Powstanie i organizacja pierwszych państw słowiańskich

Na ziemiach polskich początkowo podstawową komórką społeczną była rodzina wraz z krewnymi. Grupa rodzin z danego terytorium tworzyła małą społeczność zwaną opolem. Opola z poszczególnych terenów (zazwyczaj oddzielonych od siebie barierami naturalnymi jak rzeki, góry czy bory) tworzyły plemiona (np. Polanie, Wiślanie, Bobrzanie, Goplanie itp.). Na co dzień opolem zarządzał wiec plemienny, który w razie zagrożenia wybierał dowódcę (księcia lub wojewodę). Z czasem jednak tymczasowi wodzowie chcieli utrzymać władzę nad coraz liczniejszymi wspólnotami. Właśnie ich ambicje przyczyniły się do jednoczenia całych plemion we wspólnoty.
Warka
Posty: 1570
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 16 paź 2010, 03:38

Powstanie i organizacja pierwszych państw słowiańskich

Post autor: Warka »

Pierwsze państwo słowiańskie powstało w końcu wieku VI w. na obszarze Niziny Panońskiej, zostało nazwane od imienia założyciela państwem Samona. Był on frankijskim kupcem, zdobył władzę i uznanie dzięki temu że zrzucił zwierzchność awarską. To on zjednoczył dotychczas rozdrobnionych na wiele plemion Słowian i stanął na ich czele. Jego państwo obejmowało południową część Moraw, które stanowiło centrum, oraz południowo-zachodnią Słowację i Dolną Austrię. O powstaniu państwa opowiada kronika Fredegara. Wiadomo, że po śmierci Samona państwo rozpadło się.

Słowiańszczyzna podzieliła się na: południową, wschodnią i zachodnią, co następowało na przełomie VI-IX w. Aby mogło dojść do powstania państwa ludzie muszą zacząć się osiedlać na danym terenie, jednoczyć się w obliczu wspólnego zagrożenia i ukształtować ten sam język. Musi stworzyć się odpowiednia władza i wejść w obieg jednakowa moneta. Wszystkie powyższe czynniki społeczne, ekonomiczne i polityczne przyczyniły się do powstawania kolejnych państw zaraz po państwie Samona.

Kolejnym państwem, które powstało było państwo wielkomorawskie, które było kontynuacją państwa Samona. Jego państwo upadło a Morawy zostały dołączone do imperium karolińskiego. Stopniowo zaczęło się uniezależniać za przyczyną Ludwika Pobożnego, który przysłowiowo ?poluźnił cugle?. Pierwszym znanym władcą państwa wielkomorawskiego był MOJMIR. Uznawał on zwierzchnictwo księstwa frankijskiego nad morawskim aby móc stopniowo rosnąć w siłę i w końcu całkowicie się uniezależnić. PO Mojmirze władzę objął jego bratanek ROŚCISŁAW. Potem Ludwik Niemiecki W roku 855 wyruszył na Morawy. Kraj rósł w siłę a on nie mógł na to pozwolić. Jednakże został pokonany i musiał uznać suwerenność kraju Rościsława. Kontynuował dzieło wuja wspierając jednocześnie chrystianizację własnego kraju. W tym celu zwrócił się z prośba do cesarza bizantyjskiego o misjonarzy którzy przekonają lud do nowej wiary- chrześcijaństwa. Do Moraw przybyli CYRYL I METODY. Chrystianizacja przyniosła spodziewane efekty, przybywało wyznawców nowej wiary. To między innymi za sprawa przełożenia Pisma Świętego na słowiański i stworzenia ku temu alfabetu słowiańskiego nazwanego GŁAGOLICĄ. Państwo objęło panowaniem Śląsk, ziemie Wiślan w Małopolsce aż po rzekę Cisę na Wielkich Morawach. Niestety państwo wielkomorawskie uległo zniszczeniu w 906r., głównie za sprawa przyczyn zewnętrznych.

Kiedy upadło państwo wielkomorawskie, plemiona czeskie stworzyły odrębne państwo na początku w Kotlinie Czeskiej. Ten kraj zaczął się tworzyć na przełomie X-XIII w. O władze rywalizowały dwa bardzo potężne rody: PRZEMYŚLIDÓW I SŁAWNIKOWICÓW. Ostatecznie wygrał ród Przemyślidów, poszerzając granice państwa o Słowację, Śląsk, kraj Wiślan i Morawy. Dwie bardzo ważne kroniki, które powstały w tym czasie to kronika czeska i kronika Kosmasa. Borzywoj, pierwszy chrześcijański książę Czechów. Przyjął chrzest w 884r i to on rozpoczął budowę niezależnego państwa czeskiego. Kolejne lata, to lata bardzo dobrych rządów, które umocniły państwo i panującą dynastię. Aby zdobyć sojusznika w walce z Wieletami, Bolesław I, zawarł pakt z Mieszkiem I, na mocy którego Mieszko poślubi córkę Bolesława- Dobrawę. Tym sposobem władza Bolesława I Srogiego została skutecznie umocniona.

