Edward Żółtowski
: 14 lut 2011, 04:14
Edward Żółtowski herbu Ogończyk (ur. 18 marca 1775 w Mochowie pod Sierpcem , zm. 30 stycznia 1842 w Warszawie) – generał polski i francuski.
W 1792 wstąpił do artylerii I Rzeczypospolitej. Wziął udział w powstaniu kościuszkowskim. Od maja 1797 walczył w Legionach Polskich we Włoszech w stopniu porucznika artylerii pieszej. Awansowany na kapitana 3 batalionu piechoty. W szeregach legionów uczestniczył w kolejnych kampaniach 1797, 1798, 1799, 1800. Był kapitanem 1 Regimentu Piechoty Polskiej.
W 1806 wraz z Wielką Armią przybył do kraju, mianowany został majorem w 3 Pułku Piechoty (wówczas 11 Pułk Piechoty), wraz z którym bił się pod Nidzicą i Dobrym Miastem. 2 marca 1807 mianowany dowódcą pułku w stopniu pułkownika. W czasie wojny polsko-austriackiej poprowadził 3 Pułk Piechoty w bitwie pod Raszynem, prawdopodobnie wziął też udział w szturmie Sandomierza, której to twierdzy później bronił. Dowodząc dwoma lekkimi kompaniami 3 Pułku uczestniczył w szturmie Zamościa. 11 grudnia 1811 awansowany do stopnia generała brygady. 3 marca 1812 objął dowództwo 1 brygady w 17 Dywizji gen. Jana Henryka Dąbrowskiego. Przeszedł cały szlak bojowy tej formacji w kampanii 1812. Powrócił do Księstwa z misją objęcia dowództwa brygady w Dywizji Izydora Krasińskiego w Kaliszu. W obliczu choroby generała dowodził całością tej formacji (ok. 7.000 ludzi) od 12 lutego 1813. Ze swoim zgrupowaniem przebił się do Lipska, gdzie 4 marca 1813 oddał dowództwo Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu. Na czele piechoty dywizyjnej (2 i 4 Pułk Piechoty) odbył całą kampanię niemiecką. Został ranny w bitwie pod Lipskiem. 23 października odznaczony Krzyżem Legii Honorowej. 3 marca 1814 mianowany generałem brygady armii francuskiej. 5 maja otrzymał dymisję.
Służył w armii Królestwa Polskiego, mianowany dowódcą 1 brygady 2 Dywizji Piechoty. W 1826 awansowany do stopnia generała dywizji i mianowany komendantem Twierdzy Zamość. W czasie powstania listopadowego organizował oddziały powstańcze w Lubelskiem.
Był członkiem loży wolnomularskiej Wolność Odzyskana. [1]
Odznaczenia
* Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari
* Krzyż Kawalerski Legii Honorowej
* Krzyż Oficerski Legii Honorowej
* Odznaczony Orderem Świętego Stanisława II klasy z nadania Aleksandra I Romanowa. [2]
Genealogia [edytuj]
Edward Żółtowski był dziadkiem XIX wiecznej pisarki Jadwigi Łuszczewskiej, znanej pod pseudonimem Deotyma.
Przypisy
1. ↑ Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 63.
2. ↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Św. Stanisława, Warszawa 2006 s. 221.
W 1792 wstąpił do artylerii I Rzeczypospolitej. Wziął udział w powstaniu kościuszkowskim. Od maja 1797 walczył w Legionach Polskich we Włoszech w stopniu porucznika artylerii pieszej. Awansowany na kapitana 3 batalionu piechoty. W szeregach legionów uczestniczył w kolejnych kampaniach 1797, 1798, 1799, 1800. Był kapitanem 1 Regimentu Piechoty Polskiej.
W 1806 wraz z Wielką Armią przybył do kraju, mianowany został majorem w 3 Pułku Piechoty (wówczas 11 Pułk Piechoty), wraz z którym bił się pod Nidzicą i Dobrym Miastem. 2 marca 1807 mianowany dowódcą pułku w stopniu pułkownika. W czasie wojny polsko-austriackiej poprowadził 3 Pułk Piechoty w bitwie pod Raszynem, prawdopodobnie wziął też udział w szturmie Sandomierza, której to twierdzy później bronił. Dowodząc dwoma lekkimi kompaniami 3 Pułku uczestniczył w szturmie Zamościa. 11 grudnia 1811 awansowany do stopnia generała brygady. 3 marca 1812 objął dowództwo 1 brygady w 17 Dywizji gen. Jana Henryka Dąbrowskiego. Przeszedł cały szlak bojowy tej formacji w kampanii 1812. Powrócił do Księstwa z misją objęcia dowództwa brygady w Dywizji Izydora Krasińskiego w Kaliszu. W obliczu choroby generała dowodził całością tej formacji (ok. 7.000 ludzi) od 12 lutego 1813. Ze swoim zgrupowaniem przebił się do Lipska, gdzie 4 marca 1813 oddał dowództwo Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu. Na czele piechoty dywizyjnej (2 i 4 Pułk Piechoty) odbył całą kampanię niemiecką. Został ranny w bitwie pod Lipskiem. 23 października odznaczony Krzyżem Legii Honorowej. 3 marca 1814 mianowany generałem brygady armii francuskiej. 5 maja otrzymał dymisję.
Służył w armii Królestwa Polskiego, mianowany dowódcą 1 brygady 2 Dywizji Piechoty. W 1826 awansowany do stopnia generała dywizji i mianowany komendantem Twierdzy Zamość. W czasie powstania listopadowego organizował oddziały powstańcze w Lubelskiem.
Był członkiem loży wolnomularskiej Wolność Odzyskana. [1]
Odznaczenia
* Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari
* Krzyż Kawalerski Legii Honorowej
* Krzyż Oficerski Legii Honorowej
* Odznaczony Orderem Świętego Stanisława II klasy z nadania Aleksandra I Romanowa. [2]
Genealogia [edytuj]
Edward Żółtowski był dziadkiem XIX wiecznej pisarki Jadwigi Łuszczewskiej, znanej pod pseudonimem Deotyma.
Przypisy
1. ↑ Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 63.
2. ↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Św. Stanisława, Warszawa 2006 s. 221.