24 czerwca 1926 roku ksiądz Arkadiusz Lisiecki został nowym biskupem śląskim, co wzbudziło wiele obaw, ponieważ środowisko śląskie niechętnie odnosiło się do ludzi z zewnątrz. Na początku swego urzędowania biskup Lisiecki musiał zająć stanowisko wobec przewrotu majowego i władz pomajowych. Dotychczas stosunki Kościoła z władzami państwowymi w województwie śląskim układały się bardzo dobrze, było to zrozumiałe ze względu na dominującą rolę śląskiej chadecji we władzach. Również księża poza nielicznymi wyjątkami, nie musieli dokonywać trudnych wyborów między lojalnością wobec własnych poglądów i wobec państwa.
Po przewrocie majowym sytuacja się zmieniła, obóz sanacyjny zdecydowanie występował przeciw partiom dotychczas sprawującym władze na Śląsku, tj. Chadecji czy NPR. Te zaś ugrupowania były dysponentami sympatii politycznych śląskich duchownych, ponadto obóz wojewody Michała Grażyńskiego występował przeciw popieranej przez kler regionalnej więzi nawykowej Górnoślązaków. W nowej sytuacji duchowieństwo na Śląsku się podzieliło, niektórzy przyjęli postawę lojalności wobec władz, biorąc przykład z deklaracji prymasa Polski wobec ministra sprawiedliwości w grudniu 1926 roku, duża jednak część księży pozostała jednak wierna swych przekonaniom politycznym.
Biskup katowicki okazał się umiarkowanym zwolennikiem sanacji. Uważał, że znacznie więcej strat niż zysków przyniesie zaangażowanie kleru w walkę polityczną. Jednak realizacja tego poglądu napotkała w województwie śląskim znaczne przeszkody ze względu na długą tradycję udziału duchowieństwa w działalności partyjnej. Mimo działalności biskupa katowickiego w kierunku oddzielenia od polityki podległego sobie duchowieństwa zakończyła się niepowodzeniem, szczególnie było to widoczne w czasie kampanii wyborczej z 1928 i 1930 roku. Przed wyborami parlamentarnymi w 1928 rok, część duchowieństwa na czele z księdzem Brandysem ogłosiła rezolucję przewidująca możliwość poparcia sanacji w zamian za poszanowanie autonomii, zachowania na urzędach Górnoślązaków i utrzymanie pozycji Kościoła.
W odpowiedzi 20 października 1927 roku biskup Lisiecki podkreślił, że księża nie powinni angażować się w walkę polityczną po żadnej ze stron. Biskup stwierdził ponadto, że tylko jemu przysługuje prawo wyrażania opinii wobec władzy świeckiej. Nie zakończyło to sporów politycznych wśród duchowieństwa, czego dowodem było zebranie przedwyborcze księży 23 stycznia 1928 roku. Raz jeszcze, 30 stycznia 1928 roku, biskup Lisiecki zwrócił się do duchowieństwa diecezji, przypominając swe stanowisko. Równie mocno duchowieństwo zaangażowało się w kampanii poprzedzającej głosowanie z 1930 roku. Wprawdzie bogatszy o doświadczenia wyborów wcześniejszych, biskup Lisiecki 1 marca 1930 roku w poufnym okólniku zabronił kandydowania księżom, ale jego pismo nie miało dużego znaczenia. Ordynariusz śląski zmarł bowiem w nocy z 12 na 13 maja 1930 roku.
Brak biskupa Lisieckiego hamującego ambicje polityczne niektórych księży, spowodował znaczny udział duchowieństwa w kampanii wyborczej. Diecezją kierował wtedy – co nie pozostało bez znaczenia – ksiądz Kasperlik. Wydał on odezwę nawiązującą do wcześniejszych apeli biskupa Lisieckiego, ale ten dokument nie wywołał większego rezonansu, gdyż powszechnie było wiadomo, że jego autor jest zdeklarowanym zwolennikiem chadecji. Z kolei księża o poglądach antysanacyjnych głosili silnie zabarwione politycznie kazania, odprawiano msze za więzionego wówczas Wojciecha Korfantego, na co obóz sanacyjny zdecydowanie protestował. Po śmierci biskupa Lisieckiego, nowym biskupem został Stanisław Adamski, którego nominacja wiązała się z jego stosunkiem do sanacji. Do 1927 roku był działaczem Chadecji, następnie wycofał się z życia politycznego, a jako niezaangażowany ksiądz nadawał się na objęcie stanowiska ordynariusza katowickiego.
Za czasów biskupa Adamskiego stosunek kościoła do sanacji zmienił się, wiążę się to ze zmianą nastawienia do ludności napływowej, a dowodem postępującej akceptacji ich roli był list pasterski biskupa katowickiego z 2 grudnia 1934 roku, w którym wyrażał się z zadowoleniem, że przybysze coraz silniej włączają się w życie religijne. Choć w połowie lat trzydziestych współpraca Kościoła za obozem sanacyjnym układała się dobrze, w dalszym ciągu duża część kleru śląskiego miała sympatie prochadeckie, dlatego większość księży nie chciała przyjąć do wiadomości oferty współpracy ze strony sanacji.