Państwo Bułgarów należało do słowiańszczyzny południowej i powstało w końcu VII w. Bułgarzy byli pochodzenia tureckiego. Obszar państwa obejmował początkowo okolice Polski w delcie Dunaju, potem za panowania Borysa-Michała i jego syna Symeona, znacznie się rozrosło, nawet do części półwyspu Bałkańskiego. Borys chrystianizował swój kraj, a językiem urzędowym stał się słowiański. Syn kontynuował dzieło ojca. Ten okres w dziejach Bułgarii określa się mianem złotego wieku kultury bułgarskiej. W X w. państwo bułgarskie zostało podbite przez Ruś Kijowską.

Państwowość Słowian wschodnich kształtowała się na początku IX w. Duży wpływ na powstanie państwa ruskiego miał RURYK i to on rozpoczął dynastię Rurykowiczów. To do jego zasług należy zaliczyć założenie grodu Rurykowe Grodziszcze, który z biegiem czasu stał się ważnym ośrodkiem księstwa. Po śmierci Ruryka władzę w państwie objął Igor. Jemu przypisuje się przeniesienie stolicy do Kijowa, i zjednoczenie części północnej i południowej kraju. Za czasów panowania Rurykowiczów państwo ruskie sięgało od rzeki Oki aż po Kaukaz. Krótko przed śmiercią Igor chciał przyjąć chrzest lecz niestety zrobiła to dopiero jego żona. W roku 988 Ruś Kijowska przyjęła chrzest i na jej terenach zaznaczyły się wpływy cesarstwa bizantyjskiego. Jarosław Mądry prawnuk Igora Rurykowicza spisał prawa obyczajowe, które umieścił w zbiorze nazwanym RUSKA PRAWDA. Jarosław był bardzo zręcznym politykiem dzięki czemu zyskiwało państwo, bardzo dobre kontakty łączyły go z naszym królem Kazimierzem Odnowicielem. Nowogród stał się jednym z najważniejszych portów i ośrodków produkcji handlu średniowiecznego. Pomimo wielkich starań każdego z władców Ruś rozpadła się na samodzielne księstwa.;(
Artur Rogóż
Administrator
Posty: 4635
Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
Kontakt:

Re: Powstanie i organizacja pierwszych państw słowiańskich

Post autor: Artur Rogóż »

Słowianie - najliczniejsza etnicznie i językowo indoeuropejska grupa ludnościowa w Europie, zamieszkująca wschodnią i środkową część tego kontynentu, posługująca się językami słowiańskimi.

Do Słowian zalicza się: Białorusinów, Bośniaków, Bułgarów, Chorwatów, Czarnogórców, Czechów, Łemków, Kaszubów, Serbołużyczan, Macedończyków, Polaków, Rosjan, Serbów, Słowaków, Słoweńców i Ukraińców oraz ponad 140 pomniejszych grup.

1. Sytuacja, w jakiej może dojść do powstania państwa

Żeby mogło powstać państwo muszą pojawić się nadwyżki żywności i trzeba przejść na osiadły tryb życia. Obok wspólnoty plemienno - rodowej musi pojawić się poczucie wspólnoty terytorialnej ( mieszkamy na tej samej ziemi, zagrażają nam te same niebezpieczeństwa, mówimy tym samym językiem )

2. Motywacje i cele, jakie ma do spełnienia państwo

Pojawia się motywacja obrony terytorialnej, ludności i zasobów. Potrzeba sprawiedliwości. Trzecią motywacją była obrona tych wartości czy tych interesów, które stanowią o tożsamości czy mentalności poszczególnych grup społecznych.

3.Sposób realizacji celów. Rezultaty.

