Zbudowano go kosztem 2.327.155 marek niemieckich. Zajmował obszar 12 ha 55 a i 62 m², Reprezentuje typ pruskiego standardowego, jednowałowego (na wschodnim barku dwuwałowy) fortu artyleryjskiego. Wraz z pozostałymi, później zbudowanymi sześcioma podobnymi w Toruniu należy do ostatnich z serii około osiemdziesięciu tego typu fortów wzniesionych przez służby fortyfikacyjne Cesarskich Niemiec, typu wypracowanego w Niemczech przez Komitet Inżynierski Sztabu Generalnego w początku lat siedemdziesiątych XIX wieku.
Nim przystąpiono do budowy fortu w władze wojskowe wykupiły w 1877 roku grunty od prywatnych właścicieli. Granice terenu wokół fortu jeszcze dziś wyznaczają zapomniane, ledwo dostrzegalne w terenie betonowe słupki z literami "FG". Od chwili zbudowania był stopniowo rozbudowywany. W 1904 wzmocniono stropy schronów obserwacyjnych i schronów baterii skrzydłowych poduszką piaskową a w części nasady i warstwą betonu jedno ze skrzydeł, założono pod sufitami wybranych pomieszczeń blachę przeciwodpryskową a roku 1911 zbudowano dookoła fortu sieć kolczastą w przedstoku. W roku 1912 zainstalowano w nim agregaty prądotwórcze i uruchomiono oświetlenie elektryczne, wentylację wymuszoną i np. elektryczne dzwonki alarmowe. W sąsiedztwie stanowisk działek rewolwerowych w kaponierach zbudowano stanowiska reflektorów. Stok bojowy fortu pokryty był maską drzewną, w celu ukrycia otwartych stanowisk dla artylerii i schronów obsługi. W forcie miało przebywać jednorazowo 800 żołnierzy obsługujących 18 dział ciężkiego kalibru i 8 działek rewolwerowych 37 mm, przygotowanych do samodzielnej obrony fortu.
Do dziś dobrze zachowany wewnętrzny i zabudowy fortu. Ocalały liczne urządzenia mechaniczne. Można tu zobaczyć jedyna zachowana w fortach Torunia dwie galerie w murze przeciwskarpowym. W okolicy forty można jeszcze dziś zobaczyć budynki; mieszkalny, wzniesiony tu dla zakwaterowania rodziny zatrudnionego przy bieżącym utrzymaniu dzieła obronnego tzw. dozorcy wałowego. Ponadto w sąsiedztwie fortu znajduje się domek parterowy o konstrukcji murowanej, który w przeszłości przeznaczony był najpierw na magazyn budowlany później na warsztat i halę sportową. Wykonywano tu wszelkie prace związane z technicznym utrzymaniem obiektu i jego otoczenia.
W czasie pokoju fort wykorzystywany był, jako koszary i magazyny dla wojska, przeważnie dla oddziałów artylerii tj. dla 1 batalionu piechoty i 1 baterii artylerii. Był też użytkowany jest okresowo w czasie pokoju do ćwiczeń przez żołnierzy niemieckich.
Z chwilą wybuchu wojny światowej w 1914, w forcie przebywała stale załoga pogotowia w sile jednej kompanii piechoty, obsługi dział i działek oraz karabinów maszynowych. Dodatkowym wzmocnieniem załogi była kompania pionierów.
Zadaniem załogi fortu było oddziaływanie na przeciwnika w celu obrony dworca Toruń - Północ, jako węzłowego punktu kolejowego i zamknięcie szosy w kierunku Gdańska, Chełmna
i Grudziądza. Ogień artyleryjski z fortu sięgał do miejscowości m. Łysomice - Lulkowo. Różankowo, odległej od granic miasta około 7,5 km. Fort składał się z 30 izb żołnierskich, 37 magazynów, 2 kuchni z kotłami hermetycznymi i z kotłami zwykłymi, zbiornika na ropę do zasilania agregatów, posiadał piekarnię, 4 ujęcia wody, 3 prochownie, 3 punkty obserwacyjne,
9 schronów pogotowia na wale i 10 stanowisk dla dział. Od roku 1920 do 1921 fort był zajęty przez kompanię wartowniczą pobliskich warsztatów amunicyjnych a później, aż do 1939 roku jedną kompanię 63 pp. W tym czasie zawsze służył, jako magazyn do składowania wyprodukowanych w pobliskich warsztatach amunicyjnych zapasów amunicji różnych typów - głównie artyleryjskiej. W czasie II wojny światowej również pełnił funkcję magazynu.
Po 1945 zajęty i stale użytkowany przez jednostki: Armii Radzieckiej i Wojska Polskiego na magazyn amunicji i magazyn sprzętu wojskowego.
Fort V, choć dziś pozbawiony sieci kolczastej w stoku bojowym, należy dziś do najlepiej zachowanych, posiadających najwięcej detali historycznych fortów głównych Torunia jak np. kompletne pancerne stanowiska obserwacyjne, krata forteczna, krata okienna i okiennice stalowe, sieć kolczasta przeciw desantowa na kaponierach, częściowo windy amunicyjne, przede wszystkim kaponierę zewnętrzną, stajnie dla koni i wyposażenie latryn oraz zbiornik paliwowy !.