Stosunki Kościół – Państwo Sanacyjne zaogniały się w czasie kampanii wyborczej, w pozostałym czasie okresie pozostawały raczej poprawne, wynikało to z nacisków władz kościelnych: polskich i lokalnych śląskich, którym nie zależało na eskalacji konfliktu. Nie bez znaczenie był także aspekt ekonomiczny, sanacja śląska wspierała znacznymi kwotami inwestycje budowlane diecezji oraz na podstawie konkordatu od 1 kwietnia 1928 roku wypłacała pobory duchownym.
Kościół Katolicki na Górnym Śląsku wobec sanacji
Chcąc omówić gospodarkę II RP, najpierw należy zbadać tło historyczne oraz czynniki, które miały wpływ na gospodarkę niepodległej już Polski w momencie zakończenia I Wojny Światowej.
-
- Posty: 171
- https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
- Rejestracja: 18 mar 2011, 17:39
Wróć do „Gospodarka, kultura i społeczeństwo”
Przejdź do
- Historia Polski
- ↳ Regulamin oraz ogłoszenia
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego
- ↳ Ziemie polskie przed przybyciem Słowian
- ↳ Plemiona słowiańskie na ziemiach polskich
- ↳ Kultura i wierzenia Słowian
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego ogólnie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Piastów
- ↳ Państwo pierwszych Piastów
- ↳ Polska dzielnicowa
- ↳ Zjednoczone Królestwo
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Piastów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Jagiellonów
- ↳ Rządy Andegawenów w Polsce
- ↳ Polityka wewnętrzna i przemiany ustrojowe
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Stosunki polsko-litewskie
- ↳ Konflikt polsko-krzyżacki
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Jagiellonów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska króli elekcyjnych
- ↳ Pierwsi władcy elekcyjni
- ↳ Wazowie na tronie polskim
- ↳ Wiśniowecki i Sobieski
- ↳ Sasi na tronie polskim
- ↳ Stanisław August Poniatowski
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Polska króli elekcyjnych ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami
- ↳ Epoka napoleońska
- ↳ Powstania
- ↳ I Wojna Światowa
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Życie polityczne na emigracji
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Ustrój, polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ II Wojna Światowa (1939-1945)
- ↳ Kampania wrześniowa
- ↳ Polacy na wojennych frontach
- ↳ Państwo podziemne i okupacja
- ↳ Powstanie Warszawskie
- ↳ Polityka, dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ II Wojna Światowa ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia PRL
- ↳ Wprowadzenie demokracji ludowej 1945-1956
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Opozycja i protesty w PRL
- ↳ Polityka, ustrój i dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia PRL ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia III Rzeczypospolitej
- ↳ Życie polityczne III RP
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Polska polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia III RP ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia Polski ogólnie
- ↳ Inne zagadnienia dotyczące historii Polski
- ↳ Alternatywna historia Polski
- ↳ Teksty źródłowe
- ↳ Zamki i pałace
- ↳ Tablice historyczne
- ↳ Słownik historyczny
- ↳ Drzewa genealogiczne
- ↳ Artykuły historyczne
- ↳ Historia lokalna
- ↳ Historia Polski na YouTube
- ↳ Ciekawostki historyczne na HistoriaPolski.eu
- ↳ Aktualności historyczne
- Działy specjalne powiązane z historią Polski
- ↳ Numizmatyka
- ↳ Heraldyka
- ↳ Archeologia Polski
- ↳ HistoriaPolski.eu for english users
- Recenzje
- ↳ Książki historyczne
- ↳ Filmy historyczne
- ↳ Gry komputerowe
- ↳ Strony internetowe o historii Polski
- ↳ Wolna Polska - prawdziwe informacje
- Pozostałe sekcje
- ↳ Hyde Park
- ↳ Pomoc dla użytkowników
- ↳ KONKURSY, PLEBISCYTY, QUIZY
- ↳ Humor
- Zaprzyjaźnione strony
- ↳ Artur Rogóż - Złote Finanse
- ↳ Serwis www.kliniska.com
- ↳ Wydawnictwo Bellona
- ↳ Polskie Dzieje - Historia Polski w Internecie
- ↳ Godło.pl
- ↳ II WOJNA ŚWIATOWA - największa baza danych dotyczących światowego konfliktu
- ↳ Nieznana historia
- ↳ Archiwa historyczne Videofact po polsku
- ↳ DENARY Władców Polski. Najstarsze polskie monety
- ↳ Historyczne bitwy
- ↳ historia-news.pl
- ↳ Ale Historia
- ↳ Forum Historyczne - historyk.eu
- ↳ Temida i Klio - historia prawa
- ↳ Wlochy.edu.pl: Włochy - Portal edukacyjno informacyjny
- ↳ Porty lotnicze i informacje o portach lotniczych
- ↳ historiami.pl Historia, tajemnice, opowieści, zagadki, fakty