W warunkach słowiańskich państwa powstawały między Vl a X w. Wiązało się to z przejściem na gospodarkę osiadłą. Pojawiły się nadwyżki żywności, które pozwoliły brać na utrzymanie ludzi nie związanych bezpośrednio z wytwarzaniem żywności. Obok związków rodowo - plemiennych silną rolę zaczęły odgrywać wspólnoty terytorialne. Cała ludność dla ochrony przed najazdami budowała grody ( schronieniowe ) jednocześnie władzę sprawował wiec wolnych mężczyzn. Wiec taki rozsądzał spory, podejmował decyzje, wyznaczał zadania. Dużą rolę na takich wiecach odgrywała starszyzna plemienna - wodzowie plemion. Na wiecu wybierano również wodza, który miał uprawnienia wojskowe. Wódz na czele swojej drużyny z jednej strony chronił bezpieczeństwa własnego terytorium, z drugiej najeżdżał na inne plemiona. Rezultaty : Przyczyna czyli poczucie zagrożenia wyłania skutek w postaci pana - księcia i jego drużyny. Skutek oddziaływuje na

przyczynę, albowiem książę w imię obrony i bezpieczeństwa sam zaczyna narzucać system zakazów, nakazów, kontroli, danin wobec podległej ludności. I w ten sposób tworzy się państwo. Książętami u plemion słowiańskich zostawali wodzowie, którzy zatrzymywali władzę na okres pokoju.

4. Skąd się wzięli Słowianie

Są 2 fale, która idzie za germanami. Pierwotne siedziby Słowian - dzisiejsza Ukraina.

Geneza Słowian nie jest do końca przez naukę wyjaśniona. Pojawiają się oni na widowni dziejów dopiero w Vl w. naszej ery. W Vll w. zajmują duże terytoria w Europie Środkowej, docierając do Łaby, Dunaju, zajmując Półwysep Bałkański. Na zachód posunęli się do rzeki Łaby. Ogólna ich nazwa Słowianie Połabscy, zamieszkujący w średniowieczu tereny między Łabą a Odrą. Słowian dzielimy na Wschodnich ( przodkowie plemion ruskich ), Zachodnich ( przodkowie Polaków, Morawiaków, Słowaków, Czechów, Łużyczan, Słowian Połabskich ) i Południowych ( przodkowie Serbów, Chorwatów, Słoweńców, Macedończyków, Bułgarów ). Pierwsze państwa słowiańskie:

* państwo Samona ( Vll w. )
* państwo bułgarskie
* państwo Wielkomorawskie ( lX/X w. )
* państwo polskie ( ośrodek Wiślan i Polan )
* państwo ruskie
* państwo czeskie

5. Struktury społeczno - polityczne tych plemion.

Pierwotną strukturą zorganizowania Słowian była struktura rodowo - plemienna. Wiązało się to z gospodarką żarnowo - wypaleniskową. W V - Vll w. struktury te zaczęły pękać na skutek migracji ludów. Równocześnie w Vll i lX w. jeszcze jeden czynnik podkopywał znaczenie rodu. Było to upowszechnienie orki. Wymagała ona znacznie mniejszej koncentracji i siły ludzkiej niż dotychczasowa gospodarka wypaleniskowa. Zaczęły się wytwarzać nowe więzi społeczne oparte na wspólnocie terytorialnej. Taką wspólnotę nazywano Opolem. Najważniejszym miejscem było czoło opolne położone centralnie i oddalone o 5 - 6 godzin marszu od granic. Tutaj zbierał się wiec opolny.

Rozpatrywał on wszystkie skargi sąsiedzkie, wyznaczał on nowe siedziby dla osadników odrywających się od swego rodu. Na wiecu decydowano o pokoju i wojnie. Wybierano wodza na czas wojny. Przygotowywano plany obrony lub ataku. Stopniowo zaczęły się tworzyć pierwsze związki polityczne - plemiona. Składały się one z kilku opoli. Najwyższą władzą był wiec plemienny obejmujący wszystkich dorosłych członków. Funkcja wiecu plemiennego była podobna do funkcji wiecu opolnego, z tym, że bardziej radzono tam nad planami wojny i pokoju. Wybierano wodza, który na czas wojny sprawował władzę nad siłami zbrojnymi, a także posiadał własną niezależną od opoli drużynę. Plemiona łączył jeden kult.

6. Koniec procesów kształtowania się państw słowiańskich.

Zakończył się w X w. Państwa słowiańskie należą do dwóch sfer cywilizacyjnych : bizantyjskiej i łacińskiej. Cywilizacja bizantyjska łączy się z działalnością Cyryla i Metodego - mnichów, którzy opracowali alfabet słowiański oraz liturgię słowiańską. Działali na terenie państwa wielkomorawskiego.Po usunięciu ich stamtąd prowadzili działalność w Bułgarii. Takie państwa jak : Polska, Czechy, Chorwacja przyjęły chrześcijaństwo obrządku łacińskiego.

Państwo ruskie - Słowianie Wschodni.