Fort V znajduje się w północnej części miasta pomiędzy Chełmińskim Przedmieściem i Lasem Łysomickim przy ulicy Polnej i dziś wykorzystywany jest przez WAK Nr 5 Z CSA i U w Toruniu jako magazyn sprzętu wojskowego. Dzięki staraniom żołnierzy Centrum i pracowników WAK wykonano wiele ratujących ten zabytek prac konserwatorsko - adaptacyjnych. Fort jest niezwykle interesujący również dlatego, że zachował styl architektoniczny i klimat historyczny swego otoczenia. Mimo jednak stałej ochrony kilka lat temu zginęły duże fragmenty oryginalnego, historycznego ogrodzenia fortecznego fosy. W niektórych miejscach płot forteczny jest nadal okradany z drobnych elementów przez "złomiarzy". Fort V można uznać za jeden z przykładów kiedy to tylko użytkownik (nie służby konserwatorskie, władze miasta) wykazuje, głównie społeczne starania do ratowania wyjątkowych i wartościowych, lecz trudnych zarazem do utrzymania nawet dla wojska w należytym stanie podobnych obiektów zabytkowych w naszym mieście.
mjr M.Rochniński
Fort V - Warownia Karola Chodkiewicza
Wszelkie zagadnienia dotyczące historii Polski obejmujące szerszy zakres niż dany dział.
-
- Posty: 496
- https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
- Rejestracja: 19 cze 2010, 03:48
Wróć do „Historia Polski ogólnie”
Przejdź do
- Historia Polski
- ↳ Regulamin oraz ogłoszenia
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego
- ↳ Ziemie polskie przed przybyciem Słowian
- ↳ Plemiona słowiańskie na ziemiach polskich
- ↳ Kultura i wierzenia Słowian
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego ogólnie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Piastów
- ↳ Państwo pierwszych Piastów
- ↳ Polska dzielnicowa
- ↳ Zjednoczone Królestwo
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Piastów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Jagiellonów
- ↳ Rządy Andegawenów w Polsce
- ↳ Polityka wewnętrzna i przemiany ustrojowe
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Stosunki polsko-litewskie
- ↳ Konflikt polsko-krzyżacki
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Jagiellonów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska króli elekcyjnych
- ↳ Pierwsi władcy elekcyjni
- ↳ Wazowie na tronie polskim
- ↳ Wiśniowecki i Sobieski
- ↳ Sasi na tronie polskim
- ↳ Stanisław August Poniatowski
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Polska króli elekcyjnych ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami
- ↳ Epoka napoleońska
- ↳ Powstania
- ↳ I Wojna Światowa
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Życie polityczne na emigracji
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Ustrój, polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ II Wojna Światowa (1939-1945)
- ↳ Kampania wrześniowa
- ↳ Polacy na wojennych frontach
- ↳ Państwo podziemne i okupacja
- ↳ Powstanie Warszawskie
- ↳ Polityka, dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ II Wojna Światowa ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia PRL
- ↳ Wprowadzenie demokracji ludowej 1945-1956
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Opozycja i protesty w PRL
- ↳ Polityka, ustrój i dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia PRL ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia III Rzeczypospolitej
- ↳ Życie polityczne III RP
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Polska polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia III RP ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia Polski ogólnie
- ↳ Inne zagadnienia dotyczące historii Polski
- ↳ Alternatywna historia Polski
- ↳ Teksty źródłowe
- ↳ Zamki i pałace
- ↳ Tablice historyczne
- ↳ Słownik historyczny
- ↳ Drzewa genealogiczne
- ↳ Artykuły historyczne
- ↳ Historia lokalna
- ↳ Historia Polski na YouTube
- ↳ Ciekawostki historyczne na HistoriaPolski.eu
- ↳ Aktualności historyczne
- Działy specjalne powiązane z historią Polski
- ↳ Numizmatyka
- ↳ Heraldyka
- ↳ Archeologia Polski
- ↳ HistoriaPolski.eu for english users
- Recenzje
- ↳ Książki historyczne
- ↳ Filmy historyczne
- ↳ Gry komputerowe
- ↳ Strony internetowe o historii Polski
- ↳ Wolna Polska - prawdziwe informacje
- Pozostałe sekcje
- ↳ Hyde Park
- ↳ Pomoc dla użytkowników
- ↳ KONKURSY, PLEBISCYTY, QUIZY
- ↳ Humor
- Zaprzyjaźnione strony
- ↳ Artur Rogóż - Złote Finanse
- ↳ Serwis www.kliniska.com
- ↳ Wydawnictwo Bellona
- ↳ Polskie Dzieje - Historia Polski w Internecie
- ↳ Godło.pl
- ↳ II WOJNA ŚWIATOWA - największa baza danych dotyczących światowego konfliktu
- ↳ Nieznana historia
- ↳ Archiwa historyczne Videofact po polsku
- ↳ DENARY Władców Polski. Najstarsze polskie monety
- ↳ Historyczne bitwy
- ↳ historia-news.pl
- ↳ Ale Historia
- ↳ Forum Historyczne - historyk.eu
- ↳ Temida i Klio - historia prawa
- ↳ Wlochy.edu.pl: Włochy - Portal edukacyjno informacyjny
- ↳ Porty lotnicze i informacje o portach lotniczych
- ↳ historiami.pl Historia, tajemnice, opowieści, zagadki, fakty