziedzicznych użytkowników ziemi, prowadzących gospodarstwa rolno-hodowlane o znacznym areale gruntów, bo obejmującym przeważnie łan soli.
Stan mieszczański, obejmujący ludność mieszkającą w miastach i stanowiący 20% całego społeczeństwa, nie był także jednolity pod względem socjalnym. Obywatelem miejskim, czyli mieszczaninem pełnoprawnym, mógł być każdy kto odziedziczył prawo miejskie po rodzicach, względnie go przyjął, dostarczając przy tym świadectwa prawego urodzenia i udowadniając posiadanie nieruchomości.
Stanem uprzewilejowanym, posiadającym szerokie prawa polityczne, a także najbardziej sprzyjające warunki egzystencji gospodarczej, było rycerstwo, określane później jako szlachta. Stan rycerski w Polsce za czasów Kazimierza Wielkiego był liczny, szacowany na ok. 10% ogółu mieszkańców kraju, chociaż wewnętrznie zróżnicowany skoro obejmował możnowładztwo, średnie i drobne rycerstwo, którego znaczna część wywodziła się przeważnie z niezamożnych właśicieli ziemskich, to jest ludności włodyczej.
Stanem, który nie odbiegał bardzo warunkami życia i przywilejami od rycerstwa, było duchowieństwo, którego warstwa zwierzchnia rekrutowała się z domów rycerskich. Ściągało ono do swoich szeregów nie tylko przedstawicieli rodzin magnackich i średnioszlacheckich, lecz także reprezentanów rycerstwa drobnego, dostrzegających w dostaniu się do duchowieństwa możliwości zrobienia kariery.

[MaciekWielki]

Dziękuję za odpowiedź.