Kazimierz Młodzianowski

[Artur Rogóż]

Kazimierz Dąbrowa – Młodzianowski (ur. 29 lipca 1880 w Woli Soleckiej, zm. 4 lipca 1928 w Krynicy) – artysta malarz i propagator sztuki, legionista , komendant policji, tytularny generał brygady Wojska Polskiego, wojewoda poleski od 4 października 1924 do 5 maja 1926, od 12 maja 1926 do 2 października 1926 minister spraw wewnętrznych, a od 12 października 1926 aż do śmierci w 1928 wojewoda pomorski w randze podsekretarza stanu. Wielki propagator budowy portu i miasta Gdyni, autor hasła i akcji Wszystko dla Gdyni.

Dzieciństwo spędził w Boiskach. Następnie przebywał w Łodzi gdzie po ukończeniu szkoły tekstylnej w w latach 1901-1906 i 1909-1913 studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1914 wstąpił do Legionów Polskich. Karierę wojskową zaczął od dowodzenia plutonem w 12 kompanii, następnie dowodził taborami 3 batalionu 1 Pułku Piechoty Legionów, był także dowódcą kompanii w tym pułku oraz kompanii obozu wyszkolenia w Zambrowie. Po kryzysie przysięgowym internowany w Beniaminowie.

W 1918 walczył, w składzie 5 Pułku Piechoty Legionów jako dowódca batalionu, o Lwów. W 1919 zaangażował się w organizowanie Policji Państwowej, 11 kwietnia tego roku został powołany na stanowisko komendanta głównego Policji Komunalnej i Milicji Ludowej. Od 31 maja 1919 ponownie znalazł się w Wojsku Polskim i po ukończeniu kursu w Szkole Sztabu Generalnego został komendantem Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie. 3 października 1924 zwolniony z tego stanowiska i przeniesiony w stan nieczynny na okres 12 miesięcy bez prawa do poborów[1].

4 października 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zezwolił mu na korzystanie z tytularnego stopnia generała brygady na czas sprawowania funkcji wojewody[2].

Z dniem 30 listopada 1925 na własną prośbę przeniesiony został z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów rezerwowych ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i lokatą 1.11.[3]

Gdy po przewrocie majowym podjęto próbę rewizji dotychczasowej polityki państwa wobec mniejszości narodowych, kilku polityków z otoczenia Józefa Piłsudskiego, m.in. Tadeusz Hołówko, Leon Wasilewski i Kazimierz Młodzianowski wyrażali pogląd, aby realizowaną politykę asymilacji narodowej, jako mało skuteczną, zastąpić asymilacją państwową, korzystną dla państwa i nie wywołującą takiego sprzeciwu wśród mniejszości. Polityka taka miała prowadzić do kształtowania przekonania obywateli niepolskiej narodowości, że Rzeczpospolita Polska jest także ich ojczyzną. 18 sierpnia 1926 r. minister spraw wewnętrznych Kazimierz Młodzianowski przedstawił projekt „Wytycznych w sprawie stosunku władz rządowych do mniejszości narodowych”. Młodzianowski proponował przeprowadzenie reformy rolnej z uwzględnieniem interesów ludności białoruskiej i ukraińskiej, umożliwienie rozwoju oświaty w językach narodowych tych mniejszości, szybkie unormowanie stanu prawnego Kościoła prawosławnego.

2 października 1926 r odwołany ze stanowiska ministra spraw wewnętrznych z uwagi na swe stanowisko w kwestiach polityki mniejszościowej i reformy rolnej po porozumieniu Piłsudskiego z konserwatystami (zjazdy w Dzikowie i Nieświeżu) i włączeniu ich do obozu rządowego piłsudczyków. Na swego następcę wskazał Felicjana Sławoja Składkowskiego.

Przyjaciel Stefana Żeromskiego, jako minister spraw wewnętrznych nie zrezygnował z działalności artystycznej: w tym samym roku 1926 został współzałożycielem słynnej Spółdzielni Artystów „Ład” – i pierwszym prezesem jej Rady Nadzorczej. Dla „Ładu”, którego wytwory stały się w dwudziestoleciu międzywojennym szkołą gustu, projektował estetyzujące kilimy. Zimą 1915/1916 r. w Karasinie na Wołyniu, gdzie stacjonowały pułki I Brygady Legionów był autorem obowiązującego przez całe dwudziestolecie międzywojenne wzoru szabli bojowej oficerów piechoty. Pierwszy datowany egzemplarz szabli tego wzoru pochodzi z 27 czerwca 1916 roku (został wykonany w Zakładach Zieleniewskiego w Krakowie) – jest to szabla pamiątkowa generała (wtedy podpułkownika) Władysława Sikorskiego.

Odznaczony krzyżem Virtuti Militari, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości i Legią Honorową.

Kazimierz Młodzianowski zmarł 4 lipca 1928 i został pochowany na warszawskich Powązkach.
Awanse
podpułkownik piechoty – 1 czerwca 1919
pułkownik piechoty – 1 lipca 1923
generał brygady (tytularny) – 4 października 1924
Ciekawostki[edytuj]
Na przełomie marca i kwietnia 1902 roku wybrał się na Giewont w Tatrach. Schodząc ze szczytu zgubił drogę i wszedł w żleb Kirkora między dużym i Małym Giewontem. Schodząc trafił na miejsce bardzo strome i śliskie gdzie spadł i po upadku stracił przytomność. Szczęśliwie upadł na zalegający grubą warstwą śnieg pozbierał się i trafił do domu gdzie potłuczony przeleżał kilka dni. O tym wydarzeniu napisał Stanisław Witkiewicz w liście do swojego syna Stanisława Ignacego Witkiewicza.[4]

Bibliografia
Stanisław Wachowiak, Czasy,które przeżyłem, Warszawa 1991 ISBN 83-01-11126-7
Kto był kim w Drugiej Rzeczpospolitej, red. Jacek Majchrowski, Wydawnictwo BGW, Warszawa 1994, ISBN 8370665691.
Przypisy
↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 106 z 09.10.1924 r.
↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 124 z 25.11.1924 r.
↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 137 z 28.12.1925 r.
↑ Michał Jagiełło, Wołanie w górach (Wydawnictwo "Sport i Turystyka" Warszawa 1987, wyd. 2) s.16.