Stan wojenny - krótki opis

[Artur Rogóż]

W nocy z 12 na 13.12.81 Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego kierowana przez Jaruzelskiego przejęła władze na terytorium całego kraju. Był to organ samozwańczy. Wojsko, ZOMO i MO zajęły siedziby Solidarności aresztując działaczy. Decyzje WRON były bezprawnie zatwierdzone przez Rade Państwa. W kolejnych dniach przeprowadzono pacyfikacje wielkich zakładów pracy będących ostoja Solidarności. Opanowano Stocznie Gdańską, Hutę w Krakowie, PaFaWag i Domel we Wrocławiu. Ograniczono prawa obywatelskie i izolowano ludzi związanych z opozycja (Wałęsę osadzono w Armałowie). Pacyfikowano również uczelnie. Pacyfikacje były brutalne, np. w kopalni Wujek zginęło 9 osób. Ludzi uczestniczących w strajkach spotkały represje. Zwalniano ich z pracy. Kościół stworzył ośrodek pomocy represjonowanym (z księdzem Popiełuszko, zamordowanego przez MO), kontrolowano rozmowy telefoniczne, korespondencję, weryfikowano dziennikarzy, prawników, nauczycieli. Społeczeństwo polskie podzieliło się na 2 obozy: władzy i opozycji. Mimo działań obozu władzy związek Solidarność nie został zniszczony. Na wolności pozostawali Bujak, Frasyniuk i Słowik. Dzięki opozycji rozkwitała podziemna prasa, odbywały się demonstracje uliczne, środowisko aktorskie bojkotowało telewizje. W styczniu’82 zaczęto przygotowywać projekt zapowiedzianej reformy gospodarczej. Działalność przedsiębiorstw miała się opierać na samodzielności, samofinansowaniu się i samorządzie. Rolnikom obiecywano równe zaopatrzenie w środki produkcji. W lipcu’82 utworzono PRON (Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego z Dobraczynskim na czele). Miało to na celu przełamanie izolacji otaczającej WRON. Sejm uchwalił ustawę rozwiązującą wszelkie związki (w tym Solidarność). 31.12.82 zawieszono stan wojenny, a wkrótce całkowicie go odwołano. (M.in. zwolniono Wałęsę) W okresie stanu wojennego internowano łącznie 10.000 osób. Stan wojenny i podjęte w jego czasie decyzje spowodowały wprowadzenie przez USA sankcji ekonomicznych wobec Polski. Demokratyczne państwa potępiły rządzącą władzę wojskowa. Kryzys zaufania miedzy władzą a społeczeństwem postawił pod znakiem zaufania politykę reform. Pogłębił się kryzys gospodarczy.