Powstało w wyniku najazdu. Zostało założone przez Mormonów, którzy na tym terenie nazywali się Waregami. Waregowie trudnili się handlem i rozbojem. Opanowali znaczne tereny plemion słowiańskich, z czego wyłoniły się dwa księstwa : Nowogrodu na płn. i Księstwo Kijowskie na płd. Waregowie zbierali daniny od osiadłej ludności ( futra, bursztyny ), które z kolei sprzedawali na targu w Konstantynopolu - to był ich sposób na życie. Jeden z wodzów waregskich - Oleg zjednoczył Księstwo Nowogrodzkie i Kijowskie i przeniósł stolicę do Kijowa, dając w ten sposób początek państwu ruskiemu. Jeden z jego następców Włodzimierz Wielki w 988r. przyjął chrześcijaństwo i założył metropolię podległą Bizancjum.

Słowianie Zachodni ( dzielą się na trzy grupy Słowian czesko - morawskich, polskich, połabsko - bałtyckich )

Państwo Wielkomorawskie - powstało w latach 818 - 846. Założone przez Mojmira. Obejmowało ono terytorium dzisiejszych Czech i Moraw. Około 865 r. książę morawski Raścisław chciał przyjąć chrzest. Jednak mając za sąsiadów L. Niemieckiego bał się konsekwencji politycznych misji, wezwał więc z Bizancjum misjonarzy znających język słowiański - Metodego i Cyryla ( odprawiali nabożeństwa w języku miejscowym ). Spotkało się to z atakiem misjonarzy z Niemiec. Metody ( oskarżony o herezję ). Papież jednak uznał jego racje i wyraził zgodę na nabożeństwa słowiańskie. Uczniowie Metodego po jego śmierci zostali usunięci z Moraw ( do Bułgarii ). Następca Raścisława Świętopełk w końcu lX w. rozszerzył terytorium państwa ( Czechy, tereny serbołużyckie, Śląsk i ziemie Wiślan ).Na przełomie lX / X w. pojawili się nad Dunajem Węgrzy i państwo to upadło pod ich ciosami ( 906 r. ).

państwo czeskie

upadek państwa Wielkomorawskiego wykorzystały plemiona czeskie tworząc nowe państwo. Władzę w nim sprawował ród Przemyślidów, od 929r. Czechy musiały uznać zwierzchnictwo królów niemieckich.

państwo Samona

622 - 658 powstało na Morawach w wyniku walk z Chwarami, prowadziło walki z państwem frankońskim ( Samon - kupiec frankoński, po jego śmierci państwo się rozpadło ).

państwo polskie

na ziemiach polskich można wyróżnić kilka wielkich plemion : Wiślanie, plemiona śląskie, Polanie, Mazowszanie, Pomorzanie, Goplanie, Kujawianie, Ślężanie. W lX w. istniały na ziemiach polskich dwa państewka plemienne : Wiślan i Polan. Państwo Wiślan zostało zniszczone przez państwo Wielkomorawskie. Po rozpadnięciu się państwa Wielkomorawskiego Wiślanie prawdopodobnie znaleźli się w zależności Czechów. Państwo Polan pod panowaniem Mieszka rozciągnęło się na obszarze Wielkopolski, Kujaw, Mazowsza i częściowo Pomorza. Walki o ujście Odry z Wieletami i Niemcami zakończyły się dopiero podczas bitwy pod Cedynią ( 972 r. ) - władza nad Pomorzem Zachodnim. Pod koniec życia Mieszka ( ok. 990 r. ) w granicach państwa polskiego znalazł się Śląsk. Ważną decyzją Mieszka I był chrzest. Zabezpieczyło to państwo przed przymusową chrystianizacją, przyczyniło się do wewnętrznego zespolenia. Aby uchronić się od podporządkowania ziem polskich niemieckim placówkom misyjnym Mieszko zdecydował się w 965 r. zawrzeć przymierze z Czechami, ożenić się z księżniczką Dobrawą, a w 966 r. przyjąć chrzest za pośrednictwem czeskim. W stosunku z Niemcami chrzest wzmocnił pozycję Mieszka I.

Słowianie Południowi - państwo bułgarskie

w 680 r. Bułgarzy przekroczyli Dunaj pod wodzą Asparucha, zaczęli budować państwo na terenach zasiedlonych przez południowych Słowian, tworząc przez wiele lat wojny z Bizancjum. Bułgarzy narzucili Słowianom organizację państwa. W 865 r. Bułgaria przyjęła chrzest.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Plemiona słowiańskie na ziemiach polskich”