Organizacja życia plemion słowiańskich

Na ziemiach polskich początkowo podstawową komórką społeczną była rodzina wraz z krewnymi. Grupa rodzin z danego terytorium tworzyła małą społeczność zwaną opolem. Opola z poszczególnych terenów (zazwyczaj oddzielonych od siebie barierami naturalnymi jak rzeki, góry czy bory) tworzyły plemiona (np. Polanie, Wiślanie, Bobrzanie, Goplanie itp.). Na co dzień opolem zarządzał wiec plemienny, który w razie zagrożenia wybierał dowódcę (księcia lub wojewodę). Z czasem jednak tymczasowi wodzowie chcieli utrzymać władzę nad coraz liczniejszymi wspólnotami. Właśnie ich ambicje przyczyniły się do jednoczenia całych plemion we wspólnoty.
ziomeka
Posty: 443
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 01 cze 2010, 03:37

Organizacja życia plemion słowiańskich

Post autor: ziomeka »

Plemiona prasłowiańskie zorganizowane były wedle zasad demokracji wojennej. Przez demokrację wojenną rozumiemy charakterystyczny dla rozwoju wielu wspólnot europejskich ustrój przejściowy pomiędzy organizacją ściśle plemienną a wysokorozwiniętym systemem feudalnym. Gdy w klasycznym systemie plemiennym wspólnota zorganizowana jest wokół hodowli bydła i rolnictwa, w demokracji wojennej wykształca się drużyna z obieralnym na wiecu wodzem na czele, której jedynym zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa grupie i ekspansja terytorialna - prowadzenie wojen. Wódz w demokracji wojennej przeistoczył się w bardziej stały ośrodek władzy - księcia i w ten sposób wśród plemion słowiańskich wykształciły się ośrodki władzy monarchii patrymonialnej. W języku polskim z tego dawnego okresu pochodzi termin wojów na określenie członków drużyny wojennej i wojewody jako głowy drużyny (wojewoda - wodzi wojów). Plemiona słowiańskie tworzyły osady, a następnie warowne grody w pobliżu rzek i jezior. Na ziemiach polskich podstawowa komórka społeczna, osada zamieszkała przez spokrewnione rody, nazywała się opole i zarządzane było przez wiec. Kilka opoli tworzyło plemię. Znane plemiona słowiańskie zamieszkujące ziemie polskie w okresie tworzenia się państwowości polskiej to Polanie w dolinie Warty, Goplanie na Kujawach, Wiślanie w górnym biegu Wisły, Mazowszanie w środkowym biegu Wisły, Lędzianie w biegu Sanu, a także liczne plemiona śląskie i pomorskie.

Kultura materialna Słowian była uboga, choć tam gdzie stykali się z innymi grupami etnicznymi, chętnie przejmowali obce zwyczaje. Plemiona słowiańskie posiadały spójny system politeistycznych wierzeń, opartych na oddawaniu czci siłom przyrody oraz kultowi przodków. System wierzeń starosłowiańskich był pokrewny z wierzeniami ludów zamieszkujących obszary bardziej na wschód kontynentu euroazjatyckiego a nawet z wierzeniami z Półwyspu Indyjskiego. Słowianie posiadali też rozbudowany system wierzeń kosmologicznych i mitologicznych. Bóstwa politeistycznego panteonu słowiańskiego mogły być tak przyjazne, jak i wrogie człowiekowi (bogowie, biesy). Poszczególne bóstwa odzwierciedlały daną siłę przyrody. Za najważniejszą postać panteonu uważano Światowida, utożsamianego ze staroindyjskim bogiem Indrą. Światowid był władcą piorunów i panem pozostałych bóstw. Przedstawiany był jako postać z czterema twarzami spoglądającymi na cztery strony świata, w rękach trzyma róg - jako symbol obfitości i pomyślności oraz miecz jako symbol wojny. Głównym ośrodkiem kultu Światowida była wyspa Rugia (dzisiejsze Niemcy) i warowny gród Arkona położony na klifie nad brzegiem Morza Bałtyckiego. U Słowian wschodnich najważniejszym bóstwem był Perun, dla którego oddawano cześć dębom. Zazwyczaj Słowianie nie wystawiali swym bóstwom posągów, cześć oddawali poprzez poświęcenie rzek, strumieni, gajów leśnych, głazów. Znane są też przypadki przejęcia miejsc kultów od poprzednich grup etnicznych zamieszkujących dane tereny, np. Wawel w Krakowie i Góra świętej Anny na Dolnym Śląsku, które wcześniej były miejscami kultu celtyckiego i gdzie pozostawiono celtyckie posągi. Słowianie wierzyli w nieśmiertelność duszy, zmarłych najczęściej palili na stosie. Wedle utrzymanego jeszcze za czasów chrześcijaństwa zwyczaju, obowiązkiem małżonki było rzucić się w płonący stos zmarłego męża. Religia wczesnosłowiańska, pomimo ekspansji chrześcijaństwa, pozostała żywa aż do XIV wieku. Za panowania Mieszka II Lamberta i podczas rozbicia dzielnicowego wielokrotnie dochodziło do reakcji pogańskiej, a więc powrotu ludności do dawnych zwierzeń i zwyczajów jako forma nie akceptacji władzy. Wierzenia starosłowiańskie przetrwały do dziś w formach etnograficznych i kulturowych, a także zostały częściowo inkorporowane przez zwyczaje chrześcijańskie (na przykład święto Marzanny jako pierwszy dzień wiosny, noc Kupały jako święto Światowida, święcenie pokarmów w Wielkanoc, postaci nimf, topielic, rusałek, wikołaków, jędz w literaturze, folklorze i tropach kulturowych i literackich).
Więcej... http://historia.gazeta.pl/historia/1,99 ... z19u4KUYyL
ODPOWIEDZ

Wróć do „Plemiona słowiańskie na ziemiach polskich”