Mały słownik turysty fortecznego
: 07 sty 2013, 00:21
Mały słownik turysty fortecznego:
Artyleria – jeden z podstawowych rodzajów wojsk uzbrojony w działa. Obejmowała machiny miotające, po wynalezieniu prochu strzelniczego działa różnych typów i kalibrów, sprzęt pomocniczy oraz urządzenia do transportu, jak też oddziały obsługujące;
Bunkier – potoczna nazwa żelbetonowego obiektu fortyfikacyjnego;
Czoło – cześć dzieła obronnego lub jego elementu od strony przedpola;
Droga forteczna – droga dojazdowa do fortu, odchodząca od drogi rokadowej, najczęściej osłonięta wałem;
Droga ukryta – usytuowana między przeciwskarpa rowu a stokiem bojowym głównym, który osłaniał drogę przed obserwacja i ogniem płaskotorowym. Służyła dla ruchu wojsk broniących twierdzy względnie fortu oraz jako chodnik straży (ront).Zaczepny charakter obrony twierdzy spowodował wyposażenie jej w poprzecznice oraz obszerne place broni, rozwój artylerii zdecydował o stopniowym zmniejszeniu i wreszcie usunięciu dróg ukrytych z końcem XIX w.;
Fort – zasadniczy element obwodu obronnego w systemie umocnień XVIII – XX w., dzieło obronne stanowiące część twierdzy, przystosowane do samodzielnej obrony okrężnej, z reguły w powiązaniu z sąsiednimi umocnieniami;
Fort pośredni – fort umieszczony na międzypolu fortów głównych, zazwyczaj mniejszych rozmiarów i obsadzony mniej liczną załogą niż fort główny;
Fosa – forma przeszkody stosowana od starożytności po czasy nowożytne; rów, często wypełniony wodą;
Kaponiera – element obronny fortu przeznaczony do obrony wnętrza fosy ogniem prowadzonym w jednym kierunku lub dwóch przeciwległych kierunkach, odrębna budowla wtopiona w stok (kaponiera wewnętrzna) lub przeciwstok (kaponiera zewnętrzna) fosy. Ze względu na usytuowanie wyróżniana jest też m, in. Kaponiera barkowa i czołowa;
Kazamata – wytrzymały schron bojowy, obiekt ochronny dla działa, zaopatrzony w strzelnicę;
Kopuła pancerna – stała nieruchoma czasza pancerna służąca do celów obserwacyjnych, niekiedy jako stanowisko ogniowe (ruchome i obrotowe);
Międzypole – teren pomiędzy dwoma sąsiednimi fortami, znajdujący się pod ich ostrzałem;
Płot forteczny – zapora wykonana z prętów metalowych ustawiona w dnie fosy, przeszkoda w pokonywaniu wału artyleryjskiego.
Poprzecznica – odcinek wały wewnątrz dzieła obronnego, osłaniający część zagrożoną ostrzałem lub oddzielający sąsiednie działobitnie.
Poterna – potajnik – podziemne przejście łączące poszczególne elementy fortyfikacji lub wnętrze fortyfikacji z przedpolem. W drugim wypadku umożliwiało skryte wyjście na wycieczkę;
Prochownia – dawna budowla fortyfikacyjna do magazynowania prochu strzelniczego i gotowych pocisków artyleryjskich;
Przeciwstok – zewnętrzna strona fosy.
Przedstok – usytuowany na zewnątrz fosy rodzaj przedpiersia, schodzącego w formie równi pochyłej do poziomu przedpola.
Przedpiersie – nasyp ziemny, drewniana lub murowana osłona stanowiska strzelca lub działa przed ogniem przeciwnika;
Przepust – otwór, tunel lub koryto umożliwiające przepływ wody pod nasypem drogowym lub budowlą.
Rów łączący – wąski rów o narysie łamanym lub krzywoliniowym umożliwiający ukryte przejścia pododdziałów piechoty i transport lekkiego sprzętu bojowego w granicach strefy obserwacji naziemnej nieprzyjaciela
Schron – obiekt fortyfikacyjny typu zakrytego, przeznaczony do prowadzenia ognia, obserwacji, kierowania walką, ochrony wojsk oraz sprzętu technicznego przed środkami rażenia nieprzyjaciela;
Schron pogotowia – schron dla obsługi działa w pobliżu jego stanowiska (np. w wale poprzecznicy itp.).
