Etymologia "Polan"

Na ziemiach polskich początkowo podstawową komórką społeczną była rodzina wraz z krewnymi. Grupa rodzin z danego terytorium tworzyła małą społeczność zwaną opolem. Opola z poszczególnych terenów (zazwyczaj oddzielonych od siebie barierami naturalnymi jak rzeki, góry czy bory) tworzyły plemiona (np. Polanie, Wiślanie, Bobrzanie, Goplanie itp.). Na co dzień opolem zarządzał wiec plemienny, który w razie zagrożenia wybierał dowódcę (księcia lub wojewodę). Z czasem jednak tymczasowi wodzowie chcieli utrzymać władzę nad coraz liczniejszymi wspólnotami. Właśnie ich ambicje przyczyniły się do jednoczenia całych plemion we wspólnoty.
Marshal
Posty: 268
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 11 gru 2010, 04:54

Etymologia "Polan"

Post autor: Marshal »

Oto moje propozycje:
Od pól (tylko czemu nie "rolanie"?Może chodziłoby o pastwiska, wtedy Polanie byliby koczownikami z pd, podobnymi do awarów)
Od polana (analogia do drewlan?)
Od polany (świętej, legendarnej?)
Od "polan [wodą}" = ochrczony
Od "po Lachach" - następcy Lachów, później "Polach" stał się polakiem, uproszczone lub zdrabniane do polan
Od "polej, panie polej"
Ew. analogia do Pomorzan: "Po lachach" czyli za lachami, może istniała dłuższa forma "Polachanie", z czasem skrócona?
Husarz
Posty: 803
Rejestracja: 31 paź 2010, 04:37

Re: Etymologia "Polan"

Post autor: Husarz »

Nazwa „Polanie” jest późna, chyba dopiero z końca X w. Etymologię tej nazwy należy wyprowadzić od wcześniejszego określania mieszkańców dzisiejszej Wielkopolski „Opolanie”, użytego jeszcze w I połowie IX w. przez tzw. Geografa Bawarskiego (Opolini civitez XX). Łączenie „Opolan” Geografa z miastem Opole na Śląsku lub „plemionami śląskimi”, które przewija się w naszej historiografii, uważam za nieporozumienie. Początki miasta Opola to koniec X w, ok. 150 lat po powstaniu tego dokumentu bawarskiego, po prostu inne czasy. Nazwa „opole” oznacza u Słowian zachodnich tyle co „zawiązek terytorialno-sąsiedzki”. A zatem „Opolanie” Geografa to wskazanie na istnienie związku wolnych Słowian, zorganizowanych w związku terytorialno-sąsiedzkim. To zdaje się być właśnie pasować do sytuacji politycznej północnej Wielkopolski w tym czasie. Pomiędzy połową IX w. a końcem X w. w nazie „opolanie” zagubiło się początkowe „o” i tak to z O-polan zostali się POLANIE.
Otton III
Moderator
Posty: 524
Rejestracja: 10 paź 2010, 17:48

Re: Etymologia "Polan"

Post autor: Otton III »

Husarz pisze:Nazwa „Polanie” jest późna, chyba dopiero z końca X w. Etymologię tej nazwy należy wyprowadzić od wcześniejszego określania mieszkańców dzisiejszej Wielkopolski „Opolanie”, użytego jeszcze w I połowie IX w. przez tzw. Geografa Bawarskiego (Opolini civitez XX). Łączenie „Opolan” Geografa z miastem Opole na Śląsku lub „plemionami śląskimi”, które przewija się w naszej historiografii, uważam za nieporozumienie. Początki miasta Opola to koniec X w, ok. 150 lat po powstaniu tego dokumentu bawarskiego, po prostu inne czasy. Nazwa „opole” oznacza u Słowian zachodnich tyle co „zawiązek terytorialno-sąsiedzki”. A zatem „Opolanie” Geografa to wskazanie na istnienie związku wolnych Słowian, zorganizowanych w związku terytorialno-sąsiedzkim. To zdaje się być właśnie pasować do sytuacji politycznej północnej Wielkopolski w tym czasie. Pomiędzy połową IX w. a końcem X w. w nazie „opolanie” zagubiło się początkowe „o” i tak to z O-polan zostali się POLANIE.
Czyli mam rozumieć, że "Opolini" z "Geografa Bawarskiego" to plemię wielkopolskie tożsame z Polanami?
Marshal
Posty: 268
Rejestracja: 11 gru 2010, 04:54

Re: Etymologia "Polan"

Post autor: Marshal »

Husarz pisze:Nazwa „Polanie” jest późna, chyba dopiero z końca X w. Etymologię tej nazwy należy wyprowadzić od wcześniejszego określania mieszkańców dzisiejszej Wielkopolski „Opolanie”, użytego jeszcze w I połowie IX w. przez tzw. Geografa Bawarskiego (Opolini civitez XX). Łączenie „Opolan” Geografa z miastem Opole na Śląsku lub „plemionami śląskimi”, które przewija się w naszej historiografii, uważam za nieporozumienie. Początki miasta Opola to koniec X w, ok. 150 lat po powstaniu tego dokumentu bawarskiego, po prostu inne czasy. Nazwa „opole” oznacza u Słowian zachodnich tyle co „zawiązek terytorialno-sąsiedzki”. A zatem „Opolanie” Geografa to wskazanie na istnienie związku wolnych Słowian, zorganizowanych w związku terytorialno-sąsiedzkim. To zdaje się być właśnie pasować do sytuacji politycznej północnej Wielkopolski w tym czasie. Pomiędzy połową IX w. a końcem X w. w nazie „opolanie” zagubiło się początkowe „o” i tak to z O-polan zostali się POLANIE.
Nazwa "Opolanie" pochodzi od słowiańskiego słowa "opole", co znaczyło pewną formę samorządu w grodzie. W skład "opola" wchodziło 10 osób - członków starszyzny plemiennej, które zarządzały grodem. Na Opolszczyźnie znajdowało się 20 grodów Opolan m.in. w Toszku czy w Opolu (główny gród Opolan). Pierwsza wzmianka o nich znajduje się w Geografie Bawarskim z I połowy X wieku. Tak mówi encyklopedia.
stach
Posty: 496
Rejestracja: 19 cze 2010, 03:48

Re: Etymologia "Polan"

Post autor: stach »

Nazwa Polanie pojawia się w źródłach bardzo późno - dopiero na przełomie X i XI w. i szybko upowszechnia się nadając nazwę państwu. Sprawa z Polanami jest bardziej skomplikowana. Nie ma takiej nazwy w źródłach wcześniejszych (stąd twierdzenia o błędach i przekłamaniach - wspomniani Glopeani, Opolani) za to są nazwy - "państwo Mesco" - Ibrahim ibn Jakub, "Licicaviki"(Lestkowcy?) - Widukind z Korbei, Lachowie źródła ruskie i "civitas Schinesghe"(państwo gnieźnieńskie?) z dokumentu Dagome Iudex.
Dlatego Opolanie-Polanie to chyba nie to.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Plemiona słowiańskie na ziemiach polskich”