Tradytor – element obronny służący do ukrytego ostrzeliwania wąskiego pasa terenu, mieszczący kazamaty z działobitniami lub stanowiskami broni maszynowej;
Twierdza – forteca – na przełomie XIX i XX w. Zasadniczy rodzaj fortyfikacji stałej, składający się z koliście rozmieszczonych fortów i schronów osłaniających centrum i tworzących całość;
Wieża pancerna – stosowany w końcu XIX w. Element fortu w postaci stalowej kopuły obrotowej, osłaniającej stanowisko działa, broni maszynowej, reflektora lub obserwatora. Obroty wieży umożliwiały skuteczniejsze pokrycie ogniem przedpola lub ułatwiały obserwację;
Artyleria – jeden z podstawowych rodzajów wojsk uzbrojony w działa. Obejmowała machiny miotające, po wynalezieniu prochu strzelniczego działa różnych typów i kalibrów, sprzęt pomocniczy oraz urządzenia do transportu, jak też oddziały obsługujące;
Bunkier – potoczna nazwa żelbetonowego obiektu fortyfikacyjnego;
Czoło – cześć dzieła obronnego lub jego elementu od strony przedpola;
Droga forteczna – droga dojazdowa do fortu, odchodząca od drogi rokadowej, najczęściej osłonięta wałem;
Droga ukryta – usytuowana między przeciwskarpa rowu a stokiem bojowym głównym, który osłaniał drogę przed obserwacja i ogniem płaskotorowym. Służyła dla ruchu wojsk broniących twierdzy względnie fortu oraz jako chodnik straży (ront).Zaczepny charakter obrony twierdzy spowodował wyposażenie jej w poprzecznice oraz obszerne place broni, rozwój artylerii zdecydował o stopniowym zmniejszeniu i wreszcie usunięciu dróg ukrytych z końcem XIX w.;
Fort – zasadniczy element obwodu obronnego w systemie umocnień XVIII – XX w., dzieło obronne stanowiące część twierdzy, przystosowane do samodzielnej obrony okrężnej, z reguły w powiązaniu z sąsiednimi umocnieniami;
Fort pośredni – fort umieszczony na międzypolu fortów głównych, zazwyczaj mniejszych rozmiarów i obsadzony mniej liczną załogą niż fort główny;
Fosa – forma przeszkody stosowana od starożytności po czasy nowożytne; rów, często wypełniony wodą;
Kaponiera – element obronny fortu przeznaczony do obrony wnętrza fosy ogniem prowadzonym w jednym kierunku lub dwóch przeciwległych kierunkach, odrębna budowla wtopiona w stok (kaponiera wewnętrzna) lub przeciwstok (kaponiera zewnętrzna) fosy. Ze względu na usytuowanie wyróżniana jest też m, in. Kaponiera barkowa i czołowa;
Kazamata – wytrzymały schron bojowy, obiekt ochronny dla działa, zaopatrzony w strzelnicę;
Kopuła pancerna – stała nieruchoma czasza pancerna służąca do celów obserwacyjnych, niekiedy jako stanowisko ogniowe (ruchome i obrotowe);
Międzypole – teren pomiędzy dwoma sąsiednimi fortami, znajdujący się pod ich ostrzałem;
Płot forteczny – zapora wykonana z prętów metalowych ustawiona w dnie fosy, przeszkoda w pokonywaniu wału artyleryjskiego.
Poprzecznica – odcinek wały wewnątrz dzieła obronnego, osłaniający część zagrożoną ostrzałem lub oddzielający sąsiednie działobitnie.
Poterna – potajnik – podziemne przejście łączące poszczególne elementy fortyfikacji lub wnętrze fortyfikacji z przedpolem. W drugim wypadku umożliwiało skryte wyjście na wycieczkę;
Prochownia – dawna budowla fortyfikacyjna do magazynowania prochu strzelniczego i gotowych pocisków artyleryjskich;
Przeciwstok – zewnętrzna strona fosy.
Przedstok – usytuowany na zewnątrz fosy rodzaj przedpiersia, schodzącego w formie równi pochyłej do poziomu przedpola.
Przedpiersie – nasyp ziemny, drewniana lub murowana osłona stanowiska strzelca lub działa przed ogniem przeciwnika;
Przepust – otwór, tunel lub koryto umożliwiające przepływ wody pod nasypem drogowym lub budowlą.
Rów łączący – wąski rów o narysie łamanym lub krzywoliniowym umożliwiający ukryte przejścia pododdziałów piechoty i transport lekkiego sprzętu bojowego w granicach strefy obserwacji naziemnej nieprzyjaciela
Schron – obiekt fortyfikacyjny typu zakrytego, przeznaczony do prowadzenia ognia, obserwacji, kierowania walką, ochrony wojsk oraz sprzętu technicznego przed środkami rażenia nieprzyjaciela;
Schron pogotowia – schron dla obsługi działa w pobliżu jego stanowiska (np. w wale poprzecznicy itp.).
Tradytor – element obronny służący do ukrytego ostrzeliwania wąskiego pasa terenu, mieszczący kazamaty z działobitniami lub stanowiskami broni maszynowej;
Twierdza – forteca – na przełomie XIX i XX w. Zasadniczy rodzaj fortyfikacji stałej, składający się z koliście rozmieszczonych fortów i schronów osłaniających centrum i tworzących całość;
Wieża pancerna – stosowany w końcu XIX w. Element fortu w postaci stalowej kopuły obrotowej, osłaniającej stanowisko działa, broni maszynowej, reflektora lub obserwatora. Obroty wieży umożliwiały skuteczniejsze pokrycie ogniem przedpola lub ułatwiały obserwację;